Istotą tzw. edukacji domowej jest to, że uczniowie nie uczestniczą w obowiązkowych zajęciach edukacyjnych. Mają natomiast prawo do wsparcia określonego w art. 37 ust. 7 ustawy Prawo oświatowe. Kryterium rozstrzygającym, w których zajęciach mogą uczestniczyć uczniowie z edukacji domowej, jest status zajęć – zajęcia obowiązkowe nie są dostępne dla uczniów spełniających obowiązek szkolny poza szkołą. W tej kwestii nie ma znaczenia, czy szkoła jest publiczna, czy niepubliczna.
Jakie wsparcie szkoły dla ucznia w edukacji domowej
Uczeń spełniający obowiązek szkolny lub obowiązek nauki poza szkołą, a także rodzic takiego ucznia, mogą korzystać ze wsparcia szkoły, której dyrektor wydał zezwolenie na edukację domową, obejmującego:
- prawo uczestniczenia w szkole w zajęciach, o których mowa w art. 109 ust. 1 pkt 2, 3 i 5–7;
- zapewnienie dostępu do: podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych,
- z pomocy dydaktycznych służących realizacji podstawy programowej znajdujących się w zasobach szkoły – w porozumieniu z dyrektorem tej szkoły;
- udział w konsultacjach umożliwiających przygotowanie do rocznych egzaminów klasyfikacyjnych.
Art. 109 ust. 1 pkt 2, 3 i 5-7 ustawy Prawo oświatowe wskazuje zajęcia, z których uczeń w nauczaniu poza szkołą może uczestniczyć:
- Pkt 2: dodatkowe zajęcia edukacyjne, do których zalicza się: zajęcia z języka obcego nowożytnego innego niż język obcy nowożytny nauczany w ramach obowiązkowych zajęć edukacyjnych; zajęcia, dla których nie została ustalona podstawa programowa, lecz program nauczania tych zajęć został włączony do szkolnego zestawu programów nauczania.
- Pkt 3: zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych.
- Pkt 5: zajęcia prowadzone w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
- Pkt 6: zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia uczniów, w szczególności w celu kształtowania ich aktywności i kreatywności.
- Pkt 7: zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego.
Zakładam, że przygotowywanie kartek świątecznych, próby do szkolnych wydarzeń, wystawienie Jasełek, spotkanie z zaproszonym gościem w godzinach obowiązkowych zajęć lekcyjnych znajdzie uzasadnienie w realizacji podstawy programowej z określonych przedmiotów (muzyki? plastyki?). W przeciwnym razie powinny być zorganizowane poza obowiązkowymi zajęciami edukacyjnymi, np. w ramach zajęć rozwijających zainteresowania, uzdolnienia uczniów, kształtowania kreatywności. Jeśli z takich zajęć mieliby korzystać uczniowie z edukacji domowej, to należałoby rozważyć zmianę organizacji tych zajęć. Wyjście do kina czy na spotkania najtrudniej jest ulokować w ww. kategoriach. Proponuję potraktować te wyjścia jako wycieczkę krajoznawczo-turystyczną o charakterze interdyscyplinarnym – czyli zajęcia, które nie mają statusu obowiązkowych zajęć edukacyjnych.
Wanda Pakulniewicz