GUS podsumował rok szkolny 2012/2013

GUS obserwuje systematyczny wzrost wydatków publicznych i subwencji ogólnej dla oświaty, przy stosunkowo stabilnym udziale tych wydatków w PKB na poziomie 3,9%. Wydatki publiczne na oświatę i wychowanie w 2012 r. wyniosły 61,7 mld zł. Część oświatowa subwencji ogólnej wyniosła 387,7 mld zł, dodatkowo z budżetu państwa przeznaczono 2,4 mld zł na oświatę i wychowanie oraz edukacyjną opiekę wychowawczą.  Środki te przeznaczono głównie na funkcjonowanie:

• Szkół podstawowych - 19,8 mld zł (tj. 32,9%);
• Gimnazjów - 10,6 mld zł (tj. 18%);
• Przedszkoli, w tym oddziałów przedszkolnych i innych form wychowania przedszkolnego - 8,3 mld zł (tj. 13,8%);
• Szkół zawodowych, w tym liceów profilowanych i szkół artystycznych - 7,1 mld zł (tj. 11,9%);
• Liceów ogólnokształcących, w tym uzupełniających - 4,5 mld zł (tj. 7,5%). 

W roku szkolnym 2012/2013 we wszystkich typach szkół kształciło się 5,3 ml dzieci, młodzieży i dorosłych, co stanowiło 14,1% ludności kraju.  Odsetek ten systematycznie się zmniejsza.  W 2012 r. w stosunku do ubiegłego roku spadła liczba dzieci w wieku szkolnym. Odnosząc się do danych demograficznych, spadek kształtuje się na poziomie:

• 0,6% dzieci w wieku 7-12 lat (nominalny wiek ucznia szkoły podstawowej);
• 3,7% dzieci w wieku 13-15  lat (gimnazjum);
• 4,3% młodzieży w wieku 16-18 lat ( wiek typowy dla uczniów szkoły ponadgimnazjalnej);

Z danych GUS wynika, że w roku szkolnym 2012/2013 formalnie zarejestrowanych placówek wychowania przedszkolnego funkcjonowało o 2,8% więcej niż w roku ubiegłym.  Głównie odnotowano wzrost liczby przedszkoli (472) oraz punktów przedszkolnych (218). Oddziały przedszkolne przy szkołach podstawowych stanowiły 43,6% wszystkich placówek i dominowały na wsi (74,7% wszystkich oddziałów przedszkolnych). O 56.000 wzrosła liczba dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym. W grupie wiekowej 3-6 lat wychowaniu przedszkolnemu podlegało 71,6% dzieci (w miastach odnotowano wzrost o 0,6%, zaś na wsi o 0,8%).

W związku z niżem demograficznym systematycznie maleje liczba uczniów. W roku szkolnym 2012/2013 uczyło się w:

• szkołach podstawowych o 1,2% uczniów mniej niż w roku ubiegłym (o 24,3% mniej w porównaniu do roku szkolnego 2003/2004);
• gimnazjach o 3,9% mniej uczniów mniej niż w roku ubiegłym (o 26,8% mniej w porównaniu do roku szkolnego 2003/2004);

W roku szkolnym 2012/2013 we wszystkich typach szkół i placówek pracowało 471,6 tyś. nauczycieli, czyli o 1,6% mniej niż w roku poprzednim. Do 10% wzrosła liczba nauczycieli zatrudnionych w szkołach prywatnych, nadal prawie 90% nauczycieli pracuje w sektorze publicznym. Zmieniła się także struktura zatrudnienia nauczycieli, w przedszkolach odnotowano wzrost liczby etatów o 5,2%, zaś w pozostałych placówkach zarejestrowano jej spadek  - od 1,5 % w szkołach podstawowych, do 6,4% w liceach ogólnokształcących.

W roku szkolnym 2012/2013 r. ponad połowę nauczycieli stanowili nauczyciele dyplomowani, zaś prawie 30% nauczyciele mianowani. Od ubiegłego roku szkolnego odsetek nauczycieli stażystów i kontraktowych zmalał, zaś o 1,7% wrosła liczba nauczycieli dyplomowanych.

Tabela 2: Nauczyciele pełnozatrudnieni i niepełnozatrudnieni (w przeliczeniu na etaty) według stopnia awansu zawodowego w poszczególnych województwach w roku szkolnym 2012/2013 (źródło: raport GUS)

Źródło:

• raport Głównego Urzędu Statystycznego  z 13 listopada 2013 r. „Oświata i wychowanie w roku szkolnym 2012/2013” (cały raport można pobrać pod adresem: http://www.stat.gov.pl/gus/5840_3430_PLK_HTML.htm ).

Anna Trochimiuk