Wcześniejsza emerytura nauczycieli – jest projekt ustawy

W projekcie przedstawiono warunki, jakie będzie musiał spełnić nauczyciel, aby ubiegać się o wcześniejszą emeryturę z art. 88 Karty Nauczyciela. Aby skorzystać z tej emerytury, nauczyciel będzie musiał:

• wykazać, że faktycznie wykonywał pracę jako nauczyciel w jednostkach oświaty przed 1 stycznia 1999 r.,
• posiadać co najmniej 30-letni okres składkowy,
• legitymować się okresem faktycznego wykonywania pracy na stanowisku nauczyciela (tzw. stażem pracy przy tablicy) o długości co najmniej 20 lat, w wymiarze minimum ½ tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć,
• nie mieć prawa do emerytury z art. 88 ust 2a Karty Nauczyciela (tj. nie spełniać warunków do tej emerytury na dotychczasowych zasadach),
• rozwiązać stosunek pracy na swój wniosek (ewentualnie stosunek pracy może zostać rozwiązany lub wygasnąć w trybie art. 20 ust. 1, 5c i 7 Karty Nauczyciela).

Przewidziano też pewne dodatkowe wymogi przejściowe. Otóż na opisywaną emeryturę będzie można przejść nie wcześniej niż:

• 1 września 2024 r. – nauczyciele urodzeni przed 1 września 1966 r.,
• 1 września 2025 r. – nauczyciele urodzeni po 31 sierpnia 1966 r. a przed 1 września 1969 r.,
• 1 września 2026 r. – nauczyciele urodzeni po 31 sierpnia 1969 r.

Co istotne wskazana emerytura będzie obliczana na nowych zasadach, a więc z uwzględnieniem:

• waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata tej emerytury,
• zwaloryzowanego kapitału początkowego
• kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie ubezpieczonego.

Wskazani nauczyciele będą mogli zostać zatrudnieni w szkole bez konsekwencji w postaci bezwzględnego zawieszenia wypłaty emerytury, ale jedynie na czas określony:

• z uwagi na potrzeby podyktowane organizacją nauczania, lub
• w celu zastępstwa innego nieobecnego nauczyciela

i tylko za zgodą kuratora oświaty. Wymiar zajęć takiego nauczyciela nie będzie mógł przekroczyć połowy.

Obecnie ocena pracy nauczyciela mianowanego, który zamierza ubiegać się o stopień dyplomowanego, ma obejmować ostatnie 3 lata pracy. W projekcie doprecyzowano, że do tego okresu nie będą zaliczane nieobecności w pracy trwające dłużej niż 3 miesiące.

Poza tym dla niektórych nauczycieli okres dokonywania oceny pracy zostanie skrócony. Okres ten będzie odpowiadał okresowi zatrudnienia nauczyciela, ale będzie nie krótszy niż 9 miesięcy. Chodzi tu m.in. o nauczycieli zwolnionych od świadczenia pracy lub urlopowanych, a także nauczycieli placówek doskonalenia.

W przyszłym roku szkolnym możliwe stanie się przydzielenie większej liczby godzin ponadwymiarowych, tj. przekraczającej limit ½ tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć – za zgodą nauczyciela. Będzie to możliwe w:

• liceum ogólnokształcącym,
• technikum,
• branżowej szkole I stopnia.

Dla niektórych nauczycieli zwiększona zostanie elastyczność ustalania godzin dostępności. Otóż w przypadku nauczycieli:

• zatrudnionych w wymiarze niższym niż 6 godzin tygodniowo, lub
• prowadzących wyłącznie zajęcia w formach pozaszkolnych lub zajęcia w szkole dla dorosłych, branżowej szkole II stopnia lub szkole policealnej (bez względu na wymiar zajęć)

wymiar godzin dostępności ustalać będzie dyrektor. Wymiar ten nie będzie mógł jednak przekroczyć ustawowego.

Dotychczas wyliczenie odpisu na ZFŚS dla nauczyciela emeryta, rencisty lub pobierającego świadczenie kompensacyjnego rodziło problemy praktyczne. Występowały one w sytuacji, gdy nauczyciel nie chciał podać kwoty otrzymywanego świadczenia. Dlatego w projekcie przewidziano nowe zasady wyliczania tego odpisu. Konieczne będzie pomnożenie:

• planowanej, przeciętnej w danym roku kalendarzowym liczby nauczycieli będących emerytami lub rencistami oraz nauczycieli pobierających nauczycielskie świadczenie kompensacyjne (skorygowanej w końcu danego roku kalendarzowego do faktycznej, przeciętnej liczby tych nauczycieli),
• 42% kwoty bazowej.

W projekcie przewidziano również uprawnienie nauczycieli poradni psychologiczno-pedagogicznych do świadczenia kompensacyjnego. Ze świadczenia skorzystają nauczyciele publicznych i niepublicznych poradni.

• doprecyzowanie, że przygotowanie do zawodu odbywa również nauczyciel bez przygotowania pedagogicznego zatrudniony w trybie art. 10 ust. 3 Karty Nauczyciela.