Nauczyciel zatrudniony na stanowiskach o różnym wymiarze godzin obowiązkowych realizuje tzw. pensum łączone. Sprawdź, kiedy zmiana wymiaru pensum łączonego wymaga zgody nauczyciela, a kiedy wymiar zajęć ustalany jest w drodze polecenia służbowego dyrektora szkoły.

Stanowiska pracy nauczycieli wyróżniane względem pensum

Akt mianowania i umowa o pracę nauczyciela powinny w szczególności określić stanowisko i miejsce pracy (art. 14 ust. 1 pkt 1 Karty Nauczyciela). Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego pojęcie „stanowisko pracy” w kontekście jego zmiany, należy interpretować zgodnie z art. 42 Karty Nauczyciela. Przepis ten dotyczy tygodniowego wymiaru zajęć, który odnosi do poszczególnych stanowisk pracy. W przepisie tym wyróżnia się stanowiska nauczycielskie w różnych typach (rodzajach) szkół, np. nauczyciele przedszkoli, szkół podstawowych, kolegiów nauczycielskich, praktycznej nauki zawodu, wychowawcy w świetlicach i internatach itp. Przeniesienie z jednej do drugiej z kategorii stanowisk wymienionych w tym przepisie jest przeniesieniem na inne stanowisko w rozumieniu art. 18 ust. 1 Karty Nauczyciela (wyrok Sądu Najwyższego z 16 lipca 2013 r., sygn. akt II PK 334/12; wyrok Sądu Najwyższego z 5 lutego 2002 r., sygn. akt I PKN 849/00, wyrok Sądu Najwyższego z 1 lipca 1998 r., sygn. akt I PKN 217/98).

Kalkulator pensum łączonego pomoże ustalić obowiązujący nauczyciela wymiar zajęć

W przypadku łączenia przez nauczyciela pracy na różnych stanowiskach pedagogicznych tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć ustala się jako iloraz łącznej liczby realizowanych godzin i sumy części etatów realizowanych w ramach poszczególnych tygodniowych wymiarów godzin zajęć, przy czym wynik zaokrągla się do pełnych godzin w ten sposób, że czas zajęć do pół godziny pomija się, a powyżej pół godziny liczy się za pełną godzinę. Godziny wyliczone ponad ten wymiar stanowią godziny ponadwymiarowe (art. 42 ust. 5c Karty Nauczyciela).

Skorzystaj z kalkulatora pensum łączonego>>

Zmiana stanowiska pracy nauczyciela wymaga jego zgody

Istotny jest jednak tryb powierzenia nauczycielowi dodatkowego stanowiska. Jeżeli nauczyciel jest zatrudniony na podstawie mianowania, to przeniesienie na inne stanowisko wymaga jego zgody albo wniosku (art. 18 ust. 1 Karty Nauczyciela). Porozumienie takie jest konieczne nie tylko w przypadku łączenia pracy na stanowisku feryjnym i nieferyjnym, ale w każdym przypadku realizowania zajęć na różnych stanowiskach pedagogicznych.

Jeżeli nauczyciel jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę, to zmiana stanowiska może być dokonana również za porozumieniem stron. Jeżeli jednak nauczyciel nie wyrazi zgody na dobrowolną zmianę stanowiska, dyrektor może wprowadzić tą zmianę w drodze wypowiedzenia warunków pracy (art. 42 Kodeksu pracy). Należy zwrócić uwagę, że zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 8 lipca 2015 r. (sygn. akt II PK 11/15), art. 27 Karty Nauczyciela nie dotyczy wypowiedzenia zmieniającego, lecz rozwiązania stosunku pracy. Zawarte w nim wymaganie, aby rozwiązanie umowy o pracę zawartej z nauczycielem na czas nieokreślony następowało z końcem roku szkolnego, za trzymiesięcznym wypowiedzeniem, nie odnosi się do wypowiedzenia zmieniającego. Oznacza to, że wypowiedzenie zmieniające warunki pracy – w tym również w zakresie stanowiska pracy, dyrektor może wręczyć nauczycielowi również w trakcie roku szkolnego. W takim wypadku zmiana stanowiska nastąpi po upływie 3 miesięcy okresu wypowiedzenia.

Zgoda na zmianę pensum łączonego niewymagana w jednym przypadku

Jeżeli z nauczycielem ustalono łączenie pracy na różnych stanowiskach, bez wskazywania konkretnej liczby godzin zajęć na poszczególnych z nich, to zmiany w tym zakresie nie będą wymagały kolejnych porozumień, o ile nie zmienią wymiaru czasu pracy (np. nadal będzie to po przeliczeniu pełny wymiar). W takim wypadku o ewentualnych zmianach w wymiarze godzin dyrektor informuje nauczyciela w planie zajęć. Jeżeli jednak w porozumieniu ustalono, że nauczyciel realizuje X godzin na danym stanowisku a Y godzin na innym, to każda zmiana liczby tych godzin, nawet niewpływająca na ogólny wymiar zatrudnienia, wymaga kolejnych porozumień.

Przydzielenie obowiązków na innym stanowisku pedagogicznym następuje w ramach jednego stosunku pracy, ale wymaga pisemnego porozumienia z nauczycielem. Jeżeli w porozumieniu uzyskano zgodę nauczyciela na łączenie pracy na różnych stanowiskach, bez wskazywania konkretnej liczby godzin na poszczególnych stanowiskach, to późniejsze zmiany liczby realizowanych godzin zajęć nie wymagają kolejnych porozumień.

Przeczytaj także artykuł „Pensum łączone – co z godzinami ponadwymiarowymi”

Orzecznictwo: