Wysokość trzynastki niepełnosprawnego nauczyciela

Dodatkowe wynagrodzenie roczne w sferze budżetowej traktowane jest jako pewnego rodzaju premia, której przyznanie warunkowane jest indywidualnym wkładem pracy, który  mierzony jest efektywną pracą. Podobnie jak przy okresowych premiach regulaminowych jej uzyskanie warunkowane jest spełnieniem określonych przesłanek oraz niezaistnieniem sytuacji, które takiej premii pozbawiałyby pracownika.  Oczywiście nie można pominąć, że dla ustalenia prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego kluczową sprawą jest także to, że ustawa o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej, warunkując prawo do tego dodatkowego świadczenia, posługuje się określeniem „przepracować”. Pojęcie to nie zostało zdefiniowane, ale na podstawie poglądów wyrażonych w orzecznictwie Sądu Najwyższego należy stwierdzić, że nie jest to określenie równoznaczne z pozostawaniem w stosunku pracy, że chodzi tu o okres efektywnie przepracowany. „Czas przepracowany w roku kalendarzowym powinien mieć zatem wpływ na wysokość tej premii nie tylko co do jej wymiaru (proporcjonalnego do przepracowanego czasu w roku kalendarzowym), ale i co do ustalania podstawy jej wymiaru (poprzez uwzględnienie zasadniczo wynagrodzenia za pracę rzeczywiście wykonaną).” (Uchwała Sądu Najwyższego z 25 lipca 2003 r., sygn. akt III PZP 7/03).  

Jeśli chodzi o zasady naliczania trzynastki, to ustawa o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym przewiduje, że wynagrodzenie roczne ustala się w wysokości 8,5% sumy wynagrodzenia za pracę otrzymanego przez pracownika w ciągu roku kalendarzowego, za który przysługuje to wynagrodzenie, uwzględniając wynagrodzenie i inne świadczenia ze stosunku pracy przyjmowane do obliczenia ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, a także wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy oraz wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy przysługujące pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy (art. 4 ust. 1 ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym).

Trudno, opierając się na wskazanych wyżej zasadach wywodzić, że istotnie nauczyciel, który z uwagi na niepełnosprawność ma obniżony tygodniowy obowiązkowy wymiar, powinien mieć skorygowaną trzynastkę w związku z tym, że istotnie pracuje mniej niż pozostali nauczyciele. Co więcej sama Karta Nauczyciela stoi na przeszkodzie takiej interpretacji. Zauważmy, że zgodnie z art. 42a ust. 1 Karty Nauczyciela nauczycielowi niepełnosprawnemu zaliczonemu do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, dla którego maksymalny tygodniowy wymiar czasu pracy jest ustalany zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2021 r. poz. 573), obniża się tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć proporcjonalnie do obniżenia maksymalnego tygodniowego wymiaru czasu pracy, z zaokrągleniem do pełnych godzin w ten sposób, że czas zajęć do pół godziny pomija się, a powyżej pół godziny liczy się za pełną godzinę. Natomiast wedle art. 42a ust. 2 Karty Nauczyciela obniżenie tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nie może spowodować zmniejszenia wynagrodzenia oraz ograniczenia innych uprawnień nauczyciela. Przepis ten oznacza, że nauczyciela, który ma obniżony wymiar pensum należy traktować jak pracującego w pełnym wymiarze także w odniesieniu do prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego.