rozporządzenie w sprawie kwalifikacji nauczycieli

Analizujemy nowe rozporządzenie w sprawie kwalifikacji nauczycieli (część II)

Czy nauczyciel praktycznej nauki zawodu i teoretycznych przedmiotów zawodowych musi mieć ukończone jednolite studia magisterskie? Jakie wymogi trzeba spełnić, aby zajmować stanowisko pedagoga specjalnego? Jakie są kwalifikacje nauczyciela wspomagającego. Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w drugiej części analizy nowego rozporządzenia w sprawie kwalifikacji nauczycieli.

Studia I stopnia wystarczające w przypadku nauczycieli teoretycznych przedmiotów zawodowych

W pierwszej części artykułu przedstawiona została reguła 5-letniego cyklu kształcenia nauczycieli i wyjątek dotyczących nauczycieli języków obcych. Kolejne odstępstwo od tej reguły dotyczy nauczycieli teoretycznych przedmiotów zawodowych w:

technikach,
branżowych szkołach I stopnia,
branżowych szkołach II stopnia,
szkołach policealnych.

W tym przypadku wystarczą studia w ramach nowych standardów kształcenia na kierunku:

zgodnym z nauczanym przedmiotem,
gdzie program określa efekty uczenia się w kategoriach wiedzy i umiejętności obejmujące treści nauczania określone w podstawie programowej kształcenia w danym zawodzie w zakresie nauczanego przedmiotu,
innym niż wskazane oraz studia podyplomowe (również według nowych standardów kształcenia), których program określa efekty uczenia się w kategoriach wiedzy i umiejętności obejmujące treści nauczania określone w podstawie programowej kształcenia w danym zawodzie w zakresie nauczanego przedmiotu,

a także przygotowanie pedagogiczne.

Z artykułu dowiesz się m.in.:

czy nauczyciel praktycznej nauki zawodu musi mieć ukończone studia,
jakie są kwalifikacje pedagoga specjalnego,
kto może być nauczycielem wspomagającym.
czy nauczyciele zachowują nabyte wcześniej kwalifikacje czy też je tracą.

Analizujemy nowe rozporządzenie w sprawie kwalifikacji nauczycieli (część I)

3 października 2023 r. jest dniem wejścia w życie rozporządzenia w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli. Ma ono na celu dostosowanie do nowych standardów kształcenia nauczycieli. Założeniem stał się 5-letni cykl kształcenia w zawodzie nauczyciela – w ramach jednolitych studiów magisterskich lub łącznie studiów I i II stopnia. Od tej reguły przewidziano jednak liczne wyjątki m.in. dla nauczycieli, którzy odbywali studia według starych standardów kształcenia. W pierwszej części artykułu analizujemy kwalifikacje nauczyciela w przedszkolu, szkole podstawowej i ponadpodstawowej – z uwzględnieniem starych i nowych standardów kształcenia.

5-letni cykl kształcenia nauczycieli

Nowe rozporządzenie w sprawie kwalifikacji nauczycieli jest konsekwencją zmian w standardach kształcenia. Podstawowym założeniem jest tu kształcenie nauczycieli na studiach w ramach 5-letniego cyklu:

jednolitych studiów magisterskich,
łącznie studiów I i II stopnia (realizowanych w tym samym zakresie co studia magisterskie).

Jednolite studia magisterskie są wymagane także w przypadku nauczycieli przedszkoli i klas I-III szkół podstawowych.

Nowe a stare standardy kształcenia w zawodzie nauczyciela

Dla zrozumienia nowych przepisów konieczne jest wyjaśnienie podziału na nowe i stare standardy kształcenia w zawodzie nauczyciela. Kluczowa jest tu kwestia, według jakich standardów nauczyciel odbywał studia (czyli kiedy je rozpoczął). Od tego bowiem zależy, czy podlega on nowemu rozporządzeniu w sprawie standardu kształcenia w zawodzie nauczyciela, czy też wcześniejszym przepisom.

Nowe standardy kształcenia

Stare standardy kształcenia

standardy kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela obowiązujące na mocy rozporządzenia Ministra Nauki z Szkolnictw Wyższego z dnia 5 lipca 2019 r. w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (obowiązujące od 3 sierpnia 2019 r.)

standardy kształcenia przygotowującego do wykonywania nauczyciela obowiązujące na mocy:

rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (obowiązujące od 21 lutego 2012 r. do 2 sierpnia 2019 r.)
rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli (obowiązujące od 1 października 2004 r. do 30 września 2011 r.),
rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 23 września 2003 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli (obowiązujące od 30 września 2003 r. do 30 września 2004 r.)

Innymi słowy, nowe wymagania kwalifikacyjne przewidziane w rozporządzeniu dotyczą osób, które rozpoczęły studia po 3 sierpnia 2019 r. Natomiast, dla osób, które rozpoczęły kształcenie w zawodzie nauczyciela przed 3 sierpnia 2019 r., w rozporządzeniu zachowano dotychczasowe wymogi kwalifikacyjne.

W artykule przeczytasz m.in. o:

definicji przygotowania pedagogicznego (jak sprawdzić, czy nauczyciel legitymuje się przygotowaniem pedagogicznym)
wymaganiach kwalifikacyjnych w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych według nowych i starych standardów kształcenia,
specyficznych rozwiązaniach dla przedszkoli i klas I-III szkół podstawowych,
kwalifikacjach nauczycieli języków obcych.

Rozporządzenia w sprawie kwalifikacji nauczycieli nadal brak

Brak nowego rozporządzenia w sprawie kwalifikacji nauczycieli – i co dalej

Mimo wcześniejszych zapowiedzi, nowe rozporządzenie w sprawie szczegółowych kwalifikacji nauczycieli do tej pory nie weszło w życie. Co to oznacza dla dyrektora szkoły? Jakimi wymaganiami się kierować, zatrudniając nauczyciela we wrześniu 2023 r.?