Karta Nauczyciela stanowi jasno, że za godziny doraźnych zastępstw nauczycielowi należy się dodatkowe wynagrodzenie. Z doraźnymi zastępstwami mamy jednak do czynienia tylko wtedy, gdy są one realizowane ponadwymiarowo. Co w przypadku zastępstw realizowanych w ramach pensum, zamiast przydzielonych zajęć?

Godziny doraźnych zastępstw tylko powyżej tygodniowego wymiaru zajęć

Godziną doraźnego zastępstwa jest:

przydzielona nauczycielowi godzina zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych
powyżej tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych,
realizowana w zastępstwie nieobecnego nauczyciela (art. 35 ust. 2a Karty Nauczyciela).

Z godziną doraźnego zastępstwa mamy do czynienia wyłącznie wówczas, gdy ta godzina jest realizowana ponadwymiarowo.

Jeśli więc nauczyciel realizuje zastępstwo w sposób doraźny, ale nie powyżej jego wymiaru zajęć, wówczas nie jest to godzina doraźnych zastępstw w rozumieniu art. 35 ust. 2a Karty Nauczyciela.

Wynagrodzenie tylko za godziny doraźnych zastępstw w rozumieniu art. 35 ust. 2a

Wynagrodzenie za godziny doraźnych zastępstw przysługuje zaś wyłącznie za takie godziny w rozumieniu art. 35 ust. 2a ustawy. Innymi słowy, godziny zastępstw są płatne dodatkowo tylko wtedy, jeżeli ich realizacja stanowi przekroczenie obowiązkowego wymiaru zajęć nauczyciela.

Gdy nauczyciel nie może zrealizować zajęć przypadających w ramach jego wymiaru zajęć ze względu na nieobecność ucznia, dyrektor może mu powierzyć w tym czasie inną odpowiednią pracę. Za taką pracę przysługuje wynagrodzenie przewidziane za tę pracę, nie niższe jednak od wynagrodzenia za gotowość do pracy (art. 81 § 3 Kodeksu pracy).

Doraźne zastępstwa w ramach etatu bez dodatkowego wynagrodzenia

Oznacza to, że dyrektor może zlecić nauczycielowi realizację doraźnych zastępstw za nieobecnego nauczyciela w sytuacji, gdy nauczyciel nie może zrealizować planowych zajęć w danym dniu.

Nie jest konieczne uzyskiwanie zgody nauczyciela na taki przydział.

W takiej sytuacji nauczycielowi nie należy się dodatkowe wynagrodzenie za doraźne zastępstwa, ponieważ otrzymał już pensję z góry za swój etat.

Doraźne zastępstwa zamiast godzin ponadwymiarowych

Dyrektor może też zlecić nauczycielowi realizację doraźnych zastępstw za nieobecnego nauczyciela w sytuacji, gdy nauczyciel nie może zrealizować planowych godzin ponadwymiarowych w danym dniu. W takim przypadku nauczycielowi przysługuje w takim wypadku dodatkowe wynagrodzenie za doraźne zastępstwo. Są to bowiem godziny powyżej tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych nauczyciela. Nie będzie on natomiast uprawniony do wynagrodzenia za niezrealizowaną w tym czasie godzinę ponadwymiarową przypadającą zgodnie z planem.

dr Dariusz Dwojewski