Jeszcze w 2019 r. ukazał się projekt nowelizacji Karty Nauczyciela przewidujący zmiany w postępowaniu dyscyplinarnym. Ostatecznie zmiany – nieco inne niż pierwotnie zakładano – zostały przyjęte przez Sejm. Odrzucono zaś poprawki Senatu. Teraz nowelizacja czeka na podpis Prezydenta. W życie wejdzie w terminie 14 dni od podpisania.

Nieprecyzyjne pojęcie „prawa i dobro dziecka” pozostaje

W przypadku uzasadnionego podejrzenia popełnienia przez nauczyciela przewinienia dyscyplinarnego godzącego w prawa lub dobro dziecka dyrektor ma obowiązek zawiadomić rzecznika dyscyplinarnego nauczycieli (art. 75 ust. 2a Karty Nauczyciela). Sformułowanie „prawa lub dobro dziecka” budziło od samego początku wątpliwości interpretacyjne. Mimo propozycji Senatu przepis w tym zakresie nie uległ zmianie. Tym bardziej nie można liczyć na choćby otwarty katalog czynów kwalifikowanych jako uchybienie dyscyplinarne.

Więcej czasu na analizę zdarzenia i zgłoszenie sprawy do rzecznika

Zmienia się natomiast termin na zawiadomienie o ww. zdarzeniu rzecznika dyscyplinarnego. Zamiast dotychczasowych 3 dni roboczych ma być to 14 dni kalendarzowych liczone od powzięcia informacji o zdarzeniu.

Zgodnie z nowymi przepisami, w przypadkach, gdy okoliczności będą bezspornie wskazywały, że nie doszło do popełnienia czynu przez nauczyciela, należy zrezygnować z zawiadamiania rzecznika.

Do szkoły wpłynęła skarga rodzica, jakoby podczas prowadzonej lekcji on-line nauczyciel miał zwrócić się do ucznia wulgarnymi słowami. Dyrektor poprosił pozostałych rodziców o ustalenie z ich dziećmi, czy faktycznie doszło do takiego zdarzenia. Podczas wideorozmowy z rodzicami żadne z nich (poza autorem skargi) nie potwierdziło zdarzenia. Zdarzeniu zaprzeczył też sam nauczyciel, jak i biorący udział w lekcji pracownik na stanowisku pomocy nauczyciela. Trudno wobec tego dać wiary skardze rodzica. W takim przypadku dyrektor nie musi zawiadamiać rzecznika dyscyplinarnego.

Kiedy dyrektor nie będzie musiał zawieszać nauczyciela

Obowiązkiem dyrektora jest zawieszenie w obowiązkach służbowych nauczyciela, przeciwko któremu wszczęte zostało postępowanie karne lub złożono wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego (taki wniosek składa rzecznik po przeprowadzonym postępowaniu wyjaśniającym, kierując go do komisji dyscyplinarnej) – jeżeli sprawa dotyczy czynu naruszającego prawa i dobro dziecka (art. 85t ust. 2 Karty Nauczyciela). Obowiązek ten pozostanie, niemniej jednak w nowelizacji przewidziany wyjątek od niego. Otóż dyrektor nie będzie miał obowiązku dokonania zawieszenia, jeżeli jednocześnie spełnione zostaną poniższe warunki:

we wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego rzecznik wniesie o wymierzenie kary dyscyplinarnej nagany z ostrzeżeniem,
ze względu na powagę i wiarygodność zarzutów niecelowe jest odsunięcie nauczyciela od wykonywania obowiązków w szkole.

Zmienione terminy w postępowaniu dyscyplinarnym

W nowelizacji uregulowano także niektóre terminy w postępowaniu:

3 miesiące od dnia wszczęcia postępowania wyjaśniającego – w tym terminie rzecznik dyscyplinarny musi skierować do komisji dyscyplinarnej pierwszej instancji wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego albo wydać postanowienie o umorzeniu postępowania wyjaśniającego
5 miesięcy od dnia powzięcia przez organ, przy którym działa komisja dyscyplinarna pierwszej instancji, wiadomości o popełnieniu przewinienia dyscyplinarnego / 2 lata od popełnienia tego czynu – są to terminy na wszczęcie postępowania dyscyplinarnego

Jeżeli jednak nauczyciel, którego dotyczy postępowanie, z powodu nieobecności w pracy nie ma możliwości złożenia wyjaśnień, wówczas bieg terminu 3-miesięcznego na skierowanie wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego jak i terminu 5-miesięcznego na wszczęcie postępowania ulegną zawieszeniu do dnia jego stawienia się do pracy. Zawieszeniu nie będzie natomiast podlegał termin 2-letni.

Terminy te będą dotyczyły także spraw, w których czyn narusza prawa i dobro dziecka.