Obszerne zmiany w prawie oświatowym już od 1 stycznia 2015 roku

W projekcie nowelizacji ustawy o systemie oświaty proponuje się wprowadzenie przepisów dotyczących:

1. ogólnych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych (dodany rozdział 3a);

2. ogólnych warunków przeprowadzania egzaminów zewnętrznych: sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego i egzaminu maturalnego oraz egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie;
W projekcie nie proponuje się zmian zasad przeprowadzania sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego i egzaminu maturalnego. W roku szkolnym 2014/2015:

• egzamin gimnazjalny będzie przebiegał na zasadach obowiązujących od roku szkolnego 2011/2012 r.;
• sprawdzian i egzamin maturalny dla absolwentów liceum ogólnokształcącego będą przeprowadzone po raz pierwszy na nowych zasadach ustalonych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 kwietnia 2013 r. zmieniającym rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 520).

3. sprawowania i organizacji nadzoru pedagogicznego, które mają podnieść jakość pracy placówek oświatowych oraz zaangażować całą społeczność szkolną, w tym uczniów i ich rodziców, w sposób wykorzystania wyników nadzoru pedagogicznego; zmiany umożliwią kontrolowanie szkół bez zapowiedzi oraz sankcje dla dyrektora szkoły za niewykonanie zaleceń pokontrolnych;

4. funkcjonowania szkół prowadzących kształcenie zawodowe, m.in. w zakresie postępowania rekrutacyjnego, prowadzenia kwalifikacyjnych kursów zawodowych;

5. doprecyzowania zadań organu prowadzącego szkołę w zakresie zapewnienia szkole, w ramach dotychczas świadczonej obsługi administracyjnej, również obsługi prawnej;
Dotychczasowe przepisy zobowiązują organ prowadzący szkołę do zapewnienia jej obsługi administracyjnej, finansowej i organizacyjnej. W praktyce szkoły często korzystały ze wsparcia także obsługi prawnej zapewnianej przez organ prowadzący. Zmiana w ustawie o systemie oświaty ma tylko na celu doprecyzowanie przepisu i usankcjonowanie dotychczasowej praktyki.

6. finansowania zajęć realizowanych przez nauczycieli w ramach projektów i programów finansowanych z udziałem środków europejskich;
Nowe regulacje mają umożliwić realizację zajęć ze środków unijnych nauczycielom już zatrudnionym w szkole w ramach stosunku pracy, a nauczycielom spoza szkoły - na podstawie przepisów ustawy - Kodeks pracy.

7. liczby dzieci w oddziale przedszkolnym pod opieką jednego nauczyciela;
Liczba dzieci w oddziale przedszkolnym nie może liczyć więcej niż 25, jednakże średnia wielkość oddziału to 22,7. Projekt nowelizacji przewiduje uelastycznienie przepisów dotyczących liczebności grup przedszkolnych, gdyż z uwagi na wysoką chorobliwość dzieci, rzadko jest tak, by wszystkie dzieci były obecne w przedszkolu. Zgodnie z projektem pod opieką jednego nauczyciela nie będzie mogło pozostawać więcej niż 25 dzieci. Zdaniem MEN zmiana ta pozwoli na bardziej efektywne wykorzystanie czasu pracy nauczycieli i bardziej racjonalne wykorzystanie miejsc w przedszkolach, a przy tym zapewni utrzymanie dotychczasowych standardów dotyczących bezpieczeństwa i organizacji zajęć z dziećmi;

8. zadań i struktury organizacyjnej instytucji odpowiedzialnych za przygotowanie i przeprowadzenie egzaminów zewnętrznych tj. CKE i OKE;
Okręgowe Komisje Egzaminacyjne zostaną przekazane pod nadzór Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. Zmiana ta ma zapewnić spójność i lepszą efektywność systemu egzaminów zewnętrznych.

9. zasad w zakresie postępowania rekrutacyjnego do szkół sportowych oraz szkół dwujęzycznych, a także w zakresie przechodzenia uczniów do szkół różnych typów;
Resort edukacji łata dziury w rekrutacji, które powstały po wprowadzeniu ustawy rekrutacyjnej. W szkołach sportowych będzie można przyjąć uczniów nie tylko do pierwszej klasy ale i wyższej - o ile szkolenie w danym sporcie rozpoczyna się później; sprawdzian kompetencji językowych do szkół dwujęzycznych przygotuje rada pedagogiczna już przy rekrutacji na rok szkolny 2017/2018, zaś rozporządzenie będzie regulowało także przechodzenie uczniów ze szkoły niepublicznej o uprawnieniach szkoły publicznej jednego typu do innego typu szkoły publicznej.

