W przypadku zgonu matki dziecka, porzucenia przez nią dziecka albo niemożności sprawowania nad nim opieki z uwagi na niezdolność do samodzielnej egzystencji - ojciec dziecka będzie mógł skorzystać z urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego. Taką zmianę przewiduje projekt ustawy przygotowanej przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, który przyjęła Rada Ministrów.

Obecnie ojciec może skorzystać z urlopu macierzyńskiego, gdy matka pracuje i wykorzysta pierwsze 14 tygodni zarezerwowanego wyłącznie dla niej urlopu. Ojciec, nawet jeśli pracował i opłacał składki, nie może z niego skorzystać. Jego prawo do urlop wynika bowiem z uprawnień matki.

Zgodnie z projektem nowelizacji, zasiłek macierzyński będzie przysługiwał ojcu dziecka albo innemu ubezpieczonemu członkowi najbliższej rodziny, pod warunkiem przerwania zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem:

w przypadku śmierci matki lub porzucenia przez nią dziecka - przez okres odpowiadający okresowi, który pozostał od dnia zgonu matki albo porzucenia przez nią dziecka do końca okresu odpowiadającego okresowi urlopu macierzyńskiego, dodatkowego lub urlopu rodzicielskiego;
w przypadku, gdy matka dziecka legitymuje się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji i stan jej zdrowia uniemożliwia jej sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem - przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz okres urlopu rodzicielskiego,
w przypadku gdy niezdolność do samodzielnej egzystencji matki powstanie po urodzeniu dziecka - przez okres odpowiadający okresowi, który pozostał od dnia ustalonego jako dzień powstania niezdolności do samodzielnej egzystencji do końca okresu odpowiadającego okresowi urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego."

Projekt zakłada także zmiany w Kodeksie pracy, które umożliwią pracownikowi - ojcu dziecka skorzystanie z urlopu macierzyńskiego w przypadku zgonu matki, jak również porzucenia przez nią dziecka. Jednocześnie proponuje się, aby pracownica legitymująca się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji, której stan zdrowia będzie uniemożliwiał sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem, mogła zrezygnować z urlopu po wykorzystaniu co najmniej 8 tygodni tego urlopu, a niewykorzystana część urlopu mogła być udzielona pracownikowi - ojcu dziecka. Przedmiotowa regulacja wprowadza również analogiczne rozwiązania dla pracowników, w przypadku gdy matka dziecka niezdolna do samodzielnej egzystencji nie jest pracownicą.

Nowe przepisy zostały skierowane pod obrady Sejmu i mają wejść w życie od 14 dni od ogłoszenia ustawy w Dzienniku Ustaw.

Źródło:

strona internetowa Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej
projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz niektórych innych ustaw (projekt z 5 września 2014 r., przyjęty w dniu 30 września 2014 r. przez Radę Ministrów).

Anna Trochimiuk