Pożyczka z ZFŚS rządzi się swoimi prawami niemniej jednak jest pożyczką także w rozumieniu przepisów prawa cywilnego. Powstaje wątpliwość, co w przypadku śmierci pożyczkobiorcy (pracownika lub emeryta czy rencisty). Rozwiać powinien ją regulamin ZFŚS obowiązujący w danej szkole.

Istota pożyczki

Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Z zasady prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób będących spadkobiercami.

Decyduje regulamin

To, co dzieje się z pożyczką po śmierci pożyczkobiorcy, powinien precyzować regulamin ZFŚS.

Z regulaminu może wynikać np. że w razie śmierci pracownika pożyczka zostaje umorzona. W takim przypadku nie należy ona do długów spadkowych, które obciążają spadkobierców. Zobowiązanie pracownika wygasa wówczas w chwili jego śmierci.

Co jeżeli spadkobiercy sami z własnej inicjatywy spłacali raty pożyczki? W przypadku, gdy regulamin przewidywał umorzenie pożyczki, wpłacone po śmierci pracownika raty należy uznać za świadczenie z uzyskane przez pracodawcę bez podstawy prawnej.

Zgodnie z art. 405 Kodeksu cywilnego kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości.

Regulamin może przewidywać mniej korzystne rozwiązania

Inaczej wyglądałaby sytuacja, gdyby regulamin ZFŚS zawierał inne postanowienia dotyczące śmierci pracownika. Dla przykładu, gdyby zakładał konieczność spłaty pożyczki przez spadkobierców pracownika oraz możliwość umorzenia pożyczki, jej umorzenie w chwili obecnej nie generowałoby konieczności zwrotu rodzinie pracownika zapłaconych rat, bowiem zobowiązanie do spłaty pożyczki z chwilą śmierci pracownika przeszłoby na jego spadkobierców. Tym samym istniałaby podstawa prawna do przyjęcia przez pracodawcę już wpłaconych po śmierci pracownika rat.