Dokument archiwalny

Nadzór pedagogiczny z roku na rok staje się coraz bardziej elastyczny i dopasowany do potrzeb szkoły. Nadszedł czas, by stał się także skutecznym narzędziem do poprawy jakości kształcenia i dawał możliwość dyscyplinowania dyrektorów szkół przy realizacji zaleceń pokontrolnych kuratorium. Proponowane przez resort edukacji zmiany w nadzorze pedagogicznym, dają wizytatorom więcej uprawnień w czasie kontroli a dyrektorom szkół zakreślają czas na wprowadzenie zalecanych zmian.

Wizytator uprzedzi o ewaluacji zewnętrznej, ale o kontroli lekcji już nie

Pokazowe lekcje, do których zarówno nauczyciel jak i uczniowie są przygotowani nie oddają prawdziwego obrazu ich przebiegu. Obecnie bowiem dyrektor szkoły jest uprzedzony o tym, że dane zajęcia zostaną skontrolowane w czasie ewaluacji zewnętrznej lub kontroli doraźnej, a co za tym idzie – nauczyciel może zaplanować wyjątkowe zajęcia w tym czasie, co uniemożliwia obiektywną ich ocenę. Oczywiście część nauczycieli, mimo obecności przedstawiciela kuratorium, prowadzą taką samą lekcje jak zawsze. Ministerstwo Edukacji, aby zwiększyć skuteczność i efektywności nadzoru pedagogicznego chce znieść obowiązek uprzedniego informowania dyrektora szkoły o planowanej wizytacji lekcji.

Nie oznacza to jednak, że kuratorium będzie mogło skontrolować szkołę znienacka. Nadal dyrektor szkoły będzie uprzedzony o zamiarze przeprowadzenia planowanej ewaluacji zewnętrznej i jej zakresie – w terminie 30 dni, a planowanej kontroli i jej tematyce – w terminie 7 dni przed planowanym jej rozpoczęciem.

Propozycja zmiany przepisów, która umożliwia skontrolowanie przebiegu lekcji w ramach ewaluacji zewnętrznej bez zapowiedzi, wzbudza skrajne emocje. Ministerstwo Edukacji nie odstąpi jednak od rozszerzenia kompetencji wizytatorów. Kontrola kuratorium musi sprawdzić, jak rzeczywiście nauczyciel prowadzi zajęcia, a nie jak przygotował uczniów do wizytacji.

Wyznaczenie terminu na realizację zaleceń pokontrolnych

Trudno mówić o efektywnej ewaluacji zewnętrznej, gdy brak zastrzeżeń dyrektora szkoły do zaleceń, uwag i wniosków wizytatorów powoduje, że mogą być zrealizowane w dowolnym terminie i to bez żadnych konsekwencji. Nowelizacja ustawy o systemie oświaty przewiduje:

określanie terminów realizacji zaleceń wydanych przez wizytatorów;
zobowiązanie dyrektora szkoły, by - w bez względu na to, czy składał zastrzeżenia do zaleceń wizytatora czy nie - w ciągu 30 dni powiadomił organ sprawujący nadzór pedagogiczny o sposobie ich realizacji oraz organ prowadzący o otrzymanych zaleceniach i sposobie ich realizacji.

Niezdyscyplinowany dyrektor szkoły straci posadę

Jeżeli dyrektor szkoły nie zrealizuje w wyznaczonym terminie zaleceń, organ sprawujący nadzór pedagogiczny będzie mógł wystąpić do organu prowadzącego szkołę z wnioskiem o odwołanie dyrektora szkoły nawet w trakcie roku szkolnego bez wypowiedzenia. Wniosek ten będzie wiążący dla organu prowadzącego.

Rządowe Centrum Legislacji zarzuciło, że przepis wprowadzający tak daleko idące sankcje jest zbyt ogólnikowy i daje zbyt dużą swobodę w kierowaniu wniosku do organu prowadzącego. W ustawie powinny być sprecyzowane przesłanki wystąpienia kuratora oświaty z wiążącym wnioskiem o odwołanie dyrektora szkoły bez wypowiedzenia.

W projekcie, zweryfikowanym po konsultacjach i skierowanym pod obrady sejmu, przepis ten powinien zostać doprecyzowany.

Źródło:

uwagi wniesione w czasie uzgodnień międzyresortowych i konsultacji społecznych projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz zmianie niektórych innych ustaw oraz odpowiedź Ministerstwa Edukacji Narodowej

Anna Trochimiuk