Dokument archiwalny

Nowy urlop rodzicielski przysługuje wyłącznie w przypadku wykorzystania w całości urlopu macierzyńskiego i dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Taka regulacja pozbawia prawa do urlopu rodzicielskiego pracowników-ojców, gdy matka dziecka w dniu porodu nie była zatrudniona. Ministerstwo pracy póki co nie planuje jednak zmieniać nowych przepisów.

Ojciec skorzysta z urlopu rodzicielskiego tylko, gdy matka dziecka pracuje

Od 17 czerwca 2013 r. pracownicy mogą korzystać z dodatkowych uprawień rodzicielskich. W sumie 26 tygodni urlopu rodzicielskiego przysługuje zarówno matce, jak i ojcu dziecka. Ojciec dziecka skorzysta jednak z urlopu rodzicielskiego wyłącznie wówczas, gdy matka dziecka korzystała z urlopu macierzyńskiego, czyli była zatrudniona. Jeśli matka dziecka nie pracuje - ojciec nie będzie mógł wykorzystać ani dodatkowego urlopu macierzyńskiego ani urlopu rodzicielskiego. Na problem ten zwrócił uwagę poseł Maciej Orzechowski, kierując w tej sprawie interpelację poselską do ministra pracy. Zdaniem posła, powstała luka w prawie, która pozbawia pracowników - ojców uprawnień rodzicielskich, mimo że są zatrudnieni i opłacają składki w ramach ubezpieczenia społecznego.

Jeżeli matka dziecka w dniu porodu nie jest zatrudniona to nie nabywa prawa do urlopu macierzyńskiego. W konsekwencji nie jest możliwe nabycie prawa do dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego - zarówno przez nią, gdy podejmie zatrudnienie, jak i przez pracownika - ojca.

MPIPS: W grudniu 2014 sprawdzimy, jakie skutki wywołały nowe przepis

Ministerstwo pracy przyznaje, że taka konstrukcja przepisów uniemożliwia skorzystanie z urlopu rodzicielskiego pracownikom - ojcom, gdy matka dziecka nie pracuje. Zgodnie z ustawą nowelizującą Kodeks pracy, po upływie 18 miesięcy od dnia wejścia w życie nowych przepisów minister pracy i polityki społecznej ma przedstawić sejmowi informację o realizacji ustawy. Być może wówczas wnioski z tej informacji posłużą do dalszych nowelizacji Kodeksu pracy w zakresie uprawnień pracowniczych związanych z rodzicielstwem.

Tymczasem resort pracy przypomina, że ojciec dziecka, nawet gdy matka dziecka nie pracuje, ma szereg uprawnień związanych z rodzicielstwem tj. prawo do:

2 dni zwolnienia od pracy w związku z urodzeniem się dziecka (§15 rozporządzenia MPiPS z 15 maja 1996 r.)
2 tygodni urlopu ojcowskiego (art. 182³ Kodeksu pracy);
urlopu wychowawczego (art. 186 Kodeksu pracy);
wykonywania pracy nadliczbowej, pracy w porze nocnej, pracy w systemie przerywanego czasu pracy oraz bycia delegowanym poza stałe miejsce pracy tylko za swoją zgodą (art. 178 § 1 Kodeksu pracy);
2 dni zwolnienia od pracy w każdym roku kalendarzowym aż do ukończenia przez dziecko 14. roku życia (art. 188 Kodeksu pracy);
zasiłku opiekuńczego m.in. w przypadku choroby dziecka, niespodziewanego zamknięcia żłobka, choroby niani etc. (art. 32 ustawy z 25 czerwca 1999 r.).

Źródło:

interpelacja poselska Posła Macieja Orzechowskiego z dnia 25 lipca 2013 r. nr 20171
odpowiedź podsekretarza stanu w ministerstwie pracy na interpelację poselską nr 20171.

Ustawa z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.) - art. 178 § 1, art. 180, art. 182¹, art. 182^1a, art. 182³, art. 186, art. 188.
Ustawa z 28 maja 2013 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2013 r., poz. 675) - art. 37.
Ustawa z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512 ze zm.) - art. 32.
Rozporządzenie MPiPS z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz.U. z 1996 r. Nr 60, poz. 281 ze zm.) - §15.

Anna Trochimiuk