Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) jest zakaźną chorobą ośrodkowego układu nerwowego wywołaną przez wirusy, przenoszoną przez kleszcze. Choć częściej dotyka osoby dorosłe, niebezpieczeństwo istnieje również dla dzieci, a liczba zachorowań, szczególnie w tej grupie wiekowej, jest niedoszacowana. W niniejszym artykule omówimy obraz kliniczny, leczenie oraz zasady skutecznej profilaktyki tej choroby.

Etiologia i zakażenie

KZM, zwane także odkleszczowym zapaleniem mózgu, jest spowodowane przez wirusy RNA z rodziny Flaviviridae. Przenoszone są głównie przez kleszcze, takie jak Ixodes ricinus i Ixodes persulcatus. Te krwiopijne pajęczaki stanowią nośnik dla wielu patogenów, w tym także wirusów KZM. Wirus ten, mający wielkość od 20 do 80 nm, może przetrwać długo w środowisku, a jego obecność stwierdzono nawet w mleku zakażonych zwierząt.

Objawy i przebieg choroby

Objawy KZM u dzieci pojawiają się zwykle tydzień do dwóch tygodni po ukąszeniu przez kleszcza. Początkowo mogą przypominać zwykłe przeziębienie lub grypę, z gorączką, bólami mięśniowymi, głowy i utratą apetytu. Jednak około 20-30% przypadków przechodzi do drugiej fazy, charakteryzującej się silnymi bólami głowy, nadwrażliwością na światło, wymiotami i pogorszeniem ogólnego stanu zdrowia. W najpoważniejszych przypadkach dochodzi do zapalenia mózgu i rdzenia kręgowego, co może prowadzić do trwałych uszkodzeń neurologicznych lub nawet śmierci.

Ryzyko i czynniki wpływające na przebieg choroby

Wiek pacjenta może mieć wpływ na przebieg choroby, zazwyczaj u dorosłych jest ona bardziej poważna, choć przypadki ciężkiego przebiegu u dzieci również się zdarzają. Warto zauważyć, że zachorowania mogą wystąpić nawet u niemowląt.

Profilaktyka i szczepienia

Ochrona przed KZM polega na unikaniu ukąszeń przez kleszcze oraz stosowaniu szczepień. Repelenty zawierające permetrynę i DEET są skutecznymi środkami odstraszającymi kleszcze. Istnieją także szczepionki, takie jak FSME-Immun i Encepur, które skutecznie zapobiegają zachorowaniom. Szczepienia są zalecane szczególnie dla osób przebywających na terenach endemicznych oraz dla dzieci, które można szczepić już po ukończeniu 1. roku życia.

Szczepionki przeciwko KZM są dobrze tolerowane i skuteczne. Już po jednej dawce odporność wytwarza się u ponad 90% zaszczepionych. Pełny schemat szczepienia obejmuje trzy dawki, a ochrona utrzymuje się przez co najmniej 3 lata po szczepieniu.

Rola pediatry

W przypadku podejrzenia zakażenia KZM konieczne jest jak najszybsze skonsultowanie się z pediatrą (koszt wizyty u pediatry w Warszawie to około 200 zł). Lekarz będzie w stanie przeprowadzić dokładne badania oraz zalecić odpowiednie postępowanie diagnostyczne i lecznicze. Wczesna diagnoza i interwencja są kluczowe dla skutecznego leczenia choroby i zmniejszenia ryzyka powikłań.

Kleszczowe zapalenie mózgu jest poważną chorobą zagrażającą zdrowiu i życiu dzieci. Właściwa profilaktyka, w tym unikanie ukąszeń przez kleszcze i stosowanie szczepień, są kluczowe dla zapobieżenia zachorowaniom. Warto być świadomym objawów tej choroby oraz korzyści i zaleceń dotyczących szczepień, aby zapewnić sobie i swoim dzieciom bezpieczeństwo przed tą groźną infekcją.

Artykuł sponsorowany