Czy dyrektor może zlikwidować podział na grupy podczas zdalnego nauczania

Wanda Pakulniewicz
Data publikacji: 1 kwietnia 2021 r.
Poleć znajomemu
Czy dyrektor może zlikwidować podział na grupy podczas zdalnego nauczania

Likwidacja podziału na grupy na zajęciach z obowiązkowym podziałem powinna mieć uzasadnienie w zmianie liczebności uczniów w danym oddziale oraz być zatwierdzona w aneksie do arkusza organizacji. Przepisy wydane w okresie epidemii nie wprowadzają zmian do dotychczasowych przepisów.

Rezygnacja z podziału na grupy poprzez modyfikację tygodniowego rozkładu zajęć

W czasie epidemii dyrektor ma możliwość elastycznego działania, np. po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej może czasowo zmodyfikować tygodniowy rozkład zajęć prowadzonych z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub innego sposobu realizacji zajęć. Może to oznaczać czasowe połączenie grup na zajęciach np. wychowania fizycznego i/lub informatyki, jeśli nauczyciel jest w stanie:

  • bezpiecznie przeprowadzić te zajęcia,
  • efektywnie zrealizować zaplanowane treści nauczania w zespole bez podziału na grupy.
Obowiązujące przepisy nie dają organowi prowadzącemu kompetencji do zobowiązania dyrektora do likwidacji podziału na grupy na zajęciach, jeżeli stan faktyczny jest zgodny z przepisami w sprawie ramowych planów nauczania.

Co mówią przepisy o podziale na grupy

W klasach IV–VIII szkoły podstawowej, branżowej szkole I stopnia, liceum ogólnokształcącym, technikum, branżowej szkole II stopnia i szkole policealnej podział na grupy jest obowiązkowy (§ 7 ust. 1 rozporządzenia MEN z 3 kwietnia 2019 r. w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych):

  • pkt 1: na obowiązkowych zajęciach z informatyki w oddziałach liczących więcej niż 24 uczniów; zajęcia mogą być prowadzone w grupie oddziałowej lub międzyoddziałowej liczącej nie więcej niż 24 uczniów; liczba uczniów w grupie nie może przekraczać liczby stanowisk komputerowych w pracowni komputerowej;
  • pkt 7: na obowiązkowych zajęciach wychowania fizycznego; zajęcia mogą być prowadzone w grupie oddziałowej, międzyoddziałowej lub międzyklasowej, a w przypadku zespołu szkół – także w grupie międzyszkolnej, liczącej nie więcej niż 26 uczniów, z tym że jeżeli w skład grupy oddziałowej, międzyoddziałowej, międzyklasowej lub międzyszkolnej wchodzą uczniowie posiadający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na niepełnosprawność uczęszczający do oddziałów integracyjnych lub uczniowie oddziałów specjalnych, liczba uczniów w grupie nie może być większa niż liczba uczniów odpowiednio w oddziale integracyjnym lub oddziale specjalnym określona w przepisach wydanych na podstawie art. 111 ustawy Prawo oświatowe.
Przepisy wydane w okresie epidemii nie wprowadzają zmian do ww. przepisów. Uzasadnione zmiany w podziale na grupy wymagałyby wprowadzenia zmian do arkusza organizacji (aneks), a w konsekwencji prawdopodobnie także zmiany w przydziale obowiązków nauczycielom.
Podział na grupy szczegółowo omawialiśmy w artykule: O łączeniu klas i podziale na grupy w przepisach oświatowych>>

Dyrektor odpowiada za organizację zajęć w czasie zdalnego nauczania

W okresie epidemii funkcjonowanie szkół zostało czasowo ograniczone, a zajęcia w tym czasie realizowane są z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub w inny sposób. Rozporządzenie MEN z 20 marca 2020 r. wskazuje jednoznacznie, że za organizację realizacji zadań szkoły w okresie ograniczenia funkcjonowania szkoły odpowiada jej dyrektor oraz wyznacza dyrektorowi zadania (§ 1), m.in. dyrektor:

  • pkt 3) określa zasady bezpiecznego uczestnictwa w zajęciach w odniesieniu do ustalonych technologii informacyjno-komunikacyjnych,
  • pkt 5) ustala z nauczycielami potrzebę modyfikacji odpowiednio zestawu programów wychowania przedszkolnego lub szkolnego zestawu programów nauczania oraz, w razie potrzeby, modyfikuje ten zestaw,
  • pkt 7) ustala, we współpracy z nauczycielami, tygodniowy zakres treści nauczania z zajęć wynikających z ramowych planów nauczania dla poszczególnych typów szkół do zrealizowania w poszczególnych oddziałach klas oraz tygodniowy zakres treści nauczania z zajęć realizowanych w formach pozaszkolnych, uwzględniając w szczególności, m.in. ograniczenia wynikające ze specyfiki zajęć (lit. e) oraz konieczność zapewnienia bezpieczeństwa wynikającego ze specyfiki realizowanych zajęć (lit. f)
  • pkt 15) może, po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej, czasowo zmodyfikować odpowiednio tygodniowy rozkład zajęć lub semestralny rozkład zajęć w zakresie prowadzonych w jednostce systemu oświaty zajęć z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub innego sposobu realizacji tych zajęć (o modyfikacji informuje organ sprawujący nadzór pedagogiczny).
Godzina lekcyjna zajęć edukacyjnych prowadzonych przez nauczyciela z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub innego sposobu realizacji tych zajęć trwa 45 minut. W uzasadnionych przypadkach dyrektor szkoły może dopuścić prowadzenie tych zajęć w czasie nie krótszym niż 30 minut i nie dłuższym niż 60 minut (§ 1a).

Podział na grupy umożliwia m.in. efektywniejsze nauczanie i bezpieczeństwo uczniów

Podczas zdalnego nauczania należy wykorzystywać jak najefektywniej posiadane możliwości, z uwzględnieniem warunków i metod, w jakich szkoła prowadzi nauczanie w tej formie. Moim zdaniem od sposobu realizacji zdalnego nauczania powinno zależeć, czy podział na grupy będzie kontynuowany, czy też można dopuścić okresowo realizację zajęć w całym zespole klasowym bez straty dla efektywności nauczania i bezpieczeństwa.

To dyrektor musi odpowiedzieć sobie na pytanie, czy nauczyciel jest w stanie dobrze zrealizować zaplanowane treści nauczania bez podziału na grupy oraz czy bezpieczeństwo uczniów i higiena pracy umysłowej nie zostaną zagrożone.

Ważne bezpieczeństwo i higiena pracy umysłowej

Nauczyciel  musi objąć uwagą grupę uczniów (jeśli pracuje np. na platformie Teams), śledzić na bieżąco postępy w ich pracy, a następnie sprawdzić efekty tej pracy. W przypadku innego sposobu prowadzenia zajęć (np. poprzez przekazywanie treści przez Librus) nie ma większego znaczenia, ilu uczniom w danym dniu nauczyciel przekaże, np. materiały z informatyki, czy zadania z samodzielnego wykonania z wychowania fizycznego. Nauczyciel nie ma wpływu bezpośredniego na bezpieczeństwo fizyczne uczniów, ale ma wpływ poprzez dobór stopnia trudności zadania. Duży wpływ ma natomiast na higienę pracy umysłowej.

Z ww. przepisów wynika, że dyrektor ma dość duże możliwości elastycznego działania. Powinien dążyć do realizacji tygodniowego rozkładu zajęć, ale jeśli nie jest to możliwe lub niezasadne, w porozumieniu z nauczycielami może zmienić go okresowo, aby wykorzystać czas zdalnego nauczania możliwie najefektywniej, pamiętając w szczególności o zasadach ich bezpieczeństwa i higieny pracy umysłowej.
Ramka Zastosuj! Pobierz aplikację „Twój Asystent”, stworzoną przez Ekspertów Portalu Oświatowego, i bądź na bieżąco z aktualnościami oświatowymi. Codziennie informujemy o ważnych dla Dyrektora szkoły terminach i wydarzeniach. Zawsze pod ręką będą dostępne porady wideo naszych Ekspertów, a zalogowani użytkownicy Portalu Oświatowego mogą zadać pytanie w naszej poradni. Pobierz aplikację >>
Wanda Pakulniewicz

Nagrody i wyróżnienia

Sprawdź inne serwisy

Epedagogika Poradnik Dyrektora Szkoły Strefa logopedy Kwadrans dla dyrektora szkoły Zarządzanie przedszkolem kadry i finanse resql