Dyrektorzy zastanawiają się, jak przydzielać zajęcia dodatkowe w szkole. Niektórzy wpadają na pomysł, żeby przydzielać je w ramach wolontariatu. Czy słusznie?

3 kategorie obowiązków nauczycielskich

Aktualnie w przepisach Karty Nauczyciela nie funkcjonuje pojęcie - zajęcia dodatkowe. W ramach czasu pracy nauczyciela wyróżnia się natomiast:

zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, prowadzone bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz (pensum);
inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, w tym zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów;
zajęcia i czynności związane z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym (art. 42 ust. 2 Karty Nauczyciela).

Zajęcia dodatkowe w ramach pensum

Wspomniane zajęcia dodatkowe to inaczej zajęcia z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej, takie jak rozwijające uzdolnienia, dydaktyczno-wyrównawcze czy korekcyjno-kompensacyjne. Przepis art. 42 ust. 2d Karty Nauczyciela wskazuje wprost, że zajęcia te nie mogą być realizowane w ramach pkt 2. A to oznacza, że powinny być one realizowane jako zajęcia wchodzące do pensum albo w godzinach ponadwymiarowych.

Dlaczego nie wolontariat

Zajęć tych nie można przydzielać w ramach wolontariatu. Wprawdzie wolontariusze mogą wykonywać świadczenia na rzecz jednostek organizacyjnych podległych organom administracji publicznej lub nadzorowanych przez te organy, z wyłączeniem prowadzonej przez te jednostki działalności gospodarczej (art. 42 ust. 1 pkt 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie).

Z drugiej strony wolontariat nie może zastępować umowy o pracę. Innymi słowy porozumienia w sprawie wolontariatu nie może przybierać cech charakterystycznych dla umowy o pracę tj. podporządkowania służbowego pracodawcy, a także wykonywania czynności służbowych w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę. Tymczasem w przypadku wolontariatu świadczenia wolontariusza są wykonywane w zakresie, w sposób i w czasie określonych w porozumieniu (44 ust. 1 ustawy). Gdyby tak było, wówczas pracodawca naraziłby się na zarzut pozorności porozumienia wolontariackiego, a w konsekwencji - rażącego naruszenia przepisów prawa pracy.

Wykonywanie obowiązków nauczycielskich w ramach wolontariatu nie wchodzi w grę. Wymagane jest tu bowiem zatrudnienie na podstawie stosunku pracy (art. 10 Karty Nauczyciela).

Nie pozostaje więc nic innego, jak przydział takich zajęć w celu dopełnienia pensum (na czas określony) lub w postaci godzin ponadwymiarowych.

Michał Kowalski