5 kroków do upowszechnienia wychowania przedszkolnego

Wśród najistotniejszych punktów, poruszanych w piątkowym expose, dotyczących oświaty, znalazły się:

• miejsce w przedszkolu i żłobku dla każdego dziecka,
• wysokie dotacje dla przedszkoli i żłobków.

Expose Premiera trzeba czytać w powiązaniu z informacjami podanymi wcześniej przez MEN. Zapowiedziana nowelizacja ustawy o systemie oświaty doprecyzowuje zagadnienia, które skrótowo nakreślił Premier. Projekt nowelizacja ustawy potocznie nazywany „ustawą przedszkolną” jest w fazie konsultacji społecznych.

Założenia do projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty:

1. Rozwój i upowszechnianie wychowania przedszkolnego oraz zwiększanie jego dostępności.
2. Zmniejszenie obciążeń dla budżetów rodzinnych z tytułu korzystania przez dziecko z wychowania przedszkolnego.

1. Zapewnienie wsparcia finansowego dla gmin w realizacji zadań z zakresu wychowania przedszkolnego w formie dotacji z budżetu państwa, w powiązaniu z rozwiązaniami służącymi zmniejszeniu obciążeń dla budżetów rodzinnych.
2. Zmiana zasad funkcjonowania przedszkoli niepublicznych, w tym stworzenie mechanizmów sprzyjających powstawaniu przedszkoli niepublicznych zapewniających bezpłatne zajęcia w określonym wymiarze.
3. Przekształcenie oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych w przedszkola lub inne formy wychowania przedszkolnego.
4. Stworzenie możliwości realizacji przez dzieci dwuletnie wychowania przedszkolnego.
5. Uregulowanie zasad rekrutacji do placówek wychowania przedszkolnego. Określenie zakresu danych osobowych, jakie mogą być gromadzone przez organy prowadzące tę rekrutację.

Prowadzenie przedszkoli to zadanie własne samorządów terytorialnych i do tej pory było finansowane z budżetu samorządów. Ustawowo dziecko jest w przedszkolu bezpłatnie minimum 5 godzin dziennie. To czas na realizację podstawy programowej wychowania przedszkolnego.

Ustawa przedszkolna ma wprowadzić do budżetu państwa wspieranie samorządów w prowadzeniu zadań związanych z wychowaniem przedszkolnym.

Proces zmian, który obejmie finansowanie przedszkoli potrwa do września 2016 roku. Będzie skutkował sukcesywnym obniżaniem opłat za przedszkola dla rodziców oraz zwiększeniem miejsc w przedszkolach.

Obniżenie opłat dla rodziców nie odbędzie się kosztem budżetów samorządów, które będą otrzymywały dotację na wydatki bieżące na każdego przedszkolaka w wieku od 2 do 5 lat.

Kalkulacja jest niezależna od sumy obecnie pobieranych opłat od rodziców za przedszkola.

Dotacje te będą przyznawane bez względu na:

• czas pobytu dziecka w placówce,
• to, czy dziecko uczęszcza do przedszkola publicznego, niepublicznego, publicznej lub niepublicznej innej formy wychowania przedszkolnego.

• IX 2012 - obecnie każda godzina ponad minimum jest płatna - cena ustalana jest przez gminę (od 0 zł. do nawet 3,98 zł.),
• IX 2013 - 6. i  7. godzina będą max. za złotówkę,
• IX 2014 - 6., 7. i 8. godzina będą max. za złotówkę,
• IX 2015 - wszystkie dodatkowe godziny będą max. za złotówkę.

Udział dzieci w wieku 3-5 lat w wychowaniu przedszkolnym wzrastał następująco:

• 2006/2007 - 44.6 %  (99851 dzieci; 7811 przedszkoli),
• 2007/2008 - 47,2 %  (105278 dzieci; 7844 przedszkoli),
• 2008/2009 - 52,7 %  (129183 dzieci; 8038 przedszkoli),
• 2009/2010 - 59,7 %  (171770 dzieci; 8441 przedszkoli),
• 2010/2011 - 64,6 %  (202870 dzieci; 8808 przedszkoli),
• 2011/2012 - 72,0 %  (256332 dzieci; 9351 przedszkoli).

Rząd dąży do tego, aby każde dziecko miało zagwarantowane miejsce w placówce realizującej wychowanie przedszkolne. Obecnie, w wyjątkowej sytuacji, można przyjąć do przedszkola dziecko 2,5 letnie. Planowane jest także obniżenie wieku przedszkolnego do 2 lat:

• IX 2013 - będzie możliwość zapisania 2 latka,
• IX 2014 - przedszkole przyjmie każdego 4 latka,
• IX 2015 - przedszkole przyjmie każdego 3 latka,
• IX 2016 - będzie miejsce dla każdego dziecka.

Dotacja rządu na edukację przedszkolną w roku 2013 wyniesie 320 mln zł. (taką kwotę podał również Premier w expose). Dotacja będzie na każde dziecko w wieku 2-5 lat w przedszkolu, innej formie wychowania przedszkolnego (zarówno publicznych jak i niepublicznych).

W 2016 r. wyniesie aż 1433 zł. na każde dziecko, a wcześniej następująco:

• w 2013 r. - 1333 zł,
• w 2014 r. - 1136 zł,
• w 2015 - 1398 zł.

• 1/3 - zrekompensowanie samorządom niższych opłat dla rodziców,
• 2/3 - zwiększenie liczby miejsc wychowania przedszkolnego, podniesienie jakości edukacji przedszkolnej.

1. w gminach wiejskich:

• 56% dzieci w wieku 3-5 lat w przedszkolach,
• 60% dzieci nie płaci za przedszkole,
• 83% dotacji w 2013 r. na rozwój wychowania przedszkolnego;

1. miasta na prawach powiatu:

• 87% dzieci w wieku 3-5 lat w przedszkolach,
• 22% dzieci nie płaci za przedszkole,
• 47% dotacji w 2013 r. na rozwój wychowania przedszkolnego.

Obecnie przedszkole niepubliczne otrzymuje od 75% wydatków gminy poniesionych na dziecko w przedszkolu gminnym. Ustawa przedszkolna zakłada, że 100% dotację przedszkole niepubliczne otrzyma, jeśli:

• godziny bezpłatne będą jak w przedszkolach gminnych,
• opłaty dla rodziców będą jak w przedszkolach gminnych,
• rekrutacja będzie jak w przedszkolach gminnych.

Inne korzyści dla rodziców to nowe zasady rekrutacji, m.in. chroniące dane osobowe.

Pozostałe korzyści dla gmin:

• uporządkowanie organizacji wychowania przedszkolnego,
• czytelny status nauczyciela wychowania przedszkolnego.

Komentatorzy expose Premiera nie ukrywają, że podane w nim kwoty na realizację wszystkich priorytetów polityki rządu zadziwiają i niepokoją. Eksperci obliczyli, że suma zaplanowanych wydatków przekracza możliwości państwa.

Ustawa nowelizująca finansowanie wychowania przedszkolnego jest w fazie konsultacji społecznych. Jeśli efektem działań rządowych będzie:

• powszechny dostęp do przedszkola,
• przystępne opłaty dla rodziców za zajęcia dodatkowe,

Źródła informacji:

• Strona internetowa MEN.
• Expose Premiera Rządu wygłoszone w Sejmie 12.10.2012r.
• Komentarze prasowe i portalowe do expose.