Jakie warunki należy spełnić, by móc założyć niepubliczną szkołę, w tym szkołę specjalną? Przede wszystkim należy zgłosić ją do ewidencji szkół i placówek, wskazując miejsce prowadzenia szkoły oraz informację o warunkach lokalowych. Przedstawiamy wszystkie wymogi dotyczące założenia szkoły.

Na początek – zgłoszenie do ewidencji placówek

Warunki zakładania niepublicznych szkół wynikają z treści art. 168 ustawy Prawo oświatowe. Podstawowym wymaganiem koniecznym do założenia szkoły niepublicznej jest zgłoszenie do ewidencji prowadzonej przez JST obowiązaną do prowadzenia odpowiedniego typu publicznych szkół i placówek.

Co powinno zawierać zgłoszenie do ewidencji

Zgłoszenie do ewidencji powinno zawierać:

1) oznaczenie osoby zamierzającej prowadzić szkołę, jej miejsca zamieszkania lub siedziby;

2) określenie odpowiednio typu szkoły oraz daty rozpoczęcia jej funkcjonowania, a w przypadku szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe - nazw zawodów, w których szkoła będzie kształcić, zgodnych z nazwami zawodów określonych w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego albo w klasyfikacji zawodów szkolnictwa artystycznego;

2a) w przypadku szkoły podstawowej lub liceum ogólnokształcącego - informację, czy szkoła jest przeznaczona dla dzieci i młodzieży czy dla dorosłych;

2b) w przypadku szkoły podstawowej - informację, czy w szkole będzie zorganizowany oddział przedszkolny lub oddziały przedszkolne;

3) wskazanie adresu siedziby szkoły oraz innych lokalizacji prowadzenia zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, jeżeli ich utworzenie jest przewidywane, przy czym inne lokalizacje muszą znajdować się na terenie jednostki samorządu terytorialnego dokonującej wpisu do ewidencji, a w przypadku szkoły artystycznej na terenie tej samej miejscowości, a także informację o warunkach lokalowych zapewniających:

a) możliwość prowadzenia zajęć dydaktyczno-wychowawczych,

b) realizację innych zadań statutowych,

c) w przypadku szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe, z wyjątkiem szkoły artystycznej - możliwość realizacji praktycznej nauki zawodu,

d) bezpieczne i higieniczne warunki nauki i pracy, spełniające wymagania określone w przepisach w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach, przepisach o ochronie środowiska, przepisach o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, przepisach techniczno-budowlanych i przepisach o ochronie przeciwpożarowej; spełnienie tych wymagań potwierdza się przez dołączenie do zgłoszenia odpowiednio pozytywnej opinii właściwego państwowego powiatowego inspektora sanitarnego oraz pozytywnej opinii komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej;

4) statut szkoły;

5) dane dotyczące kwalifikacji pracowników pedagogicznych i dyrektora, przewidzianych do zatrudnienia w szkole;

6) zobowiązanie do przestrzegania wymagań określonych w art. 14 ust. 3 - w przypadku szkoły niepublicznej niebędącej szkołą artystyczną,

6a) w przypadku szkoły, o której mowa w art. 178 ust. 1 - informację o zgodzie ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania na założenie lub prowadzenie szkoły niepublicznej, która nie spełnia warunków określonych w art. 14 ust. 3;

7) dane niezbędne do wpisania szkoły do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej.

Należy więc m.in. wskazać miejsce prowadzenia szkoły oraz informację o warunkach lokalowych, spełniające wymagania określone w przepisach:

w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach,
ochronie środowiska,
Państwowej Inspekcji Sanitarnej,
techniczno-budowlanych,
ochronie przeciwpożarowej.

Spełnienie tych wymagań potwierdza się przez dołączenie do zgłoszenia pozytywnej opinii właściwego państwowego powiatowego inspektora sanitarnego oraz komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej.

