Zmiany organizacyjne w szkole mogą prowadzić do konieczności rozwiązania stosunku pracy z nauczycielem. Jeżeli z powodu braku godzin dla nauczyciela konieczne jest zwolnienie go z pracy, nie zawsze zastosowanie będzie miał art. 20 Karty Nauczyciela. Sprawdź, jakie są podstawy prawne zwalniania nauczycieli z przyczyn organizacyjnych oraz jakie procedury należy zastosować w zależności od formy i wymiaru zatrudnienia.

Kiedy możliwe jest zwolnienie nauczyciela z przyczyn organizacyjnych?

Zwolnienie nauczyciela z przyczyn organizacyjnych to procedura, która musi być oparta na konkretnych przesłankach wynikających z przepisów prawa oświatowego. Do takich przesłanek zalicza się przede wszystkim zmiany w strukturze organizacyjnej szkoły, które uniemożliwiają dalsze zatrudnianie danego nauczyciela — w szczególności w pełnym wymiarze zajęć, ale nie tylko.

Takie sytuacje mogą obejmować:

częściową likwidację szkoły,
zmniejszenie liczby oddziałów (np. łączenie klas),
zmiany w planie nauczania ograniczające liczbę godzin przedmiotowych,
zakończenie nauczania indywidualnego konkretnego ucznia.

Warunkiem zastosowania zwolnienia z przyczyn organizacyjnych jest faktyczne zaistnienie okoliczności, które uniemożliwiają zatrudnianie nauczyciela w dotychczasowym wymiarze godzin lub powodują całkowitą likwidację jego stanowiska.

Zmiany organizacyjne uniemożliwiające dalsze zatrudnianie nauczycieli stanowią uzasadnienie rozwiązania stosunku pracy z nauczycielem. Nie każdy nauczyciel otrzyma jednak wypowiedzenie z art. 20 Karty Nauczyciela, a w konsekwencji będzie mógł złożyć wniosek o przeniesienie w stan nieczynny lub otrzymać odprawę z powodu zwolnienia z pracy. O tym, jaki tryb wypowiedzenia stosunku pracy nauczyciela zastosować, decyduje przede wszystkim wymiar zatrudnienia tj. czy nauczyciel jest zatrudniony w pełnym wymiarze zajęć, czy na część etatu. W zależności od podstawy prawnej zwolnienia nauczyciela z pracy z przyczyn organizacyjnych, związki zawodowe w szkole będą miały 5 lub 7 dni na zajęcie stanowiska w sprawie planowanej redukcji etatu reprezentowanego przez nie nauczyciela. Nie można także zapominać, że również w świadectwie pracy konieczne jest podanie podstawy prawnej rozwiązania stosunku pracy, która może mieć potem wpływ na uprawnienia pracownicze u kolejnego pracodawcy np. prawo do trzynastki bez względu na okres przepracowany. Z tych wszystkich względów niezwykle istotne jest prawidłowe ustalenie podstawy prawnej rozwiązania stosunku pracy nauczyciela.

Z tego artykułu dowiesz się m.in.:

kiedy możliwe jest zwolnienie nauczyciela z przyczyn organizacyjnych i jakie przesłanki muszą zostać spełnione,
czy nauczyciel początkujący może skorzystać z opcji przeniesienia w stan nieczynny,
w jakich sytuacjach stosuje się art. 20 Karty Nauczyciela, a kiedy należy odwołać się do Kodeksu pracy,
jakie obowiązują zasady przy rozwiązywaniu stosunku pracy nauczyciela w zależności od wymiaru etatu i rodzaju zatrudnienia (mianowanie, umowa o pracę),
kiedy przysługuje odprawa dla nauczyciela zwolnionego z powodów organizacyjnych,
jaką rolę w procesie zwolnienia odgrywają związki zawodowe i ile mają czasu na zajęcie stanowiska,
dlaczego poprawne wskazanie podstawy prawnej rozwiązania stosunku pracy jest istotne przy wystawianiu świadectwa pracy.