W tym artykule poruszamy temat wydatkowania dotacji oświatowej otrzymywanej przez placówkę niepubliczną, która nie pobiera czesnego od rodziców, na nagrody dyrektora szkoły dla pracowników niepedagogicznych, nagrody jubileuszowe dla nauczycieli, odprawy z tytułu rozwiązania umowy o pracę, przejścia na emeryturę i ekwiwalent za niewykorzystany urlop.

Co wchodzi w skład wynagrodzenia finansowanego z dotacji?

Z dotacji można sfinansować każdy wydatek poniesiony na cele działalności placówki wychowania przedszkolnego, szkoły lub placówki, w tym wynagrodzenie pracowników zarówno pedagogicznych, jak i niepedagogicznych (art. 35 ust. 1 ustawy z 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych). Ustawodawca w tym przepisie posłużył się pojęciem wynagrodzenia, jednocześnie nie definiując tego pojęcia. Należy więc uznać, że przez wynagrodzenie należy rozumieć wszystkie składniki wynagrodzenia osoby zatrudnionej.

Wynagrodzenie jest to okresowe świadczenie majątkowe przysługujące za świadczoną w ramach stosunku prawnego pracę odpowiednią do jej rodzaju, ilości i jakości. Wynagrodzenie może składać się z wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatków i innych świadczeń wynikających ze stosunku pracy, np. nagrody.

Na zasadzie analogii wskazać można, że wynagrodzenie nauczyciela zatrudnionego w oparciu o przepisy Karty Nauczyciela, zgodnie z art. 30 ust. 1, składa się z:

wynagrodzenia zasadniczego,

dodatków za wysługę lat, motywacyjnego, funkcyjnego, za warunki pracy, a także z

wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw,

nagród i innych świadczeń wynikających ze stosunku pracy, z wyłączeniem świadczeń z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, świadczenia na start i tzw. dodatku wiejskiego.

Wynagrodzenie i jego składniki powinny być określone w umowie…

Wskazać należy, że określenie przysługującego pracownikowi wynagrodzenia stanowi obligatoryjny element umowy o pracę. Zgodnie bowiem z art. 29 Kodeksu pracy umowa o pracę powinna określać m.in. wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia. Przepisy prawa pracy dają pracodawcy swobodę w ustalaniu składników wynagrodzenia, z tym że swoboda ta jest ograniczona pewnymi warunkami, tj. ustalenia dotyczące wynagrodzenia te nie mogą być sprzeczne z przepisami prawa pracy. Ponadto wewnętrzne zakładowe regulacje nie mogą być mniej korzystne dla pracowników niż przepisy powszechnie obowiązujące.

Zatem wynagrodzenie pracownika, jego wysokość, poszczególne składniki powinny w sposób szczegółowy zostać określone w umowie o pracę. Jeżeli jednak elementy wynagrodzenia pracownika zostały uregulowane w wewnętrznych aktach obowiązujących u pracodawcy (regulamin wynagradzania, regulamin premiowania, układ zbiorowy pracy), wówczas wystarczy odesłanie w umowie o pracę do tych aktów.

…albo w regulacjach wewnętrznych

Prawo do nagrody może wynikać z wewnętrznych regulacji takich jak regulaminy wynagradzania lub układy zbiorowe pracy. Jest to fakultatywny, dodatkowy składnik wynagrodzenia za pracę. Jest świadczeniem przysługującym na podstawie konkretnego przepisu płacowego, na warunkach w tym przepisie określonych. Nagroda może mieć podstawę prawną także w umowie o pracę.

Zatem nagroda stanowi element wynagrodzenia. To oznacza, że również ten składnik wynagrodzenia, jaki można pokryć z dotacji. Na tej samej zasadzie z dotacji oświatowej można sfinansować nagrodę jubileuszową.

Ponadto ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, odprawa emerytalna, odprawa w związku z rozwiązaniem stosunku pracy należą do świadczeń wynikających ze stosunku pracy, jakie zobowiązany jest wypłacić pracodawca w związku z ustaniem stosunku pracy.

W związku z tym, że zgodnie z art. 35 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych dotację można przeznaczyć na pokrycie wydatków bieżących szkoły, obejmujących każdy wydatek poniesiony na cele działalności szkoły, tym samym możliwe jest wydatkowanie dotacji na ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, odprawę emerytalną, odprawę w związku z rozwiązaniem stosunku pracy. Podobne stanowisko zajęła np. RIO w Olsztynie (pismo z 1 kwietnia 2020 r., znak: RIO.III.073-4/2020).

Wątpliwości trzeba wyjaśnić w regionalnej izbie obrachunkowej

W związku jednak z tym, że nie ukształtowała się jednolita praktyka orzecznicza, a i doktryna ma różne stanowiska na temat wydatkowania dotacji oświatowej, warto zwrócić się o interpretację do właściwej miejscowo regionalnej izby obrachunkowej. Znane są bowiem interpretacje art. 35 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych, zgodnie z którymi ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, odprawa emerytalna, odprawa w związku z rozwiązaniem stosunku pracy należą do świadczeń służących wyłącznie pracownikom i niedotyczących bezpośrednio zadań wykonywanych przez pracownika na rzecz uczniów, a w związku z tym nie mogą one zatem zostać sfinansowane z dotacji oświatowej. Zgodnie bowiem z art. 35 ust. 1 pkt 1 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych wydatki bieżące (w tym na wynagrodzenia pracowników i inne należności na ich rzecz) muszą mieć związek z realizacją zadań konkretnej placówki oświatowej w zakresie kształcenia, wychowania i opieki.

Dotacja nie może być wykorzystana na pokrycie wszystkich bieżących wydatków szkoły, ale tylko tych, które przeznaczone są na realizację zadań szkoły w ściśle określonym zakresie, to jest w zakresie kształcenia, wychowania i opieki, w tym kształcenia specjalnego i profilaktyki społecznej. W mojej ocenie jednak, wszystkie świadczenia wynikające ze stosunku pracy można sfinansować z dotacji oświatowej, ponieważ są one wydatkami bieżącymi szkoły, poniesionymi na cele działalności szkoły w związku z zatrudnieniem pracowników szkoły. Zatrudnienie pracowników przez szkołę ma natomiast ścisły związek z realizacją zadań w zakresie kształcenia, wychowania i opieki.

Nagroda oraz nagroda jubileuszowa, jeśli przewidują je przepisy płacowe obowiązujące w szkole, stanowią składniki wynagrodzenia za pracę. W związku z powyższym składniki te należy uwzględniać przy pokrywaniu wynagrodzenia nauczyciela z dotacji oświatowej.