Pytanie: Czy w związku z kształceniem, wychowaniem i opieką dzieci będącymi obywatelami z Ukrainy należy wprowadzić zmiany w statucie przedszkola?

Odpowiedź: Zapewnienie dzieciom pochodzącym z Ukrainy odpowiednich warunków nauki i opieki w przedszkolu w roku szkolnym 2021/2022 nie wymaga wprowadzania zmian w statucie. Zgodnie z przepisami osoby niebędące obywatelami polskimi korzystają z nauki i opieki w publicznych przedszkolach na warunkach dotyczących obywateli polskich (art. 165 ust. 1 ustawy Prawo oświatowe). Oznacza to, że wobec dzieci pochodzenia ukraińskiego postanowienia statutu wynikające z przepisów prawa należy stosować wprost, w taki sam sposób jak do dzieci obywateli polskich. Należy jednak rozważyć potrzebę uszczegółowienia lub rozszerzenia zakresu treści zawartych w określonych elementach struktury statutu w związku z tym, że zapewnienie opieki przedszkolnej dzieciom z Ukrainy może obejmować kolejne lata szkolne.

Takie same warunki edukacji i wychowania

Prawo do korzystania z nauki i opieki w publicznych przedszkolach przysługuje wszystkim dzieciom pochodzącym z Ukrainy w wieku 3-5 lat, a dzieci w wieku 6 lat mają obowiązek odbyć roczne przygotowanie przedszkolne w przedszkolu. Po przyjęciu dzieci z Ukrainy do przedszkola dyrektor ma obowiązek zapewnić im takie same warunki edukacji, wychowania i opieki jak dzieciom polskim.

Zadania, organizację pracy i sposób działania przedszkola reguluje statut

Zapisy statutu powinny wynikać z obowiązujących przepisów prawa oraz zawierać regulacje zgodne z celami i zadaniami stawianymi przed przedszkolem przez dzieci, rodziców i pracowników przedszkola. Niezbędne postanowienia statutu wynikają bezpośrednio z art. 102 ustawy Prawo oświatowe. Celem wypełnienia zapisów statutowych kolejne elementów jego struktury powinny być tworzone z uwzględnieniem m.in.:

przepisów rozporządzenia w sprawie szczegółowej organizacji przedszkoli dotyczące m.in. liczby dzieci w oddziałach,
przepisów rozporządzenie w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach określających zadania nauczycieli i specjalistów w tym zakresie,
art. 44 ustawy Prawo oświatowe wskazującego wymagania wobec przedszkoli, co do prawidłowości i skuteczności działań w zakresie współpracy z rodzicami, organizacji procesów kształcenia, wychowania i opieki, tworzenia warunków do rozwoju i aktywności każdego dziecka.

W sytuacji, gdy w rzeczywistości społeczno-politycznej oraz w życiu konkretnego przedszkola zachodzą zmiany, pojawia się konieczność dostosowania postanowień statutu do tych zmian. Zmiany w już istniejącym statucie szkoły można wprowadzić na podstawie art. 72 ust. 1 UPO, zgodnie z którym projekt zmian powinna przygotować rada pedagogiczna i przedstawić do uchwalenia radzie przedszkola. A jeśli rada nie została powołana, jej zadania wykonuje rada pedagogiczna.

Możliwe wprowadzenie zmian w statucie – zgodnie z potrzebami przedszkola

Jeśli po przyjęciu do przedszkola dzieci z Ukrainy rada pedagogiczna widzi potrzebę wprowadzenia zmian w statucie, powinna wskazać miejsca w jego strukturze, które jej zdaniem wymagają uzupełnienia o dodatkowe zapisy. Taka potrzeba może wynikać z wprowadzonych w rozporządzeniu w sprawie organizacji kształcenia, wychowania i opieki dzieci będących obywatelami Ukrainy zmian, według których regulacje obowiązujące w roku szkolnym 2021/2022 mogą być istotne dla przedszkola także w kolejnym roku szkolnym. Z tego powodu rada pedagogiczna może zaproponować:

rozszerzenie zadań przedszkola o możliwość organizacji kształcenia dzieci niebędących obywatelami polskimi oraz określić konkretne działania służące realizacji tego celu.
uszczegółowienie zadań związanych z udzielaniem pomocy psychologiczno-pedagogicznej wskazując potrzebę zapewnienia integracji dzieci niebędących obywatelami polskimi ze środowiskiem przedszkolnym oraz wspomaganie ich w pokonaniu trudności adaptacyjnych związanych z różnicami kulturowymi lub zmianą środowiska edukacyjnego w tym związanych z wcześniejszym kształceniem za granicą. Potrzeba objęcia dziecka z Ukrainy wsparciem w tym zakresie wynika z § 2 ust. 2 pkt 12 rozporządzenia MEN z 9 sierpnia 2017 r.,
uregulowania w statucie kwestii limitu dzieci w grupie przedszkolnej.

W postanowieniach statutu dotyczących organizacja pracy przedszkola można uwzględnić rozwiązania umożliwiające przyjęcie do oddziału przedszkolnego więcej niż 25 dzieci. W roku szkolnym 2021/2022 liczbę dzieci w oddziale przedszkolnym można zwiększyć do 28 dzieci, jeżeli zwiększenie ma dotyczyć przyjęcia dzieci pochodzących z Ukrainy. Regulacje te miały obowiązywać do końca roku szkolnego 2021/2022, czyli do 31 sierpnia 2022 r., ale zgodnie z § 7 ust. 1a oraz § 12a ww. rozporządzenia dzieci ukraińskie mogą kontynuować pobyt w przedszkolu do ukończenia wychowania przedszkolnego.

Ważna współpraca z osobami sprawującymi opiekę nad dziećmi

Do istotnych kwestii wymagających odpowiedniego uregulowania w statucie przedszkola należy współpraca z osobami sprawującymi opiekę nad dziećmi pochodzącymi z Ukrainy w zakresie związanym ze składaniem przez nich wniosków i oświadczenia woli w sprawach dotyczących m.in. przyprowadzania i odbierania dzieci z przedszkola, nauki religii oraz przekazywania informacji dotyczących dziecka, jego zachowania i rozwoju. Wskazaniem do uregulowania tego problemu mogą być rozwiązania przyjęte w rozporządzeniu w sprawie kształcenia osób niebędących obywatelami polskimi oraz osób będących obywatelami polskimi, które pobierały naukę w szkołach funkcjonujących w systemach oświaty innych państw, gdzie wyrazy „rodzice ucznia” zastąpiona wyrazami „rodzice ucznia lub inna osoba sprawującą opiekę nad uczniem”.

Uporządkowanie zapisów w statucie przedszkola w tym zakresie może być celowe i przydatne w kolejnych latach. Ale to, jak sprawy związane z pobytem w przedszkolu dzieci z Ukrainy zostaną uregulowane, zależy od przedszkola - rady pedagogicznej ustalającej zmiany w statucie oraz od rady rodziców, która je uchwali.

Bożena Winczewska