10. wyboru rady rodziców;
Projektowane przepisy odchodzą od konieczności corocznego wyboru rady rodziców na rzecz 3-letniej kadencji tego organu. W przypadku zmniejszenia się składu rady rodziców przed upływem kadencji, będą przeprowadzone tylko wybory uzupełniającego.

11. ograniczenia dokumentacji wytwarzanej przez szkoły poprzez połączenie programu wychowawczego i programu profilaktyki w jeden program; ta zmiana ma wejść w życie 1 września 2015 r.

12. dofinansowania do podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych dla uczniów z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego.
MEN planuje zwiększenie w programach rządowych wydatków na dofinansowanie do podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych dla uczniów z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego wydanym z uwagi na niepełnosprawność. Pozwoli to na dokonywanie przez szkołę zakupów tych materiałów o wartości wyższej niż dla uczniów bez takiego orzeczenia.

13. liczby uczniów w oddziałach klas I-III szkoły podstawowej;
Organy prowadzące i dyrektorzy szkół podstawowych obawiają się skutków narzucenia maksymalnej liczby uczniów w klasach I-III. Wychodząc naprzeciw tym obawom, resort edukacji chce uelastycznić przepisy i umożliwić stworzenie klas nawet powyżej 27 uczniów, jednakże tylko w trakcie roku szkolnego i pod warunkiem zatrudnienia asystenta nauczyciela.

14. zadań publicznych placówek doskonalenia nauczycieli o zasięgu ogólnokrajowym;
MEN planuje rozszerzenie przepisu art. 77a ustawy o systemie oświaty o:

• zobowiązanie tych placówek do podejmowania działań na rzecz doskonalenia systemu oświaty, zgodnie z polityką oświatową państwa, w zakresie określonym w statutach tych placówek;
• umożliwienie ministrom prowadzącym placówki doskonalenia nauczycieli, powierzania wykonywania zadań związanych z podnoszeniem jakości edukacji, po zapewnieniu środków na ich realizację.

15. definicji wypoczynku dzieci i młodzieży oraz zasad jego organizowania i nadzorowania;
Wzmocnienie bezpieczeństwa dzieci i młodzieży podczas wypoczynku i zapewnienie odpowiedniej opieki wychowawczej ma zapewnić wprowadzenie do ustawy o systemie oświaty przepisów dotyczących zasad organizacji i nadzoru wypoczynku dzieci i młodzieży. Nowe przepisy precyzują kto może zorganizować wypoczynek, jak również obejmują większą kontrolą kuratorium wczasy zagraniczne.

16. uznawania świadectw szkolnych wydanych za granicą;

17. zadań z zakresu międzynarodowej współpracy dzieci i młodzieży;
Do ustawy o systemie oświaty proponuje się dodanie nowego artykułu 94c, który przewiduje, że w zakresie nieokreślonym w umowie międzynarodowej lub w przypadku braku umowy międzynarodowej dot. współpracy dzieci i młodzieży, minister edukacji może wspierać działania z tego zakresu, w tym poprzez ich dofinansowanie. Przy realizacji tych działań ma być uwzględniony wieloletni plan współpracy zagranicznej ministra edukacji zgodny z wieloletnimi stategiami w zakresie spraw zagranicznych, o których mowa w ustawy z 4 września 1997 r. o działaniach administracji rządowej.

18. ograniczenia stosowania Karty Nauczyciela w stosunku do nauczycieli zatrudnionych w publicznych placówkach doskonalenia zawodowego;

19. rozszerzenia katalogu podmiotów uprawnionych do uzyskania informacji z KRK o organizatorów wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej;
Organizator wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej będzie mógł wystąpić o informację z KRK o kierowniku lub wychowawcy wypoczynku, jeżeli wychowawcą lub kierownikiem formy wypoczynku ma być wolontariusz, a z przepisów ustawy o systemie oświaty wynika wymóg niekaralności w stosunku do tych osób. Ponadto organizatorzy wypoczynku występujący o informację z KRK mają być zwolnieni z opłaty za jej wydanie.

20. zwolnienia spod reżimu ustawy - prawo zamówień publicznych druku i dystrybucji materiałów egzaminacyjnych niezbędnych do przeprowadzenia sprawdzianu i egzaminów przeprowadzanych przez CKE;

Źródło:

• Projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz zmianie niektórych innych ustaw (wersja skierowana do konsultacji społecznych i uzgodnień międzyresortowych)

Opracowanie: Anna Trochimiuk