Do 29 lutego 2012 r. samorządy musiały zawiadomić o zamiarze likwidacji szkoły m.in.: rodziców uczniów (w przypadku szkoły dla dorosłych - uczniów) oraz kuratora oświaty. Do 1 września jest czas na dialog władz samorządowych z lokalną społecznością na temat podstaw podjęcia takiej decyzji oraz sposobów zabezpieczenia warunków dalszej nauki dla uczniów, które powinny być zapewnione w lepszych lub podobnych warunkach edukacyjnych. W trakcie dyskusji samorząd może odstąpić od zamiaru likwidacji szkoły.

Likwidacja szkoły nie zawsze oznacza konieczność zmiany miejsca nauki dla uczniów

Należy zwrócić uwagę, że uchwały intencyjne w sprawie likwidacji szkół dotyczą szeregu sytuacji organizacyjnych:

faktycznej likwidacji szkoły,
zamknięcia pustej szkoły,
przekazania szkoły innemu organowi prowadzącemu niż samorząd terytorialny,
wygaszania szkoły w związku z zniknięciem podstawy prawnej do jej dalszego funkcjonowania (przykład liceów profilowanych).

Jedynie w pierwszym przypadku mamy do czynienia z koniecznością zmiany miejsca nauki dla uczniów. Pozostałe przypadki należy więc traktować jako działania organizacyjne a nie likwidacyjne, choć w opisanej prawem procedurze przekształcane szkoły muszą przejść przez fazę „likwidacyjną".

Spadek liczby uczniów wymusza zmiany organizacyjne w szkołach

Główny kontekst dla całego procesu likwidacji szkół stanowi niż demograficzny, gdyż od roku szkolnego 2005/2006 do roku 2011/2012 liczba uczniów w polskim systemie oświaty spadła o 1,118 mln uczniów. W szkołach dla dzieci i młodzieży (bez policealnych) w tym okresie liczba uczniów zmalała o 1,113 mln.

Likwidacja w cyfrach - szkoły dla dzieci i młodzieży

Samorządy, spośród 29 545 zarejestrowanych w Systemie Informacji Oświatowej, zapowiedziały zamiar likwidacji następującej liczby szkół i placówek (dane na dzień 6 marca):

727 szkół, które faktycznie są likwidowane (uczniowie wymagający przeniesienia do innych placówek). Część z nich będzie nadal istniała, ponieważ w miejsce szkoły publicznej prowadzonej przez samorząd powstaną szkoły publiczne lub niepubliczne prowadzone przez inny organ (np. stowarzyszenie). Uczniowie dalej będą się uczyli w tych samych budynkach, z tymi samymi nauczycielami, zmieni się tylko organ prowadzący szkołę.
292 szkoły dla dzieci i młodzieży, bez policealnych (duża część z uchwał o zamiarze likwidacji podjętych w tym roku przez samorządy dotyczy „pustych" szkół z zerową liczbą uczniów ).
133 szkoły dla dzieci i młodzieży, w tym 85 wygasających liceów profilowanych (do 2015 r.) - są to szkoły, do których uczęszczają uczniowie, a które są przekształcane lub wygaszane zgodnie z wprowadzanymi zmianami w systemie szkolnictwa zawodowego - jak wygaszane licea profilowane oraz licea uzupełniające i technika uzupełniające.

Sześciolatki mogą „uratować” szkoły podstawowe przed likwidacją

Należy zwrócić również uwagę na czynnik, który w istotnym stopniu amortyzuje spadek liczby szkół podstawowych, którym jest obecność w nich dzieci sześcioletnich. W bieżącym roku szkolnym do pierwszych klas uczęszcza ponad 70 tys. sześciolatków. Średnia liczba uczniów w szkole podstawowej wynosi 160, co oznacza, że sześciolatki zapełniły statystycznie 440 szkół podstawowych. Ten czynnik będzie działał również w kolejnych latach, chroniąc wiele szkół podstawowych przed likwidacją.

Likwidacja w cyfrach - szkoły dla dorosłych

Oprócz szkół dla dzieci i młodzieży, jednostki samorządu terytorialnego podjęły uchwały o intencji likwidacji wobec szkół dla dorosłych (obecnie w Systemie Informacji Oświatowej jest zarejestrowanych 7710 szkół dla dorosłych), podając następujące powody:

141 „pustych" szkół - z zerową liczbą uczniów,
76 szkół likwidowanych z innych powodów (głównie spadek liczby uczniów).

Należy zaznaczyć, że poza wskazanymi przypadkami mamy również od tego roku do czynienia z procesem wdrażania nowych rozwiązań w kształceniu zawodowym. Obejmuje on przekształcania, bądź stopniowego wygaszania z mocy prawa niektórych typów szkół. Zmiany te dotyczą 98 szkół dla dorosłych wygaszanych lub przekształcanych w związku ze zmianami w szkolnictwie zawodowym.

Źródło informacji