Dowiedz się, jakie zmiany w systemie oświaty dotyczą uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

Co do zasady w nowych ustawach reformujących system oświaty uwzględniono dotychczasowe rozwiązania prawne dotyczące dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnym, w tym z różnymi rodzajami niepełnosprawności. Oznacza to, że

• zachowano wszystkie dotychczasowe formy i ścieżki edukacyjne dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym niepełnosprawnych,
• utrzymano prawo rodzica do wyboru drogi edukacyjnej swojego dziecka.

Zaproponowano też, by uczeń niepełnosprawny (posiadający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego) oraz uczeń szkoły w zakładzie poprawczym i schronisku dla nieletnich – miał możliwość przedłużenia okresu nauki w szkołach nowego typu. I tak:

• w szkole podstawowej o 1 rok na pierwszym etapie edukacyjnym i 2 lata na drugim etapie edukacyjnym – decyzja musi być podjęta odpowiednio nie później niż do końca roku szkolnego w klasie III i nie później niż do końca roku szkolnego w klasie VIII,
• w szkole ponadpodstawowej o 1 rok – przy zwiększeniu proporcjonalnie wymiaru godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych – decyzja musi być podjęta nie później niż do końca roku szkolnego w ostatnim roku nauki.

Ustawodawca nie przewiduje zmian w przebiegu procesu przekształcania szkół specjalnych i integracyjnych. Mają one przebiegać tak, jak w szkołach ogólnodostępnych. W związku z tym absolwent gimnazjum, w zależności od rodzaju niepełnosprawności, będzie mógł od 1 września 2017 r. kontynuować naukę w:

• 3-letnim liceum ogólnokształcącym,
• 4-letnim technikum dla młodzieży,
• 3-letniej branżowej szkole I stopnia dla młodzieży (w miejsce dotychczasowej zasadniczej szkoły zawodowej),
• 3-letniej szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy.

MEN informuje również o pracach nad podstawami programowymi w 6 zawodach pomocniczych, dedykowanych uczniom z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim. Dzięki tym zawodom uczniowie będą mieli możliwość uzyskania zawodu, który w przyszłości mogliby wykonywać zyskując samodzielność zawodową na rynku pracy i niezależność finansową. Prace obejmują następujące zawody:

• pracownik pomocniczy ślusarza,
• pracownik pomocniczy stolarza,
• pracownik pomocniczy mechanika,
• pracownik pomocniczy kucharza,
• pracownik pomocniczy krawca,
• pracownik pomocniczy fryzjera.

Zawody te zostaną wprowadzone do rozporządzenia w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa wyższego.

Ustawodawca pracuje również nad nowymi rozwiązaniami, które mają zmierzać do podniesienia jakości wsparcia udzielanego uczniom w procesie kształcenia i wychowania. Istotą tych rozwiązań jest odejście od modelu medycznego opartego na rozpoznaniu medycznym (np. przyporządkowaniu do określonej grupy i rodzaju niepełnosprawności na podstawie rozpoznania lekarskiego lub diagnozy psychologicznej i na tej podstawie wnioskowania o potrzebach) na rzecz modelu społecznego, opartego na analizie funkcjonowania dziecka i wynikających z tego potrzeb w zakresie zarówno wsparcia dziecka, jak dostosowania środowiska zewnętrznego (dostosowanie warunków nauczania – likwidacja barier architektonicznych, dostosowane miejsce pracy, odpowiednie pomoce dydaktyczne, metody pracy dydaktycznej i wychowawczej itp.).

Nowy model diagnozy funkcjonalnej ma być oparty nie tylko o analizę danych o indywidualnych cechach dziecka, ale również danych o barierach i zasobach w jego środowisku, z uwzględnieniem informacji z różnych źródeł (lekarz, szkoła, czy pomoc społeczna). Nowością będzie również wykorzystanie Międzynarodowej Klasyfikacji Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia – wersji dla dzieci i młodzieży (ICF-CY).

Źródło:

• Strona internetowa MEN (https://men.gov.pl)