Według danych Systemu Informacji Oświatowej, w polskich przedszkolach i szkołach uczy się 7815 dzieci i młodzieży z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera. 88% z nich uczęszcza do szkół ogólnodostępnych, a 12% do specjalnych. System oświaty zapewnia wsparcie w rozwoju i pomocy psychologiczno-pedagogicznej, stosownie do potrzeb rozwojowych i edukacyjnych. Ważną częścią wsparcia jest przygotowanie kadry edukacyjnej do pracy z dziećmi ze specjalnymi potrzebami - w ramach projektów systemowych aż 52 tysiące nauczycieli zostało przeszkolonych w tym zakresie.

Treści, metody i organizacja nauczania dostosowane do możliwości uczniów

Wsparcie dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym również autystycznych, przejawia się głównie poprzez:

dostosowanie treści, metod i organizacji nauczania do możliwości uczniów,
możliwość korzystania z pomocy psychologiczno-pedagogicznej i specjalnych form pracy dydaktycznej,
umożliwienie nauki we wszystkich typach szkół zgodnie z indywidualnymi potrzebami rozwojowymi, edukacyjnymi oraz predyspozycjami,
opiekę nad uczniami niepełnosprawnymi poprzez np. umożliwienie realizowania indywidualnego procesu kształcenia i zajęć rewalidacyjnych.

Podjęte działania wyrównujące szanse dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

Ministerstwo Edukacji Narodowej podjęło również dodatkowe działania na rzecz wyrównywania szans dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi do których należą:

wprowadzenie nowej podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego

W podstawie szczególną uwagę zwraca się na konieczność wspomagania dzieci w kształtowaniu umiejętności społecznych, rozwoju mowy, rozbudzaniu zainteresowań, rozwoju emocjonalnym i psychoruchowym. Podstawa programowa mocno wskazuje na treści nauczania dotyczące praw osób niepełnosprawnych na każdym etapie edukacyjnym.

Ponadto przepisy prawa w sposób jednoznaczny określają potrzebę opracowania indywidualnej ścieżki rozwoju dziecka niepełnosprawnego, poczynając od wychowania przedszkolnego przez wszystkie etapy kształcenia.

organizacja wczesnego wspomagania rozwoju dzieci

W przedszkolach i szkołach podstawowych (w tym w specjalnych), w ośrodkach i poradniach psychologiczno-pedagogicznych (w tym specjalistycznych) mogą być tworzone zespoły wczesnego wspomagania rozwoju dziecka.

Zajęcia wspomagania wczesnego rozwoju mogą być organizowane od chwili wykrycia niepełnosprawności u dziecka.

upowszechnienie wychowania przedszkolnego dzieci niepełnosprawnych

Edukacja na poziomie przedszkola stwarza warunki pobudzania rozwoju psychoruchowego i społecznego oraz nauki dzieci o zróżnicowanych możliwościach fizycznych i intelektualnych. MEN podejmuje działania upowszechniające wychowanie szkolne i umożliwiające organizowanie punktów przedszkolnych w małych miejscowościach i na wsiach, dzięki czemu liczba dzieci w wychowaniu przedszkolnym wzrasta w każdym roku.

kształcenie specjalne uczniów niepełnosprawnych

MEN stwarza warunki do kształcenia, wychowania i opieki pedagogicznej wszystkim dzieciom i młodzieży, w tym ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w przedszkolach, szkołach wszystkich typów i rodzajów (ogólnodostępnych, integracyjnych lub specjalnych), a także w placówkach. Przedszkola, szkoły i placówki kształcące dzieci i młodzież niepełnosprawną organizują zindywidualizowane nauczanie, które stosownie do potrzeb umożliwia naukę w dostępnym dla nich zakresie. Edukacja dzieci niepełnosprawnych opiera się o indywidualne programy edukacyjno-terapeutyczne, opracowane przez nauczycieli i specjalistów.

W celu podniesienia efektywności kształcenia w 2012 r. wprowadzono zmiany w przepisach, które podkreślają indywidualne podejście do dziecka potrzebującego wsparcia w rozwijaniu zdolności i zainteresowań, czy w pokonywaniu trudności.

subwencjonowanie edukacji, w tym również wychowania przedszkolnego, dzieci niepełnosprawnych

Edukacja dzieci niepełnosprawnych, w tym również objętych wychowaniem przedszkolnym, jest finansowana w ramach środków budżetowych z części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego. Środki na dzieci i młodzież z autyzmem są wielokrotnie wyższe.

środki na likwidację barier architektonicznych w przedszkolach, szkołach i placówkach systemu oświaty

W ramach rezerwy budżetowej z subwencji ogólnej jednostka samorządu terytorialnego prowadząca przedszkole integracyjne lub specjalne, szkołę lub placówkę systemu oświaty mogły dofinansowywać prace remontowe likwidujące utrudnienia występujące w budynkach i w ich najbliższym otoczeniu, które ze względu na rozwiązania techniczne, konstrukcyjne lub warunki użytkowania uniemożliwiały lub utrudniały swobodę ruchów osobom niepełnosprawnym.

publikacje z serii „One są wśród nas"

Na zlecenie i ze środków MEN, we współpracy z Ministerstwem Zdrowia i Ośrodkiem Rozwoju Edukacji zostały opracowane publikacje z serii „One są wśród nas" (m.in. „Dziecko z autyzmem i Zespołem Aspergera w szkole i przedszkolu. Informacje dla pedagogów i opiekunów). Publikacje zawierają praktyczne informacje na temat postępowania z chorym dzieckiem na terenie przedszkola i szkoły.

Nauczyciel może poznać istotę choroby, jej skutki oraz wpływ na funkcjonowanie społeczne, emocjonalne i intelektualne dziecka, jego samopoczucie, nastrój i możliwości uczenia się oraz, w jaki sposób te informacje powinien uwzględniać w swojej pracy.

szkolenia, działalność informacyjna i inne projekty współfinansowane ze środków UE

W ramach projektów:

ponad 52 tys. nauczycieli w całej Polsce zostało objętych szkoleniami w zakresie pracy z dzieckiem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi;
przeprowadzone zostały spotkania informacyjno-szkoleniowe dla kadry zarządzającej i pedagogicznej, pracowników nadzoru pedagogicznego oraz organów prowadzących szkoły;
uruchomiono platformę informacyjno-komunikacyjną zawierającą wskazówki do pracy z uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi;
umożliwiono doposażenie szkół w sprzęt specjalistyczny;
wspierano zindywidualizowanie procesu nauczania i wychowania uczniów klas I-III szkoły podstawowej;
przewidziano różne obszary wsparcia w zakresie edukacji przedszkolnej, w celu umożliwienia większej liczbie dzieci, w tym niepełnosprawnych, korzystania z wychowania przedszkolnego.

Więcej informacji na temat uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi:

Źródło informacji: