Finansowanie zadań oświatowych – jest projekt ustawy

Projekt obejmuje zmiany w sposobie finansowania oświaty oraz w Karcie Nauczyciela (o tych zmianach piszemy tutaj>>). Będzie to jeden dokument, w którym zawarte będą wszystkie przepisy związane z finansami oświatowymi. Nowe rozwiązania mają być również powiązane ze znowelizowaną ustawą o systemie informacji oświatowej.

W projekcie ustawy zaproponowano zmiany dotyczące naliczania dotacji:

• przedszkolnej,
• na podręczniki oraz
• udzielanych z budżetów samorządów dla placówek wychowania przedszkolnego, szkół i placówek oświatowych.

A także nowe rozwiązania w finansowaniu świadczeń pomocy materialnej o charakterze socjalnym. Projekt zawiera również wiele przepisów porządkujących i doprecyzowujących obecne rozwiązania finansowe.

Dotacja z budżetu państwa na realizację wychowania przedszkolnego naliczana będzie według organu prowadzącego i rejestrującego, a nie według położenia przedszkola. Zmiana związana jest głównie z tym, że są przedszkola, które znajdują się na terenie innej gminy i to ona otrzymuje środki (np. gminy wiejskie, które prowadzą przedszkole na terenie gminy miejskiej, oraz powiaty, które mają m.in. oddziały przedszkolne w szkołach podstawowych specjalnych).

Tak jak obecnie dotacja będzie naliczana i przekazywana do wysokości maksymalnych kwot na ucznia danej klasy, zróżnicowanych w zależności od etapu edukacyjnego. Główne zmiany w dotacjach celowych to:

1) dyrektor szkoły zdecyduje o podziale pieniędzy na podręczniki, materiały edukacyjne lub materiały ćwiczeniowe dla danej klasy, będzie mógł w uzasadnionych przypadkach np. zwiększyć koszty zakupu kompletu podręcznika na jednego ucznia, tj. dokonać przesunięć środków finansowych pomiędzy odpowiednimi klasami,

2) rezygnowano z dokonywania aktualizacji wniosku i informacji w sierpniu, aktualizacje będą mogły być dokonywane na bieżąco, na podstawie zmiany prognozowanej liczby uczniów oraz po zakończonym postępowaniu rekrutacyjnym do szkoły,

3) zaproponowano, aby koszty obsługi zadania wynosiły 1% przekazanej kwoty dotacji samorządom (a nie jak obecnie – niewykorzystanej),

4) wprowadzono  przepis stanowiący, że dotacja celowa będzie rozliczana z łącznej kwoty dotacji celowej  udzielonej na wyposażenie szkoły w podręczniki, materiały edukacyjne lub materiały ćwiczeniowe, w danym roku budżetowym.

Jedną z najważniejszych zmian w zakresie dotowania placówek wychowania przedszkolnego, szkół i placówek oświatowych będzie odejście od pojęcia rodzaju szkoły przy wyliczaniu dotacji. Zamiast uzależnienia naliczania dotacji dla szkół od rodzaju szkoły, zaproponowano odniesienie się do kwoty przewidzianej w subwencji oświatowej. 

Zostanie wprowadzona definicja wskaźnika zwiększającego. Jest to konieczne, aby w przypadku dotowanych szkół publicznych, odpowiednio zwiększyć kwotę na ucznia przeznaczoną w subwencji oświatowej dla jednostki samorządu terytorialnego, uwzględniając wydatki tej jednostki na szkoły danego typu ponad kwotę naliczaną w subwencji oświatowej. Ulegnie więc sposób wyliczania wysokości dotacji dla szkół:

• w przypadku szkół publicznych dotacja określana będzie na każdego ucznia w wysokości równej kwocie przewidzianej na takiego ucznia w subwencji oświatowej i przemnażana dodatkowo przez wskaźnik zwiększający dla szkół danego typu, przepisy te będą stosowane również w przypadku szkół specjalnych, samorząd będzie miał obowiązek publikowania w Biuletynie Informacji Publicznej oprócz podstawowej kwoty dotacji i statystycznej liczby uczniów, także najbliższej gminy i powiatu oraz wskaźnika zwiększającego dla szkół danego typu.

• w przypadku szkół niepublicznych, w których nie jest realizowany obowiązek szkolny lub obowiązek nauki, dotacja będzie określana na każdego ucznia biorącego udział w co najmniej 50% obowiązkowych zajęć edukacyjnych w danym miesiącu – w wysokości równej kwocie przewidzianej na takiego ucznia w subwencji oświatowej,
• dotacja dla szkół, w których nie jest realizowany obowiązek szkolny lub obowiązek nauki, uzależniona będzie od zdanego egzaminu przez ucznia (egzamin maturalny lub potwierdzający kwalifikacje w zawodzie). Część dotacji będzie wypłacana jak dotychczas na ucznia, a część po zdanym egzaminie – w wysokości równej kwocie przewidzianej na takiego ucznia w części oświatowej subwencji ogólnej, pod warunkiem, że osoba prowadząca szkołę udokumentuje zdanie egzaminu.

Ważną zmianą jest przyznawanie dotacji tylko na jednego ucznia będącego uczniem więcej niż jednej placówki wychowania przedszkolnego lub szkoły dotowanej dla dorosłych – uczniom, którzy realizują roczne obowiązkowe przygotowanie przedszkolne poza placówką dotacja nie będzie przysługiwała. Wypłacenie dotacji uzależnione będzie nie tylko od podania planowanej liczby uczniów do 30 września, ale także dodatkowo od przekazania danych do SIO według stanu na 30 września.

Aktualnie wysokość pomocy materialnej o charakterze socjalnym uzależniona jest od wkładu własnego ponoszonego przez gminy. Projekt przewiduje, że wysokość stypendium dla ucznia nie będzie już uzależniona od zamożności gminy. Gminy niezamożne ponosiły procentowo ten sam wkład własny co gminy zamożne.

Źródło:

• Projekt ustawy o finansowaniu zadań oświatowych (projekt z 30 maja 2017 r.).
• Strona internetowa Ministerstwa Edukacji Narodowej (www.men.gov.pl).