Pracownicy szkoły nie mogą odmówić przyjęcia wniosku o przyjęcie ucznia spoza obwodu szkoły. Nie oznacza to obowiązku pozytywnego rozpatrzenia wniosku, ale sam wniosek powinien zostać przyjęty i rozpatrzony w formie przewidzianej przepisami prawa.

Dyrektor decyduje o przyjęciu dziecka spoza obwodu

W przypadku szkół publicznych dyrektor w ramach postępowania rekrutacyjnego działa jako organ administracji publicznej. W myśl art. 130 ust. 2 o przyjęciu dziecka do szkoły publicznej spoza jej obwody decyduje dyrektor szkoły. Przepis ten zatem:

po pierwsze umożliwia złożenie przez rodziców dziecka podania o przyjęcie do szkoły spoza obwodu miejsca zamieszkania,
po drugie stanowi dla dyrektora wyłączną kompetencje co do decyzji.

W konsekwencji rodzi to prawo rodziców do rozpatrzenia ich wniosku (podania) przez dyrektora szkoły działającego jako organ administracji publicznej.

Powyższe jest szczególnie istotne w wypadku podjęcia przez dyrektora szkoły decyzji odmownej. Zgodnie bowiem z jednolitym orzecznictwem sądów administracyjnych decyzja o odmowie przyjęcia ucznia do szkoły publicznej jest decyzją administracyjną, zatem w takim wypadku przeprowadza się postępowanie administracyjne regulowane przepisami kodeksu postępowania administracyjnego (w skrócie k.p.a.). Jak wskazał Wojewódki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z 16.01.2020r. sygn. akt II SA/Po 502/19:

„Orzeczenie o nieprzyjęciu do przedszkola jest decyzją administracyjną, nawet jeżeli ustawodawca posługuje się w przepisach rekrutacyjnych terminem rozstrzygnięcie. Decyzja administracyjna to jednostronna czynność (oświadczenie woli) z zakresu prawa administracyjnego. Decyzja administracyjna jako czynność prawna jednostronna charakteryzuje się tym, że dochodzi do skutku przez złożenie oświadczenia woli przez organ administracji publicznej. Oznacza to, że jakkolwiek strona bierze udział w procesie kształtowania treści decyzji lub nawet podjęcie decyzji jest uwarunkowane zgodą (wnioskiem) strony, to ostateczne, prawnie wiążące określenie treści decyzji należy niepodzielnie do organu administracji publicznej”.

Orzeczenie to dotyczy co prawda przedszkola publicznego, ale ustala ogólną zasadę formy rozstrzygania dla szkół i przedszkoli publicznych. Podobne stanowisko (również co do szkół) zajął WSA w Olsztynie w wyroku z 1.10.2019 r. sygn. akt II SA/Ol 656/19 oraz WSA w Gdańsku w wyroku z 26.08.2020 r. sygn. akt III SA/Gd 455/20.

Złożenie podania to wszczęcie podstępowania administracyjnego

Zastosowanie przepisów k.p.a. powoduje, że wniosek rodziców o przyjęcie dziecka do szkoły spoza obwodu jest podaniem w rozumieniu art. 63 ust. 1 k.p.a. Złożenie podania – o ile podanie nie zawiera braków formalnych - jest równoznaczne z wszczęciem postępowania administracyjnego. Zgodnie bowiem z art. 61 ust. 3 i 3a datą wszczęcia postępowania jest dzień doręczenia podania. Ewentualnie w przypadku wniosku złożonego drogą elektroniczną – dzień wystawienia dowodu otrzymania, o którym mowa w art. 41 ustawy 2020 r. o doręczeniach elektronicznych.

Pracownik administracji szkoły nie jest uprawniony do nieprzyjęcia wniosku, ponieważ, prawem rodzica jest rozpatrzenie jego wniosku przez umocowany w przepisach prawa organ administracji publicznej, jakim jest dyrektor szkoły. Przekonanie pracownika szkoły czy nawet jej dyrektora o bezzasadności wniosku nie ma znaczenia. Nie oznacza to oczywiście obowiązku pozytywnego rozpatrzenia wniosku ale sam wniosek powinien zostać przyjęty i rozpatrzony w formie przewidzianej przepisami prawa.

Decyzja dyrektora o odmowie przyjęcia ucznia do szkoły powinna być wydawana w formie decyzji administracyjnej w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego. Pominięcie przeprowadzenia postępowania administracyjnego zakończonego wydaniem decyzji administracyjnej naraża dyrektora szkoły na zarzut bezczynności.

Łukasz Zygmunt