Spektrum autyzmu. Wsparcie dla uczniów, pomoc dla nauczycieli

Pomysł stworzenia multimedialnego narzędzia pomagającego w pracy z uczniami ze spektrum autyzmu to zasługa nauczycielek i terapeutek z wieloletnim stażem pracy w tym obszarze edukacji.

- Dużo rozmawiałyśmy o tym, że w codziennej pracy brakuje nam pomocy przy ćwiczeniu zachowań społecznych. Postanowiłyśmy więc opracować takie narzędzie, które będzie stanowiło pomoc dla nauczycieli i terapeutów, a jednocześnie będzie odpowiadało ściśle na potrzeby dzieci – mówi Agata Burczyk, terapeutka i nauczycielka w klasie specjalnej, jedna z autorek merytorycznych programu. Wraz z Ewą Śniegowską, terapeutką i nauczycielką ze Specjalnego Ośrodka Rewalidacyjno-Wychowawczego dla Dzieci i Młodzieży z Autyzmem oraz Agnieszką Mitoraj-Hebel, także terapeutką i nauczycielką, koleżanką z gdańskiej szkoły podstawowej, przez blisko rok pracowały nad stworzeniem programu, który będzie pomocny w terapii dzieci ze spektrum.

Program SPEKTRUM AUTYZMU PRO jest przeznaczony do pracy z dziećmi w wieku 5–10 lat i pomaga wspierać je w trzech ważnych obszarach: rozpoznawania i wyrażania emocji, skutecznego komunikowania się oraz funkcjonowania społecznego.

Jak podkreślają autorki, ćwiczenia zawarte w programie są opracowane z myślą o dzieciach ze spektrum autyzmu, ale sprawdzą się także w terapii uczniów z innymi problemami, które pociągają za sobą problemy w relacjach społecznych (np. ADHD, fobia społeczna i szkolna, nasilona nieśmiałość, opóźniony rozwój mowy, niepełnosprawność intelektualna, zagrożenie niedostosowaniem społecznym). Co ważne, program służy modelowaniu zachowań. Dzięki temu dzieci opanowują umiejętności społeczne w teorii, ale także uczą się zastosowania ich w praktyce.

W ramach programu SPEKTRUM AUTYZMU PRO nauczyciel może korzystać z opracowanych przez specjalistów lekcji z ćwiczeniami o różnym stopniu trudności. Dzięki temu program nadaje się do pracy z dziećmi o różnym poziomie funkcjonowania. Program jest atrakcyjny wizualnie, ale opracowany tak, by nie dostarczał dziecku nadmiaru bodźców. To ważne w pracy z dziećmi autystycznymi, u których łatwo o przebodźcowanie.

Są tu zadania interaktywne, filmiki, ćwiczenia pozwalające na odtwarzanie i nagrywanie treści (np. ekspresji mimicznej, intonacji głosu), różne aktywności pozwalające odczytywać i rozumieć emocje u innych ludzi i u siebie. Historyjki, które poznaje uczeń, dotyczą kompetencji i zachowań społecznych, takich jak włączanie się do rozmowy, proszenie o pomoc, taktowne odpowiadanie na zachęty czy polecenia – i wiele innych.

W narrację wplecione są pytania o doświadczenia ucznia w różnych sytuacjach społecznych, co pozwala lepiej wejść w świat dziecka i ułatwia indywidualne podejście do niego.

Jednorazowo z programu można korzystać w pracy z jednym uczniem albo z niewielką grupą uczniów. Każdy uczeń ma w programie własny profil, w którym zapisują się wyniki jego pracy i inne ważne informacje dotyczące preferencji dziecka (może wybrać głos lektora oraz postać bohatera, który przekazuje mu informację zwrotną o poprawności wykonania zadania). To ułatwia nauczycielowi przygotowanie się do zajęć z uczniem, bowiem po uruchomieniu programu dostaje on od razu wskazówki, co było przedmiotem poprzednich zajęć i nad czym teraz warto popracować.

W pracy terapeutycznej program jest narzędziem pomocniczym – nie zastąpi relacji społecznych, ale pomaga lepiej je zrozumieć. Terapeuta lub nauczyciel towarzyszy uczniowi, obserwuje go, może wyjaśniać mu niezrozumiałe treści.

Autorki programu podkreślają, że łączy on różne metody pracy z uczniami i nie jest związany z jednym określonym podejściem teoretycznym.

Dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu mają problemy z odczytywaniem emocji, nawiązywaniem relacji, komunikacją i szeroko rozumianym funkcjonowaniem społecznym. Ale mogą nauczyć się lepiej rozumieć życie społeczne i pełniej w nim uczestniczyć. To ważne, by odpowiednio wcześnie dostały wsparcie i by w wiek nastoletni mogły wejść wyposażone w potrzebne kompetencje. Program SPEKTRUM AUTYZMU PRO może im skutecznie pomóc w ich zdobyciu.

Premiera programu multimedialnego SPEKTRUM AUTYZMU PRO od wydawnictwa Nowa Era już w kwietniu 2020 r.