język polski dla uczniów z zagranicy

Warunki podejmowania nauki przez osoby przybywające z zagranicy w polskich szkołach zostały określone przepisami:

• art. 165 i 166 ustawy Prawo oświatowe oraz
• rozporządzenia MEN z 23 sierpnia 2017 r. w sprawie kształcenia osób niebędących obywatelami polskimi oraz osób będących obywatelami polskimi, które pobierały naukę w szkołach funkcjonujących w systemach oświaty innych państw.

Osoby niebędące obywatelami polskimi, podlegające obowiązkowi szkolnemu lub obowiązkowi nauki, które nie znają języka polskiego albo znają go na poziomie niewystarczającym do korzystania z nauki, mają prawo do dodatkowej, bezpłatnej nauki języka polskiego nie dłużej niż przez okres 24 miesięcy. Dodatkową naukę języka polskiego dla tych osób organizuje organ prowadzący szkołę. Proszę pamiętać, że przepisy te dotyczą szkół – przedszkola więc nie organizują dodatkowej nauki języka polskiego w takiej formie.

Prawo cudzoziemców do nauki w Polsce zostało uregulowane w ustawie Prawo oświatowe. Natomiast warunki i tryb przyjmowania uczniów niebędących obywatelami polskimi do publicznych szkół, przedszkoli i placówek, a także szkół artystycznych określa:

• rozporządzenie MEN z 23 sierpnia 2017 r. w sprawie kształcenia osób niebędących obywatelami polskimi oraz osób będących obywatelami polskimi, które pobierały naukę w szkołach funkcjonujących w systemach oświaty innych państw.

Nauka dodatkowego języka polskiego – 2 czy 6 godzin

Osoby niebędące obywatelami polskimi, podlegające obowiązkowi szkolnemu albo obowiązkowi nauki, które nie znają języka polskiego albo znają go na poziomie niewystarczającym do korzystania z nauki, mają prawo do dodatkowej, bezpłatnej nauki języka polskiego (art. 165 ust. 7 ustawy Prawo oświatowe). Taką naukę organizuje organ prowadzący szkołę.

Bezpłatna nauka języka polskiego odbywa się nie dłużej niż przez okres 24 miesięcy.

Dodatkowe zajęcia lekcyjne z języka polskiego są prowadzone indywidualnie lub w grupach w wymiarze pozwalającym na opanowanie języka polskiego w stopniu umożliwiającym udział w obowiązkowych zajęciach edukacyjnych, nie niższym niż 2 godziny lekcyjne tygodniowo (§ 17 ust. 1 i 2 rozporządzenia z 23 sierpnia 2017 r.).

Natomiast dla uczniów z Ukrainy na rok szkolny 2023/2024 przedłużono przepisy § 11a ust. 1 rozporządzenia MEiN z 21 marca 2022 r. mówiące o tym, że dodatkowe zajęcia lekcyjne z języka polskiego, o których mowa w ww. rozporządzeniu, dla uczniów będących obywatelami Ukrainy, są prowadzone indywidualnie lub w grupach liczących nie więcej niż 15 uczniów, w wymiarze pozwalającym na opanowanie języka polskiego w stopniu umożliwiającym udział w obowiązkowych zajęciach edukacyjnych, nie niższym niż 6 godzin lekcyjnych tygodniowo.

Punktem wyjścia do interpretacji są przepisy Rozdziału 7: „Kształcenie osób przybywających z zagranicy” ustawy Prawo oświatowe. Analiza przepisów art. 165 ust. 1 wskazuje, że kształcenie uczniów cudzoziemskich wg przepisów ustawy odbywa się tylko w szkołach i placówkach publicznych. Nie ma też wątpliwości, że regulacje zawarte w art. 165 ust. 2–6 także wprost  wskazują, że dotyczą szkoły publicznej.

Także rozporządzenie MEN z 23 sierpnia 2017 r. w sprawie kształcenia osób niebędących obywatelami polskimi oraz osób będących obywatelami polskimi, które pobierały naukę w szkołach funkcjonujących w systemach oświaty innych państw uszczegóławiające zasady udzielania wsparcia uczniom-obcokrajowcom, dotyczą szkół publicznych.

Zwolennicy drugiej interpretacji uznają, że ww. przepisy nie wskazują, że dotyczą tylko szkół publicznych. A to nie wyklucza możliwości finansowania wsparcia cudzoziemców w szkołach niepublicznych. Przyjmują, że co do zasady, prawo ucznia-cudzoziemca nie jest ograniczone do szkół publicznych.

Ponadto, wskazują, że art. 2 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych, który określa definicje różnych pojęć używanych w ustawie. I tak pod pojęciem:

• organ prowadzący ‒ należy rozumieć ministra, jednostkę samorządu terytorialnego, osobę prawną niebędącą jednostką samorządu terytorialnego oraz osobę fizyczną prowadzących przedszkole, inną formę wychowania przedszkolnego, szkołę lub placówkę,
• szkoła – należy przez to rozumieć publiczną i niepubliczną szkołę, o której mowa w art. 18 ust. 1 ustawy Prawo oświatowe, publiczną szkołę artystyczną oraz niepubliczną szkołę artystyczną o uprawnieniach publicznej szkoły artystycznej.