Niestety nie tak rzadkie są przypadki, w których nauczyciele są szkalowani przez rodziców. W takiej sytuacji nauczycielowi przysługują oczywiście odpowiednie środki prawne m.in. pozew w związku z naruszeniem dóbr osobistych. W obronie szkalowanego nauczyciel powinien też stanąć dyrektor.

Rodzic może naruszyć dobra osobiste nauczyciela

Jeśli chodzi o wyrażanie opinii przez rodzica na temat nauczyciela, to niezależnie od kontekstu, w jakim są one wyrażane, trzeba pamiętać, że rodzic ów ponosi odpowiedzialność za słowa. Oczywiście wyrażanie opinii jest sposobem korzystania z wolności słowa. Z wolności słowa korzystać może zaś korzystać każdy z nas, jednakże prawo do wyrażania opinii nie jest nieograniczone.

Rozpowszechnianie nieprawdziwych i szkodliwych informacji może naruszać dobra osobiste innych osób. Dotyczy to także przypadku, gdy nieprawdziwe informacje na temat nauczyciela rozpowszechnia rodzic.

Co może nauczyciel

Chronione są dobra osobiste nauczyciela takie jak m.in.:

zdrowie,
wolność,
cześć,
swoboda sumienia,
nazwisko lub pseudonim,
wizerunek,
tajemnica korespondencji,
nietykalność mieszkania,
twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska.

Nauczyciel może żądać m.in.:

zaprzestania działań przez rodzica,
usunięcia skutków naruszenia (np. przez przeprosiny),
zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.

Nauczyciel może bronić się przed pomówieniem

Jeśli rozpowszechniane informacje przyjmują postać pomówień, to w grę wchodzi również ochrona prawna wynikająca z przepisów Kodeksu karnego. Otóż kto pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.

Dyrektor powinien reagować na pomówienia nauczyciel

Uprawnienie do osobistego dochodzenia swoich praw przez nauczyciela nie wyklucza jednak zaangażowania się dyrektora w obronę nauczyciela. Karta Nauczyciela przewiduje w art. 63 ust. 1, że nauczyciel, podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, korzysta z ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych na zasadach określonych w Kodeksie karnym.

Jaka powinna być reakcja dyrektora

Organ prowadzący szkołę i dyrektor szkoły są obowiązani z urzędu występować w obronie nauczyciela, gdy ustalone dla nauczyciela uprawnienia zostaną naruszone. Jak zatem zareagować?

Dyrektor może wystąpić do rodzica, który jest sprawcą naruszeń z żądaniem zaprzestania rozpowszechniania nieprawdziwych i krzywdzących nauczyciela informacji. Wydaje się, że w pierwszej kolejności można spróbować rozmowy, podczas której dyrektor uzmysłowi rodzicowi, że jego działania naruszają prawo i mogą skutkować negatywnymi konsekwencjami.

Jeśli naruszenia są intensywne i poważne a także, gdy ewentualnie rozmowa z rodzicem nie pomoże, to najlepiej wystąpić do niego z pisemnym wezwaniem do zaprzestania dalszych naruszeń.

dr Patryk Kuzior