Szkoła powinna spełniać określone wymagania

Wymagania	Szczegóły dotyczące wymagań
Wymagania bhp określone są w rozporządzeniu MENiS w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach.	Z treści tego aktu wynika m.in. obowiązek wyposażenia schodów w szkole w balustrady z poręczami zabezpieczonymi przed ewentualnym zsuwaniem się po nich. Stopnie schodów nie mogą być śliskie. Otwartą przestrzeń pomiędzy biegami schodów zabezpieczyć należy siatką lub w inny skuteczny sposób.
Wymagania ochrony przeciwpożarowej wobec szkół określa ustawa o ochronie przeciwpożarowej.	Spełniania tych wymagań potwierdza pozytywna opinia komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej.
Warunki techniczne dla szkół zostały uregulowane w treści ustawy Prawo budowlane oraz rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.	Przykładowo w § 60 tego rozporządzenia określono, że minimalny czas nasłonecznienia pomieszczeń do zbiorowego przebywania dzieci wynosi co najmniej 3 godziny w dniach równonocy w godzinach 8:00–16:00. Przepisy ww. rozporządzenia określają wymogi dotyczące okien. Między innymi przepisy te stanowią, że pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi powinny mieć zapewnione oświetlenie dzienne, dostosowane do jego przeznaczenia, kształtu i wielkości, z uwzględnieniem warunków określonych w § 13 tego rozporządzenia oraz w ogólnych przepisach bhp. W pomieszczeniu przeznaczonym na pobyt ludzi stosunek powierzchni okien, liczonej w świetle ościeżnic, do powierzchni podłogi powinien wynosić co najmniej 1:8; natomiast w innym pomieszczeniu, w którym oświetlenie dzienne jest wymagane ze względów na przeznaczenie – co najmniej 1:12 (§ 57 rozporządzenia). Budynek musi być też wyposażony w oświetlenie światłem sztucznym. Moc jednostkowa oświetlenia w budynkach szkoły została określona w § 180a ww. rozporządzenia. Ze względu na bezpieczeństwo pożarowe budynki szkoły (to budynki użyteczności publicznej) mają kategorię ZL III. Natomiast wysokość pomieszczeń szkoły powinna wynosić 3m, jeśli w pomieszczeniach przeznaczonych do pracy i do nauki nie występują czynniki uciążliwe lub szkodliwe dla zdrowia, przeznaczone na pobyt więcej niż 4 osób, a jeśli występują czynniki uciążliwe lub szkodliwe dla zdrowia, to wysokość powinna wynosić 3,3 m. Wysokość tych pomieszczeń może zostać obniżona do 2,5m (ale nie mniej) w przypadku zastosowania wentylacji mechanicznej nawiewno – wywiewnej lub klimatyzacji, pod warunkiem uzyskania zgody państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego. Kwestie te reguluje rozdział 5 rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Drzwi wejściowe do budynku i ogólnodostępnych pomieszczeń użytkowych oraz do klas powinny mieć w świetle ościeżnicy co najmniej: szerokość 0,9m i wysokość 2m. W przypadku zastosowania drzwi zewnętrznych dwuskrzydłowych szerokość skrzydła głównego nie może być mniejsza niż 0,9m (§ 62 rozporządzenia). Drzwi wejściowe powinny umożliwiać dogodne warunki ruchu, w tym również osobom niepełnosprawnym (§ 61 rozporządzenia). Budynek szkolny powinien być dostosowany dla osób niepełnosprawnych. Budynek ten powinien być wyposażony w urządzenia lub dźwigi osobowe, do których osoby niepełnosprawne miałyby dojazd z poziomu terenu i dostęp na wszystkie kondygnacje użytkowe. Powinna być wybudowana pochylnia, po której osoby jeżdżące na wózkach mogłyby dotrzeć bez przeszkód do budynku. Pomieszczenia higieniczno-sanitarne również powinny być dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. Odbiór budynku powinien nastąpić przed oddaniem go do użytkowania na cele związane z edukacją. Ponadto wskazać należy, że budowa oraz zmiana użytkowania obiektów budowlanych wymaga uzgodnienia dokumentacji projektowej pod względem wymagań higienicznych i sanitarnych przez Państwową Inspekcję Sanitarną.
Kwalifikacje nauczycieli zostały określone w treści rozporządzenia MEN w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli.	Przepis § 15 tego rozporządzenia określa wymogi kwalifikacje nauczycieli w szkołach specjalnych. Szkoła specjalna ma obowiązek realizowania zaleceń zawartych w orzeczeniach o potrzebie kształcenia specjalnego, zapewnienia warunków do nauki, sprzętu specjalistycznego i środków dydaktycznych, odpowiednich ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne uczniów, zapewnienia zajęć specjalistycznych, oraz innych zajęć odpowiednich ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne uczniów, w szczególności zajęcia rewalidacyjne, resocjalizacyjne i socjoterapeutyczne, zgodnie z § 5 rozporządzenia MEN w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym.