Pomoc psychologiczno-pedagogiczna – zmiany na etapie prac legislacyjnych

Zmiany, jakie przewiduje rozporządzenie w stosunku do dotychczasowego stanu prawnego, zostały szczegółowo omówione w artykule dotyczącym projektu rozporządzenia. Na etapie konsultacji uwzględniono uwagi niektórych podmiotów, w związku z czym rozporządzenie, które wejdzie w życie, różni się od projektu. Przewidziane zostały dwie zmiany:

• możliwość objęcia odpowiednim wsparciem uczniów z zaburzeniami emocji, a nie przejawiających zaburzenia zachowania,
• pomoc psychologiczno-pedagogiczna będzie organizowana i udzielana we współpracy m.in. z organizacjami pozarządowymi oraz instytucjami i podmiotami działającymi na rzecz rodziny, dzieci i młodzieży.

Do zakończenia kształcenia w dotychczasowym gimnazjum, trzyletnim liceum ogólnokształcącym, czteroletnim technikum, klasach dotychczasowej zasadniczej szkoły zawodowej prowadzonych, w branżowej szkole I stopnia, dotychczasowej szkole policealnej i szkole specjalnej przysposabiającej do pracy, a także w dotychczasowych szkołach artystycznych będą stosowane dotychczasowe przepisy. W związku z tym wystąpiła konieczność nowelizacji obecnie obowiązującego rozporządzenia w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. Zaplanowano następujące zmiany:

• Wskazanie, że pomoc psychologiczno-pedagogiczna udzielana uczniowi w szkole i placówce polega na rozpoznawaniu i zaspokajaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych ucznia oraz rozpoznawaniu indywidualnych możliwości psychofizycznych ucznia i czynników środowiskowych wpływających na jego funkcjonowanie szkole i placówce, w celu wspierania potencjału rozwojowego ucznia i stwarzania warunków do jego aktywnego i pełnego uczestnictwa ucznia w życiu szkoły i placówki oraz w środowisku społecznym.
• Dookreślenie zadań nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych oraz specjalistów, podkreślając, że prowadzenie rozpoznania indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów, w tym prowadzenie obserwacji pedagogicznych, ma na celu rozpoznawanie mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień uczniów oraz przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu uczniów, w tym barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie ucznia i jego uczestnictwo w środowisku szkolnym. Wskazanie na konieczność dokonywania oceny efektywności udzielonej pomocy i formułowania wniosków dotyczących dalszych działań mających na celu poprawę funkcjonowania ucznia.
• Podkreślenie konieczności współpracy nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i specjalistów w zakresie wspierania ucznia i udzielania mu pomocy psychologiczno-pedagogicznej, także w trakcie bieżącej pracy, oraz dostosowania sposobów i metod pracy do możliwości psychofizycznych ucznia.
• Doprecyzowanie, że dyrektor szkoły i placówki organizując pomoc psychologiczno-pedagogiczną powinien planować i prowadzić wspomaganie mające na celu m.in. podejmowanie działań mających na celu podnoszenie jakości udzielanej pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
• Dookreślenie, że wsparcie merytoryczne dla nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i specjalistów udzielających pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole i placówce, zapewniają poradnie oraz placówki doskonalenia nauczycieli na wniosek dyrektora szkoły i placówki.
• W przypadku gdy udzielana uczniowi pomoc psychologiczno-pedagogiczna nie przynosi efektów i nie następuje poprawa funkcjonowania ucznia, dyrektor szkoły i placówki, za zgodą rodziców ucznia, będzie występował do poradni psychologiczno-pedagogicznej z wnioskiem o przeprowadzenie pogłębionej diagnozy specjalistycznej problemu ucznia w celu wskazania sposobu rozwiązania tego problemu.
• Wskazanie wśród potrzeb uczniów stanowiących podstawę do objęcia ich pomocą psychologiczno-pedagogiczną, także zaburzenia zachowania lub emocji, które należy korygować w trakcie bieżącej pracy z uczniem oraz przez objęcie ucznia odpowiednimi formami pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
• Zastąpienie określenia „zaburzeń komunikacji językowej”, stanowiących podstawę do objęcia ucznia pomocą psychologiczno-pedagogiczną określeniem, że potrzeba objęcia ucznia pomocą psychologiczno-pedagogiczną może wynikać z „deficytów kompetencji i zaburzeń sprawności językowych”.
• Poszerzenie katalogu osób inicjujących udzielanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej o asystenta nauczyciela, do którego zadań należy wspieranie nauczyciela prowadzącego zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, oraz asystenta wychowawcy świetlicy, o których mowa w art. 15 ust. 7 ustawy, oraz przedstawicieli organizacji pozarządowej lub instytucji lub podmiotu działających na rzecz rodziny, dzieci i młodzieży Osoby te z racji wykonywanych obowiązków i realizowanych zadań mają wiedzę na temat potrzeb ucznia i dlatego też powinni znaleźć się wśród podmiotów inicjujących udzielanie uczniowi niezbędnego wsparcia.
• Wśród form pomocy psychologiczno-pedagogicznej dodano nową formę tj. zajęcia rozwijające umiejętności uczenia się, bowiem zgodnie z upoważnieniem ustawowym do wydania projektowanego rozporządzenia, pomoc psychologiczno-pedagogiczna powinna wspomagać nie tylko rozwój uczniów, ale również efektywność uczenia się. Zajęcia te będą organizowane są w celu podnoszenia efektywności uczenia się.
• Zastąpienie zajęć socjoterapeutycznych „zajęciami rozwijającymi kompetencje emocjonalno-społeczne”. Zajęcia te będą organizowane dla uczniów przejawiających trudności w funkcjonowaniu społecznym.
• Wskazanie, że zajęcia rozwijające uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze, zajęcia rozwijające umiejętności uczenia się oraz zajęcia specjalistyczne prowadzi się przy wykorzystaniu aktywizujących metod pracy.
• Dodano nową formę pomocy psychologiczno-pedagogicznej: zindywidualizowaną ścieżkę kształcenia. Zindywidualizowana ścieżka będzie obejmowała zajęcia edukacyjne, organizowane dla ucznia wspólnie z oddziałem szkolnym oraz indywidualnie z nauczycielem.
• Zaproponowano by klasy terapeutyczne organizowane były nie tylko dla uczniów wymagających dostosowania organizacji i procesu nauczania oraz długotrwałej pomocy specjalistycznej z uwagi na trudności w funkcjonowaniu w szkole lub oddziale wynikające z zaburzeń rozwojowych, ale także ze względu na stan zdrowia.
• Ujednolicono czas trwania zajęć specjalistycznych, zajęć rozwijających uzdolnienia oraz zajęć dydaktyczno-wyrównawczych, zaproponowano, aby godzina ww. zajęć trwała 45 min.

Źródło:

• Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej zmieniające rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (projekt z 11 sierpnia 2017 r.)