Niejasne przepisy i niejednolite orzecznictwo sądów nie pozwalają jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, czy i kiedy można zwolnić nauczyciela, który przebywa na urlopie dla poratowania zdrowia. W związku z tym jedna z nauczycielek zwolniona z pracy podczas urlopu zdrowotnego zwróciła się do Europejskiego Trybunały Praw Człowieka o rozstrzygniecie, czy takie działanie jest zgodne z prawem.

Przepisy nie rozstrzygają, czy urlop zdrowotny chroni nauczyciela przed zwolnieniem z pracy, czy też nie

Wśród nauczycieli i części dyrektorów szkół panuje przekonanie, że urlop dla poratowania zdrowia chroni nauczyciela przed zwolnieniem z pracy. Dlatego m.in. z tego powodu tuż przed wręczeniem nauczycielom wypowiedzeń (koniec maja) niektórzy dyrektorzy są zasypywania wnioskami o ten urlop.

Okazuje się jednak, że sprawa ochrony nauczyciela przebywającego na urlopie zdrowotnym przed zwolnieniem z pracy nie jest taka oczywista, jak się na pozór wydaje. Przepisy nie rozstrzygają bowiem tej kwestii, a w orzecznictwie brakuje w tym zakresie jednolitego stanowiska. W praktyce zatem w zależności od tego, do którego poglądu sądu dyrektor się przychyli, wybierając nauczyciela do zwolnienia, to albo będzie mógł skutecznie wręczyć mu wypowiedzenie w okresie urlopu zdrowotnego, albo nie.

Przykładowo w wyroku z 19 września 1996 r., I PRN 70/96, Sąd Najwyższy stwierdził, że rozwiązanie stosunku pracy z nauczycielem mającym prawo do urlopu zdrowotnego (przebywającym na takim urlopie) ograniczone jest tylko do całkowitej likwidacji szkoły.

Z kolei w uchwale SN z 7 grudnia 2006 r., I PZP 4/06, sąd stwierdził, że w razie częściowej likwidacji szkoły, a także w przypadku zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmian planu nauczania uniemożliwiających dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć usprawiedliwiona nieobecność w pracy (w tym także urlop zdrowotny) nie chroni nauczyciela przed rozwiązaniem jego stosunku pracy.

Natomiast w wyroku z 9 września 2010 r., II PK 54/10; LEX nr 661502, Sąd Najwyższy stwierdził, że nauczyciel przebywający na urlopie dla poratowania zdrowia jest chroniony przed zwolnieniem z pracy i niekorzystną dla niego zmianą w treści stosunku pracy.

Podane przykłady potwierdzają, że brak jest jednolitego stanowiska w kwestii dopuszczalności zmiany warunków zatrudnienia oraz rozwiązania stosunku pracy z nauczycielem przebywającym na urlopie zdrowotnym, gdy podstawą do tego jest art. 20 ust. 1 Karty Nauczyciela (tzw. zmiany organizacyjne). Można zatem przyjąć różne interpretacje w tej kwestii, a dopiero sąd będzie w stanie w konkretnym przypadku rozstrzygnąć w sposób wiążący, czy nauczyciel przebywający na urlopie dla poratowania zdrowia może być zwolniony w tym czasie z pracy, czy też nie.

Dyrektorzy nie mają jasnych wskazówek, czy w 2013 r. mogą wypowiedzieć stosunek pracy nauczycielowi przebywającemu na urlopie zdrowotnym

Kwestia dopuszczalności rozwiązania stosunku pracy w trakcie urlopu dla poratowania zdrowia wymaga rozstrzygnięcia chociażby z powodu mających miejsc w ostatnich latach masowych zwolnieniach nauczycieli spowodowanych zmianami organizacyjnymi, które dotyczą także nauczycieli przebywających na urlopach zdrowotnych. Przy braku jasnych wytycznych w tym zakresie dyrektorzy planujący redukcję etatów w maju 2013 r. znowu mają dylemat, czy mogą skutecznie wypowiedzieć stosunek pracy nauczycielowi korzystającemu z urlopu zdrowotnego.

W sprawie dopuszczalności rozwiązania stosunku pracy w trakcie urlopu zdrowotnego wątpliwości ma także jedna z byłych nauczycielek z Chrzanowa, której dyrektor, w związku z ograniczeniem godzin, wręczył wypowiedzenie tuż przed zakończeniem urlopu zdrowotnego, w sierpniu 2008 r. Nauczycielka ma wątpliwości, czy wypowiedzenie wręczone w trakcie urlopu zdrowotnego jest skuteczne, gdyż - jej zdaniem - to okres, w którym nauczyciel jest chroniony przed niekorzystną dla niego zmianą warunków zatrudnienia i zwolnieniem z pracy. Nauczycielka, po wyczerpaniu krajowej drogi odwoławczej, chce wnieść skargę na działalnie państwa polskiego w związku z dopuszczalnością wypowiadania nauczycielskich stosunków pracy w trakcie urlopu dla poratowania zdrowia.