Pytanie: Do przedszkola uczęszcza dziecko spoza gminy. Pracownik JST zwrócił się z prośbą o dostarczenie oświadczenia rodzica dziecka, w którym wskazany zostanie adres zamieszkania dziecka (jest inny niż zameldowania). Czy gmina ma prawo potrącić dotację za to dziecko, w momencie kiedy nie dostarczę ww. oświadczenia. Kontakt z matką dziecka jest utrudniony. Nie mam możliwości pozyskania takiego dokumentu. Czy zamiast tego można przedstawić wniosek do przedszkola wypełniony przez mamę?

Odpowiedź: Zgodnie z dotychczas obowiązującymi przepisami koszt dotowania wychowanka przedszkola niebędącego mieszkańcem gminy powinna ponosić gmina, której mieszkańcem jest dziecko (art. 90 ust. 2c ustawy o systemie oświaty). Brak dokumentu wskazującego adres zamieszkania dziecka może spowodować korektę udzielonej dotacji na rok 2017. O możliwości przedstawienia innego niż oświadczenie rodzica dokumentu wskazującego miejsce zamieszkania dziecka powinien zdecydować pracownik gminy, która udziela przedszkolu dotacji.

Nowe przepisy od 2018 r.

Od 1 stycznia 2018 r. weszła w życie ustawa o finansowaniu zadań oświatowych regulująca m.in. finansowanie niepublicznych placówek wychowania przedszkolnego. Przepisy związane z ich dotowaniem zawarte w rozdziale 8 ustawy o systemie oświaty zostały uchylone (art. 80 pkt 16 ustawy z 27 października 2017 r.). Z jej przepisów wynika ponadto, że do wszczętych i niezakończonych przed 1 stycznia 2018 r. postępowań dotyczących dotacji stosuje się przepisy dotychczasowe.

Do roku 2018 podstawę prawną dotowania przedszkoli niepublicznych stanowiły przepisy art. 90 ustawy o systemie oświaty. Zgodnie z nimi:

niepubliczne przedszkola niebędące przedszkolami specjalnymi, niespełniające warunków do otrzymania na każde dziecko z budżetu gminy dotacji w wysokości równej podstawowej kwocie dotacji dla przedszkoli, otrzymują na każde dziecko dotację z budżetu gminy w wysokości nie niższej niż 75% podstawowej kwoty dotacji dla przedszkoli (art. 90 ust. 1b i ust. 2b ustawy),
jeżeli do niepublicznego przedszkola uczęszcza dziecko w wieku do lat 5, niebędące mieszkańcem gminy dotującej to przedszkole, gmina, której mieszkańcem jest to dziecko, pokrywa koszty dotacji udzielonej zgodnie z ust. 2b (art. 90 ust. 2c ustawy).

Obowiązkiem gminy jest dotowanie niepublicznych przedszkoli, do których uczęszczają dzieci będące mieszkańcami tej gminy, przy czym warunkiem korzystania ze wsparcia ze środków publicznych jest złożenie do gminy w terminie do 30 września roku poprzedzającego udzielenie dotacji informacji o planowanej liczbie dzieci. Zmiana liczby dzieci uczęszczających do przedszkola może powodować odpowiednio zwiększenie lub zmniejszenie wysokości dotacji.

Ważne miejsce zamieszkania dziecka

Przepisy dotyczące rozliczania się gmin w przypadku, gdy dziecko korzysta z wychowania przedszkolnego w gminie, której nie jest mieszkańcem powodują, że w tej sytuacji dla gminy dotującej przedszkole istotne jest ustalenie miejsca zamieszkania tego dziecka. Miejsce zamieszkania nie jest równoznaczne z zameldowaniem. Ustawa Kodeks cywilny jasno określa miejsce zamieszkania osoby fizycznej, jako miejscowość, w której ta osoba przebywa z zamiarem stałego pobytu (art. 25 ustawy).

Miejscem zamieszkania dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską jest miejsce zamieszkania rodziców albo tego z rodziców, któremu wyłącznie przysługuje władza rodzicielska lub któremu zostało powierzone wykonywanie władzy rodzicielskiej. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje na równi obojgu rodzicom mającym osobne miejsca zamieszkania, miejsce zamieszkania dziecka jest u tego z rodziców, u którego dziecko stale przebywa. Jeżeli dziecko nie przebywa stale u żadnego z rodziców, jego miejsce zamieszkania określa sąd opiekuńczy (art. 26 § 1 i 2 ustawy). Miejsce zamieszkania dziecka zależne jest od różnych okoliczności:

miejsca, w którym oboje rodzice mają wspólne miejsce zamieszkania,
miejsca, w którym mieszka rodzic sprawujący władzę rodzicielską,
jeśli władza przysługuje obojgu rodzicom: miejsca zamieszkania rodzica, u którego dziecko stale przebywa lub miejsca ustalonego przez sąd, jeśli dziecko nie przebywa stale u żadnego rodzica.

Ustalenie tych okoliczności wymaga kontaktu z rodzicami dziecka. Formy współdziałania z rodzicami oraz obowiązujące w przedszkolu zasady przyprowadzania i odbierania dzieci z przedszkola powinny być określone w jego statucie (art. 102 ust. 1 pkt 6 i 7, w związku z art. 172 ust. 3 ustawy – Prawo oświatowe). W związku z tym, że przyprowadzać i odbierać dzieci z przedszkola mogą tylko rodzice lub upoważniona przez nich osoba, należy przy najbliższej okazji przedstawić problem i poprosić o dostarczenie wymaganego przez gminę dokumentu.

Bożena Winczewska