Przerwy lekcyjne na dworze – czy uczniowie mogą opuszczać teren szkoły

Jeżeli pozwalają na to warunki atmosferyczne, umożliwia się uczniom przebywanie w czasie przerw w zajęciach na świeżym powietrzu (§ 14 ust. 1 i 2 rozporządzenia MENiS w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach). Dyrektor, po zasięgnięciu opinii rady rodziców i samorządu uczniowskiego, ustala długość przerw międzylekcyjnych oraz organizuje przerwy w sposób umożliwiający uczniom spożycie posiłków na terenie szkoły (ust. 3). W mojej ocenie powyższe regulacje zapewniają uczniom zaspokojenie podstawowych potrzeb w czasie pobytu w szkole. Natomiast wyjście poza teren szkoły w czasie przerwy międzylekcyjnej zawsze jest możliwe pod opieką nauczyciela.

Dyrektor wykonuje zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę związanych z podstawowymi funkcjami szkoły: dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą. Generuje to odpowiedzialność prawną dyrektora za bezpieczeństwo uczniów podczas wszelkich zajęć organizowanych przez szkołę w jej obiektach, a także poza jej obiektami.

Opieka nad uczniami podczas przerw międzylekcyjnych to wykonywanie zadań opiekuńczych szkoły. Dyrektor szkoły lub nauczyciel wyrażając zgodę na opuszczenie terenu szkoły przez ucznia podczas zajęć organizowanych przez szkołę, bierze odpowiedzialność za jego bezpieczeństwo w tym czasie. Tym samym szkoła ma prawo zabronić uczniom wychodzenia na przerwach poza teren szkoły.

Nawet gdyby dyrektor był przekonany, że otoczenie poza terenem szkoły w żaden sposób nie zagraża uczniom, a sam uczeń potrafi zadbać o siebie (wiek, rozwój, stan zdrowia itp.), to wyrażenie zgody na samodzielne opuszczanie terenu szkoły przez uczniów mogłoby doprowadzić do dezorganizacji pracy szkoły, za którą dyrektor także odpowiada.  Przerwa zazwyczaj trwa 10-20 minut. Można postawić pytanie, jakie potrzeby ucznia mogą uzasadniać opuszczenie przez niego terenu szkoły na tak krótki czas? Jak dopuszczenie takiej możliwości wpłynie na funkcjonowanie szkoły – czy jej nie zdezorganizuje? Jak kontrolować, czy ze szkoły wyszedł tylko uczeń, który ma zezwolenie rodziców na samodzielne wyjścia poza teren szkoły (zgoda rodziców, oświadczenie na piśmie o przejęciu odpowiedzialności za bezpieczeństwo dziecka)? Jak zapanować nad sytuacją, gdy z takiej możliwości zechce skorzystać np. połowa uczniów szkoły? Warto także zadać pytanie, co można zmienić w warunkach funkcjonowania szkoły, aby uczniowie nie mieli potrzeby opuszczania jej terenu podczas przerw międzylekcyjnych?