RPO: Apel o pomoc dla nauczycieli zwolnionych z pracy

Z szacunków Ministerstwa Edukacji Narodowej wynika, że od września 2013 roku straciło pracę ok. 7.000 nauczycieli tj. 1,2% nauczycieli zatrudnionych w szkołach prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego. W 2012 roku także taka liczba nauczycieli została zwolniona z pracy. Przyczyną zwolnień w szkołach są zmiany organizacyjne tj. likwidacja i przekształcenie placówek oraz wprowadzenie nowej podstawy programowej w szkołach ponadgimnazjalnych.

Konsekwencją zmian organizacyjnych w szkołach jest nie tylko utrata pracy przez nauczycieli, lecz także trudność w jej znalezieniu. Obecna tendencja prowadzi do sytuacji, w której większość zwalnianych nauczycieli, niezależnie od  posiadanych kwalifikacji i umiejętności, nie będzie miała możliwości znalezienia pracy w placówkach oświatowych.

Sytuacja w oświacie doprowadzi do tego, że wykwalifikowana kadra nauczycielska zasili grono bezrobotnych.  Rzecznik zwraca uwagę na fakt, że umiejętności nauczycieli zostały nabyte w dużej mierze dzięki nakładom środków publicznych przeznaczonych na kształcenie i podnoszenie kwalifikacji nauczycieli, były one inwestycją w jakość systemu oświaty. Zdaniem Rzecznika, organy państwa powinny teraz zaangażować się w pomoc zwalnianym nauczycielom.

Z jednej strony redukcje etatów w szkole uzasadnia niż demograficzny i spadająca liczba uczniów, z drugiej zaś rodzice dzieci skarżą się na przepełnione klasy, brak odpowiedniej liczby nauczycieli np. w świetliach szkolnych oraz prowadzących zajęcia z dziećmi uzdolnionymi. Bez wątpienia jedną z przyczyn zmian w oświacie jest brak środków finansowych na utrzymanie na dotychczasowym poziomie liczby zatrudnionych nauczycieli. Zdaniem Rzecznika, samorządy powinny otrzymać wsparcie finansowe na utrzymywanie miejsc pracy w szkołach.

Rzecznik zwrócił się do resortu edukacji oraz resortu pracy o podjęcie działań umożliwiających nauczycielom, w pierwszej kolejności, pozostanie w zawodzenia lub podjęcie innej pracy zgodnie z kwalifikacjami, a gdyby okazało się to niemożliwe, odpowiednie przekwalifikowanie i podjęcie pracy w innym zawodzie. Zdaniem Rzecznika, należy powołać międzyresortowy zespół, którego zadaniem byłoby monitorowanie sytuacji zwolnionych nauczycieli na rynku pracy i udzielanie im koniecznego wsparcia.

Przypomnijmy, że Minister Edukacji na konferencji prasowej w dniu 27 sierpnia 2013 roku przedstawiła założenia do programu, dzięki któremu nauczyciele, którzy w przeciągu ostatnich dwóch lat stracili pracę będą mogli liczyć na wsparcie ze środków Unii Europejskiej. Pieniądze będzie można otrzymać na zdobycie dodatkowych kwalifikacji, jak też na rozpoczęcie własnej działalności.

Źródło:

• Strona internetowa Rzecznika Praw Obywatelskich, wystąpienie do Minister Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 10 września 2013 r.