Nowy nadzór pedagogiczny - najważniejsze zmiany

Realizacja nadzoru będzie następowała w trybie planowych lub doraźnych działań:

1. planowe działania prowadzone przez kuratorów oświaty - według ustaleń ministra;
2. doraźne działania prowadzone przez organy sprawujące nadzór pedagogiczny (kuratora oświaty lub inny) - gdy zaistnieje potrzeba podjęcia działań nieujętych w planie nadzoru pedagogicznego tego organu;
3. planowe i doraźne działania prowadzone przez dyrektorów szkół i placówek - wynikają z potrzeb szkoły lub placówki.

Nowe rozporządzenie o nadzorze gwarantuje w tym zakresie:

1. jawność wymagań,
2. współdziałanie organu sprawującego nadzór z organem prowadzącym, dyrektorem i nauczycielami,
3. tworzenie warunków sprzyjających rozwojowi szkół i placówek,
4. pozyskiwanie informacji zapewniających obiektywną i pełną ocenę działalności dydaktyczno-wychowawczo-opiekuńczej i innej statutowej.

Formy nadzoru

Nowy nadzór wprowadza 3 formy nadzoru:

1. Ewaluacja - 2 rodzaje:

• zewnętrzna (całościowa lub problemowa) - przeprowadzana przez organ nadzoru pedagogicznego, powinna uwzględniać wyniki ewaluacji wewnętrznej - jest to badanie oceniające pracę szkoły/placówki;
• wewnętrzna - przeprowadzana przez dyrektora szkoły/placówki.

1. Kontrola - przeprowadzana przez organ nadzoru pedagogicznego - to ocena stanu przestrzegania przepisów prawa przez szkołę/placówkę.
2. Wspomaganie - działania organu nadzoru pedagogicznego na rzecz poprawy i doskonalenia pracy szkół/placówek.

I. EWALUACJA ZEWNĘTRZNA

Do obszarów ewaluacji zewnętrznej należą:

1. Efekty działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły/placówki.
2. Procesy zachodzące w szkole/placówce.
3. Funkcjonowanie szkoły/placówki w środowisku lokalnym, w szczególności w zakresie współpracy z rodzicami uczniów.
4. Zarządzanie szkołą/placówką.

1. zbieranie i analizowanie informacji o obszarach poddanych ewaluacji zewnętrznej (wymienione wyżej);
2. ustalanie poziomu spełniania wymagań przez szkołę/placówkę w poszczególnych obszarach (wymienione niżej).

Spełnienie wymagań będzie oceniane na 5 poziomach:

1. poziom A - bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę/placówkę - ten poziom ustala się, jeżeli szkoła/placówka spełnia dane wymaganie na poziomie wyższym niż poziom B;
2. poziom B - wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę/placówkę - wymagania określa załącznik do rozporządzenia;
3. poziom C - średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę/placówkę - ten poziom ustala się, jeżeli szkoła/placówka spełnia dane wymaganie na poziomie wyższym niż poziom D, ale niższym niż poziom B;
4. poziom D - podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę/placówkę - wymagania określa załącznik do rozporządzenia;
5. poziom E - niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę/placówkę - ustala się, jeżeli szkoła/placówka nie spełnia danego wymagania na poziomie D.

Standardy dla szkół w poszczególnych obszarach

Standardy dla szkół i placówek:

1. W obszarze efekty działalności dydaktyczno-wychowawczo-opiekuńczej i statutowej:

• osiąga cele zgodne z polityką oświatową państwa;
• doskonali efekty swojej pracy.

1. W obszarze procesy zachodzące w szkole/placówce:

• procesy służą realizacji przyjętej koncepcji pracy;
• dba się o prawidłowy przebieg i doskonalenie procesów edukacyjnych.

1. W obszarze funkcjonowanie szkoły/placówki w środowisku lokalnym:

• jest integralnym elementem środowiska, w którym działa;
• współpracuje ze środowiskiem na rzecz rozwoju własnego i lokalnego;
• racjonalnie wykorzystuje warunki, w których działa.

1. W obszarze zarządzanie szkołą/placówką:

• zarządzanie zapewnia sprawne funkcjonowanie szkoły/placówki.

Ewaluację przeprowadza osoba lub zespół na podstawie imiennego upoważnienia. Ewaluator:

1. przedstawia radzie pedagogicznej zakres i harmonogram ewaluacji (przed rozpoczęciem ewaluacji),
2. przeprowadza w szkole/placówce czynności związane z ewaluacją (max. 5 dni roboczych w ciągu kolejnych 2 tygodni),
3. przedstawia na zebraniu rady pedagogicznej wyniki i wnioski z ewaluacji (w terminie 7 dni od dnia zakończenia ewaluacji),
4. sporządza raport z ewaluacji (w terminie 7 dni od zebrania rady pedagogicznej).

Raport z ewaluacji

Organ sprawujący nadzór pedagogiczny przekazuje raport dyrektorowi szkoły/placówki, w której przeprowadzono ewaluację, oraz jej organowi prowadzącemu.

Elementy raportu:

1. wyniki ewaluacji,
2. określenie poziomu spełniania wymagań, o których mowa wyżej,
3. wnioski z ewaluacji.

Organ nadzoru pedagogicznego zajmuje stanowisko wobec tych zastrzeżeń i przekazuje je dyrektorowi szkoły/placówki oraz jej organowi prowadzącemu (w terminie 14 dni od dnia otrzymania zastrzeżenia).

