Zintegrowany System Kwalifikacji porządkuje system kwalifikacji nadawanych poza oświatą

Zintegrowany System Kwalifikacji porządkuje system kwalifikacji nadawanych poza oświatą

Zintegrowany System Kwalifikacji (ZSK) obejmie edukację ogólną, wyższą i zawodową, w tym nie tylko to, czego można się nauczyć w szkole lub na uczelni, lecz także na kursach, szkoleniach, w pracy, w domu i we wszelki inny sposób. Nowe rozwiązanie pozwoli porównywać możliwe do zdobycia certyfikaty i dyplomy, a tym samym lepiej planować podnoszenie kwalifikacji, oraz ułatwi właściwy dobór wykwalifikowanych kadr. Ustawa o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji obowiązuje od 15 stycznia br.

Ustawa wprowadza definicję kwalifikacji

Jest to zestaw efektów uczenia się (wiedzy, umiejętności, kompetencji społecznych) zgodnych z ustalonymi wymaganiami, których osiągnięcie zostało sprawdzone oraz formalnie potwierdzone (przez wydanie dyplomu, świadectwa, certyfikatu). Rozróżniono następujące kwalifikacje włączone do ZSK:

  • kwalifikacje pełne - nadawane wyłącznie w ramach systemów oświaty i szkolnictwa wyższego na zakończenie określonych etapów kształcenia. Kwalifikacje pełne wskazują na poziom wykształcenia (np.: świadectwo ukończenia szkoły podstawowej, gimnazjum,  matura, licencjat, dyplom magisterski),
  • kwalifikacje cząstkowe - wszystkie inne kwalifikacje nadawane (np. w zawodzie), kwalifikacje uregulowane i rynkowe.

System obejmuje 3 rodzaje kwalifikacji

  1. Kwalifikacje w oświacie oraz w szkolnictwie wyższym - nadawane na podstawie ustaw regulujących działania systemu oświaty oraz systemu szkolnictwa wyższego - są to kwalifikacje pełne oraz kwalifikacje cząstkowe.
  2. Kwalifikacje „uregulowane” - nadawane na podstawie innych przepisów prawa (poza formalną edukacją). Są to wyłącznie kwalifikacje cząstkowe. Ustawa nałożyła na ministrów obowiązek przeglądu kwalifikacji uregulowanych w celu ustalenia, które z nich powinny być włączone do ZSK,
  3. Kwalifikacje „rynkowe” - nadawane bez podstawy prawnej umocowanej w przepisach na zasadzie swobody działalności gospodarczej; Przewidziano możliwość włączania kwalifikacji rynkowych do ZSK na wniosek zainteresowanego podmiotu, o ile spełniają warunki określone w ustawie o ZSK.

Wszystkie kwalifikacje włączone do ZSK są wpisane do Zintegrowanego Rejestru Kwalifikacji

Jest to jawny rejestr publiczny, który obejmuje wszystkie kwalifikacje włączone do ZSK.  Dane o kwalifikacjach będą powszechnie dostępne za pośrednictwem portalu internetowego.  ZRK prowadzi Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości. Kwalifikacje będą wpisywane do rejestru na wniosek ministrów odpowiadających za określone gałęzie gospodarki oraz zainteresowanego podmiotu publicznego lub prywatnego.

Każda kwalifikacja musi być opisana i mieć przypisany poziom Polskiej Ramy Kwalifikacji (PRK)

Obejmuje ona 8 poziomów kwalifikacji odpowiadających odpowiednim poziomom europejskich ram kwalifikacji, co umożliwi porównywanie kwalifikacji z różnych dziedzin w kraju i w wymiarze międzynarodowym. Poziomy kwalifikacji będą umieszczane na świadectwach, dyplomach i certyfikatach dlatego niezbędna będzie korekta wzorów świadectw i dyplomów polegająca na dodaniu oznaczenia odpowiedniego poziomu PRK.

W sprawie określania poziomów kwalifikacji na świadectwach i dyplomach MEN wyda odpowiednie rozporządzenie.

Poziom PRK wynika z porównania wymagań dla kwalifikacji z charakterystykami poziomów

Dokonywać tego będzie zespół ekspertów z zgodnie z opisaną w prawie procedurą. Rekomendacja zespołu ekspertów będzie wiążąca. Najważniejszym elementem przy określaniu poziomu PRK dla danej kwalifikacji będzie wykazanie zgodności kluczowych efektów uczenia się z odpowiednimi fragmentami charakterystyki poziomu PRK.

Kwalifikację można nadać na podstawie pozytywnego wyniku walidacji

Nadanie kwalifikacji następować może wyłącznie na podstawie pozytywnego wyniku walidacji wymaganych dla danej kwalifikacji efektów uczenia się (sprawdzenia czy wymagane efekty uczenia się są osiągnięte). Osiągnięcia walidowane w różnym miejscu i czasie, będą mogły być podstawą nadania kwalifikacji. Zgodnie z określonym w ustawie standardem, w opisie każdej kwalifikacji uregulowanej i rynkowej ustalone będą wymagania dotyczące walidacji, obowiązujące dla wszystkich instytucji nadających daną kwalifikację. Zapewni to porównywalność walidacji prowadzonej przez różne instytucje .

Kwalifikacje włączone do ZSK mogą nadawać wyłącznie instytucje posiadające uprawnienie do certyfikowania

Każda instytucja certyfikująca  jest objęta wewnętrznym i zewnętrznym zapewnianiem jakości

Wewnętrzny system zapewniania jakości oddziałuje na zasady postępowania, procedury, metody oraz rozwiązania organizacyjne. Jego celem jest zapewnianie poprawności oraz doskonalenie walidacji i certyfikowania. Funkcje podmiotu zewnętrznego zapewniania jakości będzie powierzał minister właściwy dla danej kwalifikacji. Powstanie lista podmiotów uprawnionych do zewnętrznego zapewniania jakości, którą będzie prowadził minister koordynator ZSK.

Ministrowie sprawują nadzór nad jakością certyfikowania

Instytucja certyfikująca raz na 2 lata przedstawia właściwemu ministrowi sprawozdanie z działalności w zakresie walidacji i certyfikacji. Podmiot zewnętrzny zapewniania jakości, co 3 lata, przedstawia ministrom sprawozdanie z działalności w zakresie zewnętrznego zapewniania jakości. Ministrowie mogą przeprowadzić kontrolę i w instytucjach certyfikujących oraz w podmiotach zewnętrznego zapewniania jakości. Określone są także sytuacje, w których ministrowie mogą zastosować sankcje, z cofnięciem uprawnień do certyfikowania i skreśleniem z listy podmiotów zewnętrznego zapewniania jakości włącznie.

Funkcjonowanie ZSK jest koordynowane przez ministra edukacji narodowej.Ponadto przy ministrze ma działać Rada Interesariuszy ZSK, jako organ opiniodawczo-doradczy.
  • Ustawa z 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji (Dz.U. z 2016 r. poz. 64).
Dariusz Skrzyński

Nagrody i wyróżnienia

Sprawdź inne serwisy

Epedagogika Poradnik Dyrektora Szkoły Strefa logopedy Kwadrans dla dyrektora szkoły Zarządzanie przedszkolem kadry i finanse resql