Nauka pod opieką jednego nauczyciela ma korzystny wpływ na kształtowanie umiejętności czytania, pisania i liczenia najmłodszych uczniów, a w przyszłości na powodzenie szkolne. Ta ważna konkluzja, wynikająca zarówno z badań edukacyjnych, jak i doświadczeń pedagogów, miała istotne znaczenie w projektowaniu zmian we wczesnej edukacji, w tym reformy obniżenia wieku obowiązku szkolnego do 6 lat.

Zmiana nauczyciela czy miejsca nauczania ma negatywny wpływ na osiągnięcia dziecka w szkole. Problematykę tę podejmuje literatura naukowa, odwołując się do wyników badań osiągnięć uczniów. Przykładowo, J. Reid w pracy „Teacher Turnover Impact on 1st-8th Grade Student Academic Achievement: A Correlational Study” (2010) pokazuje negatywny wpływ zmiany nauczyciela na osiągnięcia matematyczne. Znani badacze amerykańscy - Matthew Ronfeldt, Hamilton Lankford oraz Susanna Loeb opublikowali też niedawno kolejne wyniki ciekawych badań opierających się na analizie bardzo dużej próby uczniów (850 tys.). Ich analizy pokazują znaczny negatywny wpływ zmiany nauczycieli na osiągnięcia w języku angielskim i matematyce, szczególnie niekorzystny dla słabszych uczniów („How Teacher Turnover Harms Student Achievement", American Educational Research Journal, Feb 2013, str. 4-36). Podobny pogląd prezentowany jest w raportach z prac międzynarodowych zespołów ekspertów OECD i Eurydice, np. „Early Childhood Education and Care in Europe: Tackling Social and Cultural Inequalities” (Eurydice, 2009). Również polskie badania wskazują na trudności uczniów związane ze zmianą nauczyciela czy miejsca nauczania (R. Strzelecka, 2001).

Te badania potwierdzają wieloletnie obserwacje doświadczonych pedagogów, których nie można lekceważyć. Wynika z nich, że zmiana nauczyciela w cyklu kształcenia jest niekorzystna dla uczniowskich osiągnięć. Zmiana jest tym dotkliwsza, im uczniowie są młodsi, ponieważ dzieci w okresie edukacji początkowej potrzebują więcej czasu na zaadaptowanie się do nowej osoby, w tym nawet do jej swoistej fonetyki. Jednak dla uczenia się ten czas adaptacji jest stracony. Świadczą o tym również wskazane powyżej badania. Zwracał na to uwagę prof. Krzysztof Konarzewski na konferencji podsumowującej wyniki badania PIRLS i TIMSS, podkreślając, że zmiana nauczyciela w okresie wczesnej nauki w polskiej szkole jest jedną z przyczyn przeciętnych osiągnięć polskich dziesięciolatków. W innych krajach uczniowie sześcioletni lub młodsi zaczynają i kończą wstępny etap nauczania w tej samej placówce i najczęściej z tym samym nauczycielem, co zapewne przyczynia się do tego, że często osiągają lepsze wyniki niż uczniowie polscy.

Z tego powodu podział edukacji początkowej na klasę przygotowawczą i kontynuację programową w postaci klas 1-3 jest niekorzystny, ponieważ radykalna zmiana warunków, w tym nauczyciela, a także miejsca nauki i grona rówieśników utrudnia dziecku czerpanie z doświadczeń zdobytych w klasie przygotowawczej.

Ten istotny problem, który może być przyczyną późniejszych niepowodzeń szkolnych, podejmuje także Krystyna Szumilas, minister edukacji narodowej na spotkaniach z nauczycielami i rodzicami. Odwołując się do doświadczeń nauczycielskich i rodzicielskich, przypomina, jak trudne jest przestawianie się na metody pracy innego nauczyciela. - Tak samo czuje się dziecko, które po roku nauki pisania w zerówce musi przestawić się na metody innego nauczyciela. Jako odpowiedzialny nauczyciel i polityk nie mogę tego faktu zignorować - podkreśla Krystyna Szumilas.

Źródło informacji: