Zmiana przepisów w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez poradnie

W porównaniu z dotychczasowym stanem prawnym, w projekcie rozporządzenia planowane są następujące zmiany:

1)  Właściwość zespołów orzekających – dookreślono, że zespoły orzekające wydają orzeczenia i opinie dla dzieci i uczniów uczęszczających do przedszkoli, innych form wychowania przedszkolnego, szkół i ośrodków mających siedzibę na terenie działania poradni. Dotychczasowe regulacje określały jedynie właściwość zespołów orzekających dla uczniów szkół. Doprecyzowano także przepisy regulujące wydawanie orzeczeń i opinii dotyczących dzieci, które nie rozpoczęły spełniania obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego i nie korzystają z wychowania przedszkolnego ani nie są objęte zajęciami rewalidacyjno-wychowawczymi.

2) Organizacja pracy zespołu orzekającego – uwzględniono możliwość udziału w posiedzeniu zespołu orzekającego z głosem doradczym nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i specjalistów prowadzących zajęcia z dzieckiem, asystentów nauczycieli, pomocy nauczycieli oraz asystentów edukacji romskiej – na wniosek przewodniczącego zespołu i za zgodą rodzica dziecka. Dodano również przepis umożliwiający udział w posiedzeniach zespołu innych osób.

3) Wnioskowanie o wydanie opinii i/lub orzeczenia – przewidziano możliwość złożenia wniosku o wydanie orzeczenia lub opinii, zarówno w postaci elektronicznej, jak i papierowej. Do przyjmowania tych wniosków poradnie mogą wykorzystać dostępne systemy np. platformę E-PUAP. Zmieniono również dotychczasowy przepis regulujący konieczność złożenia 2 odrębnych wniosków w przypadku ubiegania się o wydanie dziecku jednocześnie dwóch orzeczeń, orzeczenia i opinii lub dwóch rodzajów orzeczeń i opinii. Dziecko może bowiem jednocześnie otrzymać np. orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego i orzeczenie o potrzebie indywidualnego przygotowania przedszkolnego.

4)  Treść wniosku o wydanie orzeczenia albo opinii oraz dołączana dokumentacja –określono zakres danych zawartych we wniosku o wydanie orzeczenia lub opinii. Wskazano, że wniosek wśród innych danych zawiera także numer PESEL, a w przypadku jego braku – serię i nr dokumentu potwierdzającego tożsamość dziecka lub ucznia. Wskazano również, że wniosek o wydanie orzeczenia lub opinii zawiera także oświadczenie wnioskodawcy o wyrażeniu zgody na przetwarzanie danych osobowych, jak i oświadczenie dotyczące uprawnienia wnioskodawcy do występowania w sprawach dziecka.

5)  Praca zespołu orzekającego – dokonano zmiany brzmienia dotychczasowego określenia „informacje o problemach dydaktycznych i wychowawczych” na „informacje o sytuacji dydaktycznej i wychowawczej dziecka lub ucznia”. W informacji o funkcjonowaniu dziecka lub ucznia należy bowiem wskazać nie tylko problemy, na jakie napotyka w codziennym funkcjonowaniu, lecz także mocne strony.

6)  Wydawanie orzeczeń i opinii dla dzieci i młodzieży należących do mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym oraz dzieci i młodzieży, które nie znają języka polskiego albo znają go na poziomie niewystarczającym do korzystania z nauki– wprowadzono nowe regulacje zobowiązujące zespoły orzekające do  uwzględnienia specyficznych cech wynikających z odmienności językowej i kulturowej dzieci i uczniów.

7) Opracowanie orzeczenia lub opinii – z posiedzenia zespołu należy sporządzić protokół, który zawiera informację o podjętym rozstrzygnięciu wraz z uzasadnieniem, zgłoszonym przez członka zespołu innym stanowisku dotyczącym podjętego rozstrzygnięcia wraz z uzasadnieniem tego stanowiska, osobach uczestniczących w posiedzeniu zespołu z głosem doradczym oraz przedstawionym przez nich stanowisku, a także stanowisku wnioskodawcy, którzy mogą wziąć udział w posiedzeniu zespołu. Orzeczenie i opinię przygotowuje wyznaczony przez przewodniczącego członek zespołu, którego imię i nazwisko umieszcza się w protokole.

8) Terminy wydawania orzeczeń i opinii – orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, orzeczenie o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych oraz opinia o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka powinny być wydane w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia złożenia wniosku.

9) Treść orzeczeń i opinii – obok diagnozy funkcjonowania dziecka lub ucznia, uwzględniającej określenie potencjału rozwojowego oraz mocnych stron i uzdolnień, orzeczenie powinno określać okres, w jakim zachodzi potrzeba kształcenia specjalnego, a także zalecane warunki umożliwiające zaspokojenie potrzeb rozwojowych i edukacyjnych ucznia, w tym warunki rozwijania jego potencjalnych możliwości i mocnych stron, wzmacniania aktywności i uczestnictwa ucznia w życiu przedszkola, innej formy wychowania przedszkolnego, szkoły, ośrodka lub placówki, a także - jeżeli zachodzi potrzeba - zakres indywidualnego wsparcia dziecka lub ucznia. Orzeczenie powinno określać także zalecane cele rozwojowe i terapeutyczne do realizacji odpowiednio podczas zajęć.

10)  Okres, na jaki wydaje się orzeczenie – orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydaje się na okres wychowania przedszkolnego, roku szkolnego albo etapu edukacyjnego. Rezygnacja z brzmienia przepisu w obecnie obowiązującym rozporządzeniu uniemożliwi wydawanie przez zespoły orzekające orzeczeń na okres dłuższy niż etap edukacyjny (np. ośmiu lat w przypadku szkoły podstawowej. Wskazano także, że orzeczenie o potrzebie indywidualnego obowiązkowego przygotowania przedszkolnego oraz orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania wydaje się na okres nie krótszy niż 30 dni i nie dłuższy niż jeden rok szkolny.

11)  Nieuwzględnienie wniosku o wydanie orzeczenia lub opinii – jeśli zespół nie uwzględni wniosku o wydanie orzeczenia, wydając odpowiednio orzeczenie o braku potrzeby kształcenia specjalnego, orzeczenie o braku potrzeby indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego, orzeczenie o braku potrzeby indywidualnego nauczania albo orzeczenie o braku potrzeby zajęć rewalidacyjno-wychowawczych, poradnia wydaje jednocześnie, w zależności od potrzeb, opinię wskazującą zalecane formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Dodano możliwość wydania nowego orzeczenia o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych w razie: zmiany okoliczności stanowiących podstawę wydania poprzedniego orzeczenia, potrzeby zmiany zaleceń wskazanych w poprzednim orzeczeniu, potrzeby zmiany okresu, na jaki zostało wydane poprzednie orzeczenie.

12)   Termin przekazania orzeczenia lub opinii –skrócenie terminu przekazania orzeczenia lub opinii, którą przekazuje się wnioskodawcy w terminie 7 dni od dnia wydania orzeczenia albo opinii.

13)   Odwołanie od orzeczenia– uzupełniono czynności kuratora oświaty w przypadku złożenia przez wnioskodawcę odwołania od orzeczenia. Kurator oświaty rozpatruje odwołanie w terminie 14 dni od dnia, w którym otrzymał odwołanie.

14)   Rezygnacja z przepisów dotyczących kierowania – zrezygnowano z przepisów regulujących kierowanie do kształcenia specjalnego oraz indywidulanego rocznego przygotowania przedszkolnego i indywidualnego nauczania. Regulacje w tym zakresie zawarte są w przepisach art. 127 ust. 13-15 oraz ust. 16 i 17 ustawy.

15)  Przepisy przejściowe – przewidziano, że do wniosków o wydanie orzeczenia albo opinii złożonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia oraz do postępowań wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosuje się przepisy niniejszego rozporządzenia.

Źródło:

• Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno‑pedagogicznych (projekt z 30 czerwca 2017 r.).