Profilaktyczna opieka zdrowotna nad uczniami może być sprawowana w szkole, o ile rodzice nie wyrazili wobec niej sprzeciwu w piśmie skierowanym do świadczeniodawcy realizującego opiekę. Pisma w tej sprawie powinni zatem składać do pielęgniarki szkolnej sprawującej profilaktyczną opiekę zdrowotną nad uczniami w szkole, a nie przekazywać je nauczycielom. Szkoła nie jest uprawniona do zbierania od rodziców sprzeciwów oraz uzyskiwania informacji, kto i w jakim zakresie korzysta z opieki zdrowotnej.

Sprzeciw wobec objęcia dziecka profilaktyczną opieką zdrowotną – na piśmie

Ustawa o opiece zdrowotnej nad uczniami reguluje sposób świadczenia usług zdrowotnych w szkołach. Wskazuje podmioty, które są zobowiązane do świadczenia tych usług oraz odpowiedzialne za zapewnienia warunków organizacyjnych, a także sposób współpracy tych podmiotów. Zgodnie z jej zapisami profilaktyczną opiekę zdrowotną nad dziećmi sprawuje pielęgniarka szkolna albo higienistka. Natomiast opiekę stomatologiczną - lekarz dentysta. Zakres świadczeń opieki zdrowotnej wykonywanych przez pielęgniarkę środowiska nauczania i wychowania albo higienistkę szkolną oraz świadczeń stomatologicznych określają przepisy wydane na podstawie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Profilaktyczna opieka zdrowotna w zakresie określonym w ustawie o opiece zdrowotnej nad uczniami jest sprawowana w przypadku braku sprzeciwu rodziców. Sprzeciw w formie pisemnej powinien być złożony do świadczeniodawcy realizującego opiekę. Świadczeniodawcą jest podmiot udzielający świadczeń na podstawie umowy z NFZ. Zasada uzyskania zgody pacjenta albo odmowy takiej zgody na udzielenie świadczeń zdrowotnych, a w przypadku pacjenta małoletniego jego przedstawiciela ustawowego, jest jednym z podstawowych praw chroniących pacjenta przed narzucaniem świadczeń zdrowotnych i udzielaniem ich wbrew jego woli (art. 16 i 17 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta).

Rodzic, który chce zrezygnować z usług pielęgniarki szkolnej, powinien poinformować ją na piśmie o swoim sprzeciwie wobec objęcia dziecka profilaktyczną opieką zdrowotną w szkole. Pismo powinno być adresowane do pielęgniarki, podpisane przez rodzica i przekazane jej za pokwitowaniem odbioru. Brak wyraźnego sprzeciwu rodzica oznacza, że zgadza się on na objęcie dziecka profilaktyczną opieką zdrowotną w szkole.

Szkoła informuje o zakresie opieki nad uczniami

O swoim prawie do wniesienia sprzeciwu rodzice powinni dowiedzieć się w szkole. Zobowiązana jest ona przepisami do:

1) zapewnienia uczniom możliwości korzystania z gabinetu profilaktyki zdrowotnej (art. 103 ustawy Prawo oświatowe). Podmiotami zapewniającymi warunki organizacyjne opieki zdrowotnej są dyrektor szkoły i organ prowadzący. Może być ona sprawowana przez pielęgniarkę w gabinecie profilaktyki zdrowotnej zlokalizowanym w szkole, a w przypadku braku gabinetu w szkole, w miejscu określonym w umowie o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (art. 6 ust. 1 ustawy o opiece zdrowotnej nad uczniami),

2) przekazania rodzicom na pierwszym zebraniu z rodzicami w roku szkolnym informacji o zakresie opieki zdrowotnej sprawowanej nad uczniami w szkole oraz o prawie do wyrażenia sprzeciwu,

3) umieszczenia powyższej informacji w miejscu zapewniającym do nich dostęp wszystkim rodzicom (np. na stronie internetowej szkoły, w bibliotece, w sekretariacie szkoły, w gablotach).

Szkoła nie jest uprawniona do zbierania od rodziców sprzeciwów

W związku z tym dyrektor szkoły nie może zobowiązać nauczycieli do odebrania od rodziców na pierwszym zebraniu w roku szkolnym pism wyrażających sprzeciw wobec objęcia dziecka opieką profilaktyczną w szkole. Zadaniem dyrektora jest:

przypomnienie nauczycielom na zebraniu rady pedagogicznej przed rozpoczęciem roku szkolnego o konieczności przekazania rodzicom na pierwszym zebraniu z nimi informacji o opieki zdrowotnej sprawowanej nad uczniami w szkole oraz o prawie rodziców do wyrażenia sprzeciwu,
nadzorowanie poprawności przekazania rodzicom ww. informacji,
sprawdzenie, czy ww. informacje zostały umieszczone w szkole w miejscu dostępnym dla wszystkich rodziców.

Dyrektor może poprosić pielęgniarkę o udział w zebraniu rady pedagogicznej, a także w pierwszych w nowym roku szkolnym zebraniach z rodzicami w celu omówienia zagadnień z zakresu opieki zdrowotnej i wyjaśnienia zasad składania sprzeciwów (kiedy, w jakiej formie i do kogo należy je składać).