Bywa, że orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego zawierają zalecenia w zakresie rehabilitacji. Może zdarzyć się, że takie orzeczenie zostanie wydane dla dziecka z niepełnosprawnością ruchową. Czy to oznacza konieczność organizacji zajęć rehabilitacyjnych? Jeśli tak, to jakie kwalifikacje powinien mieć nauczyciel prowadzący takie zajęcia? Wyjaśnienia w artykule.

Brak wymogów kwalifikacyjnych w zakresie zajęć rehabilitacyjnych

Czy można mówić o kwalifikacjach do prowadzenia zajęć rehabilitacyjnych w szkole dla niepełnosprawnego dziecka? Otóż nie. Przepisy dotyczące kwalifikacji nauczycieli nie określają wymagań stawianych rehabilitantom. Rehabilitacja w istocie nie zalicza się bowiem do zajęć.

Rehabilitacja ruchowa jest zabiegiem medycznym. Nie jest to więc zadanie, którego realizacja należy do jednostek systemu oświaty.

Nauczyciel nie prowadzi zajęć rehabilitacyjnych

Specjalistyczna pomoc zapewnia się dzieciom i młodzieży w:

przedszkolach,
szkołach,
poradniach psychologiczno-pedagogicznych.

Jest ona świadczona przez nauczycieli i specjalistów posiadających przygotowanie pedagogiczne. Do zadań takich specjalistów nie należy zaś wykonywanie zabiegów rehabilitacji leczniczej. Nie jest to bowiem kształcenie ani wychowanie.

W orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego nie powinno znaleźć się zalecenie zorganizowania w przedszkolu rehabilitacji. Jest to bowiem zadanie z zakresu opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą. Tym samym nie mieści w się w zakresie kształcenia specjalnego.

Co na to sądy

Przedstawione stanowisko zostało potwierdzone w orzecznictwie. Wyjaśnienie znajdziemy w uzasadnieniu do wyroku WSA w Warszawie z 25 lutego 2019 r. II SA/Wa 741/18.

Zdaniem sądu „Organy nie miały podstaw w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego zalecić rehabilitacji leczniczej, bowiem zakres zajęć rewalidacyjnych nie obejmuje zabiegów medycznych, do których zalicza się tę rehabilitację […]. Sąd podziela stanowisko Ministra Edukacji Narodowej, że "... W istniejącym stanie prawnym jednostki systemu oświaty (m.in. szkoły) nie posiadają stosownych uprawnień do realizacji zadań z zakresu opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą, w tym w zakresie rehabilitacji leczniczej. Odpowiedzialność za prawidłowe leczenie dziecka spoczywa przede wszystkim na rodzicach i zespole medycznym leczącym dziecko. Kompetencje te należą do właściwości ministra zdrowia. Zalecenia określone w orzeczeniu są realizowane przez szkołę, więc nie mogą obejmować realizacji zadań, które nie należą do właściwości systemu oświaty. Rehabilitacja ruchowa jest natomiast zapewniana w ramach systemu ochrony zdrowia...."

Tym samym ani szkoła, ani przedszkole nie prowadzą rehabilitacji. Nie da się wskazać, jakie kwalifikacje powinna mieć osoba prowadząca takie zajęcia. Dziecko z niepełnosprawnością powinno natomiast uczestniczyć w rehabilitacji organizowanej przez placówkę medyczną.