Prezydent podpisał nowelizację ustawy okołobudżetowej. Jej wejście w życie to kwestia najbliższych dni – ustawa ma bowiem wejść w życie następnego dnia po ogłoszeniu. To zaś oznacza konieczność wyrównania świadczenia urlopowego dla nauczycieli. Niestety nie obędzie się bez kontrowersji.

Podwyżka odpisu podstawowego na ZFŚS

W nowelizacji ustawy okołobudżetowej przewidziano przede wszystkim podwyższenie odpisu podstawowego na ZFŚS od 1 lipca 2023 r. – z 1 662,97 zł na 1 914,34 zł. Podwyżka wynika z faktu, że w okresie od 1 lipca 2023 r. odpis ma być ustalany w oparciu o przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w drugim półroczu 2021 r. ogłoszone przez Prezesa GUS, a nie jak dotychczas w drugim półroczu 2019 r. (podwyższenie z kwoty 4 434,58 zł do 5 104,90 zł).

Pracodawca musi przekazać równowartość zwiększonej kwoty odpisu dla pracowników niepedagogicznych za okres od 1 lipca 2023 r. na konto ZFŚŚ – do 30 września 2023 r.

Ile wyniesie odpis na ZFŚŚ dla nauczycieli

Wzrasta także odpis na ZFŚS dla nauczycieli. W tym przypadku od 1 lipca 2023 r. obowiązuje odpis wyliczony w oparciu o kwotę bazową z 1 stycznia 2021 r. a nie 2019 r. To oznacza podwyżkę odpisu na ZFŚŚ dla nauczycieli z 3 045,21 zł do kwoty 3 537,80 zł.

Także w tym przypadku do 30 września 2023 r. należy przekazać równowartość zwiększonego odpisu na konto ZFŚS.

Konieczne wyrównanie świadczenia urlopowego

Wzrost odpisu podstawowego na ZFŚS ma bardzo istotne przełożenie na wysokość świadczenia urlopowego. Wysokość świadczenia urlopowego zależy bowiem od:

odpisu podstawowego ZFŚŚ (z ustawy o zakładowym funduszu socjalnym, a nie odpisu dla nauczycieli),
wymiaru zajęć w roku szkolnym,
okresu zatrudnienia w roku szkolnym (art. 53 ust. 1a Karty Nauczyciela).

Wyższa kwota odpisu podstawowego oznacza więc konieczność:

wypłaty wyższego świadczenia urlopowego,
wyrównania już wypłaconego świadczenia.

Wysokość świadczenia urlopowego dla nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć przez cały rok szkolny 2022/2023 wyniesie 1914,34 zł.

Jak wyrównać świadczenie urlopowe dla nauczycieli - kontrowersje

Niestety to, jak wyrównać świadczenie urlopowe, budzi bardzo duże kontrowersje. Można spotkać się z dwoma stanowiskami:

przyjęcie wyższego odpisu podstawowego dla całego roku szkolnego 2022/2023,
proporcjonalne wyliczenie odpisu podstawowego – niższego dla okresu do 30 czerwca 2023 r. i wyższego dla okresu od 1 lipca 2023 r.

Skłaniam się ku temu pierwszemu stanowisku. Zauważmy, że odpis podstawowy na ZFŚS jest parametrem determinującym wysokość świadczenia urlopowego. Jest to parametr sztywny, którego wysokość jest modyfikowana jedynie w oparciu o długość okresu zatrudnienia i o wymiar zajęć. Poza tym nie ma natomiast żadnych podstaw prawnych do ustalania odpisu proporcjonalnie według okresów, w jakim obowiązywały poszczególne kwoty tego odpisu. Żaden przepis nie wskazuje na takie rozwiązanie. Z tego względu należy wziąć pod uwagę wysokość odpisu, która będzie obowiązywała w dniu wymagalności świadczenia urlopowego czyli 31 sierpnia 2023 r. i odnieść ją do całego świadczenia urlopowego.

Z uwagi na rozbieżności redakcja Portalu Oświatowego wystąpiła z prośbą o stanowisko do Ministerstwa Edukacji i Nauki. Po otrzymaniu odpowiedzi niezwłocznie opublikujemy ją na łamach portalu.

Nagroda specjalna dla nauczycieli – już pewna

Ostatnia z nowości to nagrody specjalne dla nauczycieli. Ten nowy rodzaj świadczeń ma być wypłacony do 14 października 2023 r. Więcej na temat nagród w artykule: 1125 zł nagrody specjalnej dla nauczyciela w 2023 r. - kto ją otrzyma.

Ustawa z 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023 oraz niektórych innych ustaw

Michał Kowalski