Dokument archiwalny

Nauczyciel rozpoczął staż na awans zawodowy na nauczyciela kontraktowego. Po zakończeniu stażu kuratorium oświaty wydało opinię kwestionującą kwalifikacje nauczyciela do zajmowania stanowiska nauczyciela. Takie sytuacje zdarzają się stosunkowo często, szczególnie w przypadku nauczycieli w trakcie studiów lub studiów podyplomowych. Osoby te najczęściej, w dniu składania wniosku o wszczęcie postępowania kwalifikacyjnego, będą już posiadały wymagane kwalifikacje. Czy w takim przypadku odbyty staż będzie anulowany, a nauczyciel utraci prawa do awansu? Poznaj wyjaśnienia eksperta.

Z artykułu dowiesz się m.in.:

Co grozi nauczycielowi, który zrealizował staż mimo braku wymaganych kwalifikacji?
Którzy nauczyciele nie mogą realizować stażu z powodu braku kwalifikacji?
Czy nauczyciel, który uzyska kwalifikacje po zakończeniu stażu, traci prawo do awansu?

Zatrudnienie na stanowisku nauczyciela wymaga kwalifikacji

Zgodnie z art. 9 ust. 1 Karty Nauczyciela, stanowisko nauczyciela może zajmować osoba, która

posiada wyższe wykształcenie z odpowiednim przygotowaniem pedagogicznym lub ukończyła zakład kształcenia nauczycieli i podejmuje pracę na stanowisku, do którego są to wystarczające kwalifikacje,
przestrzega podstawowych zasad moralnych oraz
spełnia warunki zdrowotne niezbędne do wykonywania zawodu.

Zatrudnianie nauczycieli następuje zgodnie z kwalifikacjami określonymi w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli.

W związku powyższym, nauczyciel rozpoczynający pracę w szkole rozpoczyna staż wymagany do uzyskania stopnia nauczyciela kontraktowego, jeżeli posiadał kwalifikacje do zajmowania stanowiska, a którym został zatrudniony.

Zatrudnienie z naruszeniem przepisów a prawo do awansu

Zdarza się, że na stanowisku nauczyciela zatrudniony zostaje nauczyciel, który w rzeczywistości nie posiada kwalifikacji określonych w rozporządzeniu MEN. Jeżeli przed zatrudnieniem takiej osoby dyrektor nie uzyskał zgody organu sprawującego nadzór pedagogiczny, mamy do czynienia z naruszeniem prawa. Nie musi to jednak oznaczać utraty prawa do awansu.

Jeżeli w dniu składania wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego nauczyciel będzie posiadał wymagane kwalifikacje, to nie można go pozbawić możliwości uzyskania kolejnego stopnia awansu zawodowego.

Prawo nie przewiduje anulowania stażu, nawet jeżeli odbył go nauczyciel bez kwalifikacji

Przepisy prawa nie regulują instytucji „anulowania” stażu. Ocena kwalifikacji nauczyciela w postępowaniu kwalifikacyjnym powinna jednak następować nie na dzień zakończenia stażu, lecz na dzień złożenia wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego. Takie stanowisko podobnych sprawach zajmuje Naczelny Sąd Administracyjny:

w wyroku z 17 maja 2010 r. Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, iż „w świetle art. 9b ust. 1 Karty Nauczyciela, ocena spełnienia przez nauczyciela ubiegającego się o awans zawodowy wymagań kwalifikacyjnych powinna być dokonana na dzień złożenia przez niego wniosku, a nie na dzień rozpoczęcia stażu” (sygn. akt I OSK 1519/09).
w wyroku 26 lutego 2009 r. Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, że „nie można zgodzić się z poglądem, że jeżeli zatrudnienie nauczyciela nastąpiło z naruszeniem regulujących te kwestie przepisów, to jedynie z tego powodu, mimo że odbył on staż i że w dacie wystąpienia z wnioskiem o nadanie kolejnego stopnia awansu zawodowego spełniał wymagania kwalifikacyjne winien być pozbawiony możliwości awansu zawodowego” (sygn. akt I OSK 495/08).

W orzecznictwie sądowym ugruntowany jest podgląd, w świetle którego, w przypadku, gdy nauczyciel rozpocznie staż bez wymaganych kwalifikacji, ale na dzień złożenia wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego lub egzaminacyjnego będzie posiadał wymagane kwalifikacje to nie można go pozbawić możliwości uzyskania kolejnego stopnia awansu zawodowego

Zatrudnienie za zgodą kuratora – nauczyciel nie realizuje stażu

W tym miejscu należy zaznaczyć, że opisane sytuacje odnoszą się do przypadków zatrudnienia nauczyciela bez kwalifikacji z naruszeniem prawa. Możliwość podjęcia postępowania kwalifikacyjnego nie dotyczy jednak nauczycieli zatrudnionych za zgodą organu sprawującego nadzór pedagogiczny.

Zgodnie bowiem z art. 10 ust. 9 w zw. z art. 10 ust. 7 Karty Nauczyciela, jeżeli nie ma możliwości zatrudnienia osoby posiadającej wymagane kwalifikacje, można za zgodą organu sprawującego nadzór pedagogiczny zatrudnić nauczyciela, który nie spełnia wymagań kwalifikacyjnych. Do nauczycieli zatrudnionych za zgodą organu nadzoru pedagogicznego nie stosuje się przepisów rozdziału 3a, a zatem nie odbywają oni stażu na stopień awansu zawodowego.