Ewidencja księgowa opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi na przykładzie jednostki oświatowej

Zadania gmin oraz obowiązki właścicieli nieruchomości dotyczące utrzymania czystości i porządku, oraz warunki wykonywania działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów regulują przepisy ustawy z 13 września 1996r o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

Opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi są zobowiązani ponosić m.in. właściciele nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy, współwłaściciele, użytkownicy wieczyści oraz jednostki organizacyjne i osoby posiadające nieruchomość w zarządzie lub użytkowaniu a także inne podmioty władające nieruchomością.

W związku z powyższym opłatę za gospodarowanie odpadami ponoszą również jednostki sektora finansów publicznych np. szkoły w których są internaty zamieszkiwane przez młodzież, bursy szkolne itp.

Rada gminy określa w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego, termin, częstotliwość i tryb uiszczania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, w tym wskazanie czy opłatę uiszcza się z dołu czy z góry.

Deklaracja zawiera dane niezbędne do określenia wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Zgodnie z zapisami art. 6n. ustawy o utrzymaniu czystości i porządku, rada gminy określa wzór deklaracji o wysokości, a także warunki i tryb jej składania za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

W sprawach dotyczących opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi stosuje się przepisy ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, z tym że uprawnienia organów podatkowych przysługują wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta.

Do ewidencji rozrachunków i rozliczeń w jednostkach sektora finansów publicznych służą konta zespołu 2 ,, Rozrachunki i rozliczenia”.

W praktyce jednostki budżetowe do ewidencji opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi często stosują konto 201 ,, Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami”, co jest błędem. Z uwagi na fakt, iż opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi stanowią dochód gminy i stosuje się do nich przepisy Ordynacji podatkowej, ewidencja rozrachunków z tego tytułu powinna odbyć się na koncie 225 ,, Rozrachunki z budżetami”. Zasady funkcjonowania konta 225 ,, Rozrachunki z budżetami” zostały opisane w załączniku nr 3 do rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 13 września 2017 r.

Zgodnie z opisem, konto 225 służy do ewidencji rozrachunków z budżetami, w szczególności z tytułu dotacji, podatków, nadwyżek środków obrotowych, nadpłat w rozliczeniach z budżetami.

Na stronie Wn konta 225 ujmuje się nadpłaty oraz wpłaty do budżetu, a na stronie Ma konta 225 – zobowiązania wobec budżetów i wpłaty od budżetów.

Dla konta 225 powinna być prowadzona ewidencja szczegółowa, która zapewni możliwość ustalenia stanu należności i zobowiązań według każdego z tytułów rozrachunków z budżetem odrębnie. Konto 225 może mieć dwa salda. Saldo Wn oznacza stan należności, a saldo Ma – stan zobowiązań wobec budżetów.

Uiszczane na rzecz gminy opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi powinno się odnosić w ciężar konta 403 ,,Podatki i opłaty”. Opłaty te, które są ustalane na podstawie złożonych deklaracji, nie są należnościami za faktycznie zrealizowane usługi, ale opłatami wynikającymi z przepisów ustawy, mającymi charakter podatku lokalnego. Z opisu zamieszczonego do konta 403 wynika, że konto to służy do ewidencji w szczególności kosztów z tytułu podatku akcyzowego, podatku od nieruchomości i podatku od środków transportu, podatku od czynności cywilnoprawnych oraz opłat o charakterze podatkowym, a także opłat: notarialnej, skarbowej i administracyjnej oraz składek i wpłat do organizacji międzynarodowych. Na stronie Wn konta ujmuje się poniesione koszty z ww. tytułów, a na stronie Ma ujmuje się zmniejszenie poniesionych kosztów oraz na dzień bilansowy – przeniesienie kosztów z tego tytułu na konto 860.

Każda jednostka zobowiązana jest do ewidencji ponoszonych kosztów według rodzaju oraz do grupowania wydatków budżetowych we właściwych podziałkach klasyfikacji budżetowej.

Z objaśnień do paragrafu 452 ,,Opłaty na rzecz budżetów jednostek samorządu terytorialnego” wynika, że w paragrafie tym ujmuje się m.in.: opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi do gmin, o których mowa w art. 6r ustawy z 13 września 1996r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

Schemat 1. Przykład ewidencji księgowej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

*analityka do konta 225- opłaty z tytułu gospodarowania odpadami.