W przypadku stwierdzenia zasadności zgłoszonych zastrzeżeń organ nadzoru pedagogicznego dokonuje zmian w raporcie przez zamieszczenie odpowiednich adnotacji i przekazuje go dyrektorowi szkoły/placówki oraz jej organowi prowadzącemu.

Postępowanie w przypadku ustalenia poziomu E

Jeżeli w wyniku ewaluacji zewnętrznej ustalono szkole/placówce poziom E w odniesieniu do choćby jednego z wymagań:

1. w obszarze efekty działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły/placówki - wówczas organ sprawujący nadzór pedagogiczny:

• wobec szkoły/placówki publicznej poleca dyrektorowi opracowanie programu i harmonogramu poprawy efektywności kształcenia lub wychowania zgodnie z art. 34 ust. 2 ustawy o systemie oświaty,
• wobec szkoły/placówki niepublicznej wydaje polecenie zgodnie z art. 83 ust. 1 pkt 3 ustawy o systemie oświaty;

1. w pozostałych obszarach szkoła/placówka wdraża działania mające na celu poprawę stanu spełniania danego wymagania.

Kontrola planowana:

1. nie powinna trwać dłużej niż 2 dni robocze,
2. nie może zakłócać pracy szkoły/placówki,
3. jest przeprowadzana z wykorzystaniem arkuszy kontroli zatwierdzonych przez ministra oświaty.

Kontroler:

1. ustala stan faktyczny (rzetelnie i obiektywnie),
2. zbiera niezbędne dowody stanowiące podstawę ustaleń kontroli,
3. zapewnia dyrektorowi szkoły/placówki czynny  udział w kontroli,
4. dokumentuje czynności kontrolne,
5. sporządza protokół kontroli (w terminie 7 dni od dnia zakończenia kontroli),
6. przekazuje jeden egzemplarz dyrektorowi szkoły/placówki (za poświadczeniem odbioru) - drugi egzemplarz będzie włączony do akt kontroli.

Organ sprawujący nadzór pedagogiczny:

1. może zarządzić przeprowadzenie  dodatkowych czynności kontrolnych na skutek zgłoszonego zastrzeżenia,
2. jeżeli stwierdzi zasadność zastrzeżenia - dokonuje zmian w protokole kontroli przez zamieszczenie odpowiednich adnotacji i przekazuje go dyrektorowi szkoły/placówki;
3. jeżeli nie uwzględni zastrzeżenia (w całości lub w części) - sporządza pisemne stanowisko wobec zastrzeżeń i przekazuje je dyrektorowi szkoły/placówki (w terminie 14 dni od dnia otrzymania zastrzeżenia).

Plan nadzoru pedagogicznego kuratora

Organ sprawujący nadzór pedagogiczny opracowuje na każdy rok szkolny plan nadzoru  pedagogicznego w terminie do 31 sierpnia roku szkolnego poprzedzającego rok szkolny, w którym ma być przeprowadzona ewaluacja lub kontrola i podaje go do publicznej wiadomości.

Plan kuratora zawiera:

1. zakres ewaluacji problemowej planowanej w szkołach i placówkach,
2. tematykę kontroli planowanych w szkołach i placówkach.

Organ nadzoru pedagogicznego zawiadamia dyrektora szkoły/placówki oraz jej organ prowadzący o zamiarze przeprowadzenia:

1. planowej ewaluacji zewnętrznej i jej zakresie - w terminie 30 dni przed planowanym rozpoczęciem ewaluacji,
2. planowej kontroli i jej tematyce - w terminie 7 dni przed planowanym rozpoczęciem kontroli.

Formy wspomagania realizowane przez kuratora to:

1. przygotowywanie i podawanie do publicznej wiadomości na stronie internetowej organu analiz wyników sprawowanego nadzoru pedagogicznego (w tym wniosków z ewaluacji zewnętrznych i kontroli),
2. upowszechnianie przykładów dobrych praktyk,
3. promowanie wykorzystania ewaluacji w procesie doskonalenia jakości działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły/placówki,
4. organizowanie konferencji i narad dla dyrektorów szkół i placówek.

Formy nadzoru wewnętrznego to:

1. ewaluacja wewnętrzna - przeprowadza ją dyrektor we współpracy z innymi nauczycielami zajmującymi stanowiska kierownicze, a wyniki ewaluacji wykorzystuje do doskonalenia jakości pracy szkoły/placówki (może odnosić się do wszystkich lub wybranych wymagań lub do innych zagadnień uznanych w szkole/placówce za istotne w jej działalności);
2. kontrola przestrzegania przez nauczycieli przepisów prawa dotyczących działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły/placówki;
3. wspomaganie nauczycieli w realizacji ich zadań, w szczególności przez:

• organizowanie szkoleń i narad,
• motywowanie do doskonalenia i rozwoju zawodowego,
• przedstawianie nauczycielom wniosków wynikających ze sprawowanego przez siebie nadzoru pedagogicznego.

Plan nadzoru pedagogicznego dyrektora

Dyrektor szkoły/placówki publicznej opracowuje na każdy rok szkolny plan nadzoru pedagogicznego, który przedstawia radzie pedagogicznej w terminie do 15 września roku szkolnego, którego dotyczy plan.

Elementy planu nadzoru dyrektora:

1. cele, przedmiot ewaluacji wewętrznej oraz jej harmonogram,
2. tematyka i terminy przeprowadzania kontroli przestrzegania przez nauczycieli przepisów prawa dotyczących działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły/placówki,
3. tematyka szkoleń i narad dla nauczycieli.