Rozpoczęcie nauki w szkole przez dzieci sześcioletnie to temat gorących publicznych dyskusji, ale przede wszystkim to sprawa wielkiej troski rodziców. Dużą rolę w podjęciu mądrej decyzji o posłaniu lub nie sześciolatka do szkoły mają poradnie psychologiczno-pedagogiczne. Jak są do tego przygotowane i jak sobie z tym radzą? Badacze IBE podsumowali cykl spotkań regionalnych z pracownikami poradni, podczas których rozmawiali o gotowości szkolnej dziecka, roli rodziców i współpracy poradni ze szkołami.

Podsumowanie cyklu konferencji na temat diagnozowania gotowości szkolnej dzieci

Poradnie psychologiczno-pedagogiczne są pierwszym miejscem, w którym zjawiają się rodzice
z trudnymi sprawami dotyczącymi ich dzieci. Nawet gdy dziecko rozwija się prawidłowo, chcą się w tym upewnić i rozwiać swoje ewentualne wątpliwości. Zwłaszcza teraz, gdy tak wiele napięć narosło wokół posłania do szkół sześciolatków.

Dzięki pracownikom poradni dzieci i ich rodzice otrzymują fachową pomoc. Ale same poradnie czasem też potrzebują wsparcia. Dlatego Instytut Badań Edukacyjnych wraz z Ministerstwem Edukacji Narodowej zorganizował od 5 do 18 marca 2014 roku siedem konferencji regionalnych „Wsparcie procesu diagnozowania i opiniowania problemu gotowości szkolnej dzieci”, w których wzięło udział 1030 osób, w tym 359 dyrektorów poradni psychologiczno-pedagogicznych oraz 459 ich pracowników, głównie psychologów i pedagogów. W przygotowaniu konferencji brali udział, jako konsultanci i eksperci, członkowie Zespołu Wczesnej Edukacji IBE, dyrektorzy i pracownicy poradni psychologiczno-pedagogicznych z Poznania i województwa wielkopolskiego oraz pracownicy Instytutu Psychologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Cykl tych spotkań podsumowane na konferencji, która odbyła się 10 kwietnia na Uniwersytecie im. Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy.
- Od kiedy przyszłam do resortu, zastanawiałam się, co zrobić, żeby wspomóc pójście sześcioletnich dzieci do szkoły - mówiła Joanna Kluzik-Rostkowska, minister edukacji.
- Zaczęłam sprawdzać przygotowanie szkół. Wprowadziliśmy zmianę, dzięki której pojawią się w klasach asystenci nauczyciela. No i doszłam do poradni psychologiczno-pedagogicznych. Złapałam się za głowę, gdy zobaczyłam, że pracują na narzędziach, z których te najnowsze mają po 25 lat! Wtedy okazało się, że mamy prof. Annę Brzezińską z IBE, która może objechać całą Polskę i pomóc poradniom - dodała.

Po zmianie przepisów poradnie są przeciążone wnioskami o zbadanie gotowości szkolnej dzieci

Prof. Anna Izabela Brzezińska z IBE podkreślała, że celem konferencji było wsparcie poradni w trudnej sytuacji, w której się znalazły. Bowiem to one pierwsze odczuły reformę obniżenia wieku szkolnego - bardzo wielu rodziców zwróciło się do tych instytucji, by porozmawiać o swoim dziecku.
- Celem naszego działania była też zmiana myślenia diagnostycznego - mówiła prof. Brzezińska. - Diagnoza to nie opis wyników. Diagnoza polega na wykorzystaniu własnej wiedzy i doświadczenia do sporządzenia opinii na podstawie wyników, opisywanie mechanizmów funkcjonowania dziecka i opisanie tego, co ma robić mama, tata oraz specjalista - tłumaczyła. Profesor dziękowała za współpracę dyrektor Joannie Wronie z Departamentu zwiększania szans edukacyjnych MEN. Dyrektor i jej pracownicy brali udział w konferencjach dostarczając pracownikom poradni rzetelną i aktualną wiedzę na temat sytuacji prawnej.

- Łączy nas wspólny cel: stworzenie bezpiecznej przestrzeni dla funkcjonowania dziecka w kontekście jego gotowości szkolnej - zaznaczyła prof. Ewa Filipiak z bydgoskiego UKW.

Najważniejszymi problemami zgłaszanymi przez uczestników regionalnych konferencji były m.in.:

przeciążenie zadaniami dotyczącymi diagnozy gotowości szkolnej i dotyczącymi wydawania opinii w sprawie odroczenia obowiązku szkolnego,
konieczność przygotowania nauczycieli klas I-III ale także nauczycieli klas IV-VI do pracy z uczniami młodszymi i bardziej zróżnicowanymi klasami,
przygotowanie nauczycieli klas I do właściwego informowania rodziców o ofercie szkoły.

Tak eksperci, jak i praktycy dostrzegali potrzebę udzielania rodzicom przez przedszkola i szkoły rzetelnych informacji dotyczących zapisów, wolnych miejsc, jak również warunków odroczenia obowiązku szkolnego lub uzyskania określonych form pomocy. Wskazywano, że odpowiednio wczesna edukacja rodziców, dotycząca rozwoju dziecka, zmian, jakie zachodzą w jego funkcjonowaniu pod koniec wieku przedszkolnego oraz wymagań, jakie stawia przed dziećmi najpierw przedszkole, potem szkoła, mogłaby znacząco przyczynić się do obniżenia ich poziomu lęku.

Poradnie nie mają dobrych narzędzi diagnostycznych

Z drugiej strony wskazywano na brak dobrych narzędzi diagnostycznych do badania dzieci 5-, 6-letnich i młodszych, na niejednoznaczność kryteriów gotowości szkolnej i odraczania obowiązku szkolnego, a przede wszystkim na wielką w niektórych regionach sprzeczność interesów między organami prowadzącymi, szkołami, przedszkolami i poradniami psychologiczno-pedagogicznymi.

- Wiele problemów będzie wymagało namysłu i rozwiązania nie tylko przez poradnie, ale i inne placówki systemu edukacji, kuratoria oświaty i lokalne władze samorządowe - ocenia prof. Brzezińska. Jednak już teraz efektem cyklu konferencji są opracowane przez IBE materiały uwzględniające uwagi zebrane w ich trakcie, które mogą być praktyczną pomocą dla poradni w diagnozie dzieci.

Materiały są dostępne na stronie projektu prowadzonego przez Instytut (www.eduentuzjasci.pl/dziecko-nastolatek). Są tam także i inne materiały, nie tylko dla poradni i szkół, ale również dla rodziców. Można pobrać m.in. plakaty i ulotki o wspieraniu rozwoju 6-latka oraz broszury i prezentacje dotyczące diagnozy gotowości szkolnej.

Źródło: