Od 2009 r. nauczyciele, którzy osiągnęli już określony wiek (w 2024 r. jest to 55 lat w przypadku kobiet i 60 lat w przypadku mężczyzn) oraz mają odpowiedni okres składkowy i staż pracy „przy tablicy” mogą, po rozwiązaniu stosunku pracy w szkole, przejść na nauczycielskie świadczenie kompensacyjne. 23 lutego 2024 r. ogłoszono jednolity tekst ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych.
Z nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego mogą skorzystać nauczyciele, wychowawcy i inni pracownicy pedagogiczni zatrudnieni w:
a) publicznych i niepublicznych przedszkolach,
b) publicznych i niepublicznych szkołach, z wyjątkiem niepublicznych szkół nieposiadających uprawnień szkoły publicznej, o których mowa w art. 104 ust. 1 ustawy z dnia 22 listopada 2018 r. o zmianie ustawy - Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2245 i 2432, z 2019 r. poz. 534, 1287 i 2248 oraz z 2021 r. poz. 4), i niepublicznych szkół artystycznych nieposiadających uprawnień publicznej szkoły artystycznej,
c) publicznych i niepublicznych placówkach kształcenia ustawicznego i placówkach, o których mowa w art. 2 pkt 7 i 8 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 59);
Świadczenie przysługuje nauczycielom, którzy spełnili łącznie następujące warunki:
1) osiągnęli wymagany wiek;
2) mają okres składkowy i nieskładkowy w rozumieniu ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353, z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą o emeryturach i rentach z FUS", wynoszący 30 lat, w tym 20 lat wykonywania pracy w jednostkach, o których mowa w art. 2 pkt 1, w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć;
3) rozwiązali stosunek pracy.
Wiek uprawniający do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego |
||
Lata |
Kobiety |
Mężczyźni |
2023-2024 |
55 |
60 |
2025-2026 |
56 |
61 |
2027-2028 |
57 |
62 |
2029-2030 |
58 |
63 |
2031-2032 |
59 |
64 |
Kiedy nauczyciel straci prawo do świadczenia kompensacyjnego
Prawo do świadczenia ustaje z dniem:
1) poprzedzającym dzień nabycia prawa do emerytury, która jest ustalona decyzją organu rentowego lub innego organu emerytalno-rentowego, określonego w odrębnych przepisach;
2) poprzedzającym dzień osiągnięcia przez uprawnionego wieku:
a) 60 lat - w przypadku kobiet,
b) 65 lat - w przypadku mężczyzn
-jeżeli uprawniony nie ma prawa do emerytury ustalonego decyzją organu rentowego lub innego organu emerytalno-rentowego, określonego w odrębnych przepisach;
3) śmierci uprawnionego.
Prawo do świadczenia kompensacyjnego ulega zawieszeniu lub świadczenie to ulega zmniejszeniu na zasadach określonych w art. 103 ust. 3 i art. 104-106 ustawy o emeryturach i rentach z FUS tj. na takich samych zasadach, jak emerytura powszechna. Dodatkowo prawo do świadczenia kompensacyjnego ulega zawieszeniu bez względu na wysokość uzyskiwanego przychodu w razie podjęcia przez uprawnionego pracy w jednostkach systemu oświaty, w których przysługuje to świadczenie. Wyjątek dotyczy sytuacji zatrudnienia nauczyciela w szkole, w której uczą się dzieci z Ukrainy.