Kodeks pracy 2023 – 10 najważniejszych zmian dla szkół

Czego dotyczą zmiany w Kodeksie pracy w 2023

Na czym polegają zmiany w Kodeksie pracy, które wchodzą w życie 26 kwietnia 2023 r.

Umowa o pracę na czas określony

• W oświadczeniu dyrektora szkoły o rozwiązaniu umowy o pracę na czas określony trzeba wskazać przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie umowy;
• Wypowiedzenie umowy o pracę na czas określony bez uzasadnienia możliwe jest tylko do 25 kwietnia 2023 r.
• O zamiarze wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony będzie trzeba zawiadomić reprezentującą pracownika organizację związkową;
• Pracownicy zatrudnieni na czas określony, którzy zostali bezprawnie zwolnieni z pracy, będą mogli żądać przed sądem nie tylko odszkodowania, ale też przywrócenia do pracy.

Więcej na temat uzasadnienia wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony przeczytasz w artykule: Kodeks pracy 2023 - konieczne podanie przyczyn wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony>>

Umowa o pracę na okres próbny

• Maksymalny czas trwania umowy na okres próbny zostanie powiązany z planowanym okresem dalszego zatrudnienia pracownika; W konsekwencji umowa na okres próbny nie zawsze będzie mogła być zawarta aż na okres 3 miesięcy, jak dotychczas;
• Powstaje przy tym możliwość wydłużenia umowy na okres próbny o czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy

Zgodnie z nowelizacją Kodeksu pracy, od 26 kwietnia 2023 r. umowę o pracę na okres próbny zawiera się na okres nieprzekraczający:

Wniosek o zmianę warunków pracy z obowiązkiem udzielenia uzasadnionej odpowiedzi

• Pracownik zatrudniony w danej szkole co najmniej 6 miesięcy będzie mógł raz w roku wystąpić z wnioskiem o zmianę rodzaju umowy o pracę na umowę o pracę na czas nieokreślony lub o bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy, w tym o zmianę rodzaju pracy czy zatrudnienie w pełnym wymiarze.
• Dyrektor szkoły powinien w miarę możliwości uwzględnić wniosek pracownika;
• Dyrektor szkoły będzie musiał - w terminie 1 miesiąca - odpowiedzieć na piśmie na wniosek pracownika i uzasadnić swoje stanowisko, uwzględniając potrzeby szkoły i pracownika. 

Szczegóły w artykule: Odmowa zatrudnienia nauczyciela na czas nieokreślony ma wymagać uzasadnienia>>

Nowa informacja o warunkach zatrudnienia

• Informacja o warunkach zatrudnienia będzie rozbudowana o nowe elementy takiej jak m.in. informacja o obowiązujących zasadach rozwiązania stosunku pracy, a nie tylko okresie wypowiedzenia czy też zasadach dotyczących przemieszczania się między miejscami wykonywania pracy (np. w przypadku nauczyciela uzupełniającego etat czy realizującego nauczanie indywidualne w domu ucznia);
• Nową, rozszerzoną informację o warunkach zatrudnienia należy wręczać od 26 kwietnia 2023 r. Pracownicy zatrudnieni przed tym dniem mogą jednak złożyć wniosek o uzupełnienie informacji o warunkach zatrudnienia o jej nowe elementy.

Szczegóły w artykule: Nowa informacja o warunkach zatrudnienia w szkole w 2023 r.>>

Wniosek o elastyczną organizację pracy 

• Pracownicy szkoły (z wyjątkiem nauczycieli), którzy wychowują dziecko w wieku do lat 8, będą mogli zawnioskować o elastyczną organizację czasu pracy tj. np. pracę zdalną, indywidualny rozkład czasu pracy czy ustalenie różnych godzin rozpoczynania pracy;
• Czy dyrektor szkoły musi zgodzić się na zastosowanie elastycznej organizacji pracy? Nie, jednakże decyzję w tej sprawie będzie musiał podjąć w ciągu 7 dni oraz ją uzasadnić.

Szczegóły w artykule: Elastyczna organizacja pracy w szkole nie na wszystkich stanowiskach>>

Zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej

• Pracownicy szkoły zyskają 2 dni lub 16 godzin zwolnienia od pracy w przypadku niemożności świadczenia pracy z powodu siły wyższej;
• Pracownicy zatrudnieni na część etatu mogą korzystać z urlopu z powodu siły wyższej w wymiarze godzinowym, proporcjonalnym do wymiaru zatrudnienia;
• Nauczyciele będą mogli zwolnić się od pracy z powodu siły wyższej wyłącznie w pełnych dniach, bez możliwości skorzystania z tego zwolnienia od pracy na godziny;
• Nowe zwolnienie od pracy dotyczy pilnych spraw rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem;
• Za zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej przysługuje wynagrodzenie w wysokości połowy wynagrodzenia.

Szczegóły w artykule: Zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej w szkole – kto z niego skorzysta>>

Urlop opiekuńczy

• Urlop opiekuńczy to 5 dni zwolnienia od pracy w roku kalendarzowym w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych;
• W okresie od dnia złożenia wniosku o udzielenie urlopu opiekuńczego do dnia jego zakończenia, pracownik szkoły będzie chroniony przed zwolnieniem z pracy;
• Urlop opiekuńczy jest bezpłatnym zwolnieniem od pracy;
• Okres urlopu opiekuńczego wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze;

Szczegóły w artykule: Urlop opiekuńczy 2023 – dla kogo i w jakim wymiarze>>

• Skorzystanie z urlopu opiekuńczego wpłynie na prawo do trzynastki w szkole. W jaki sposób? Przeczytaj tu>>

Urlop rodzicielski

• Pracownicy zyskają dodatkowe 9 tygodni urlopu rodzicielskiego, przy czym całego, wydłużonego urlopu rodzicielskiego nie może wykorzystać jeden rodzic; Każdy rodzic ma mieć bowiem 9 tygodni urlopu rodzicielskiego „na wyłączność”.
• Dodatkowy urlop rodzicielski będzie przysługiwał także pracownikom, którzy 2 sierpnia 2022 r. mieli prawo do urlopu rodzicielskiego lub jego części

Szczegóły  artykule: Kodeks pracy 2023: wydłużenie urlopu rodzicielskiego o 9 tygodni – ale czy na pewno>>

• Wysokość zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego wyniesie 70% podstawy wymiaru. Jeśli jednak w ciągu 21 dni od dnia porodu pracownica złoży stosowny wniosek, wówczas podstawa wymiaru zasiłku macierzyńskiego za cały okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego wyniesie 81,5%.

Urlop ojcowski 2023

• Z urlopu ojcowskiego będzie można skorzystać już tylko do ukończenia przez dziecko 12 miesiąca życia lub upływu 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14 roku życia;
• Krótszy urlop ojcowski nie dotyczy rodziców dzieci urodzonych do 25 kwietnia 2023 r.

Szczegóły w artykule: Urlop ojcowski 2023 – tylko w pierwszym roku życia dziecka>>

Zmiany w Karcie Nauczyciela 2023

Nauczyciele zatrudnieni na podstawie Karty Nauczyciela będą mogli także korzystać z nowych uprawnień rodzicielskich wprowadzonych do Kodeksu pracy, jednakże na zasadach częściowo odrębnie uregulowanych. Zmienione przepisy Karty Nauczyciela rozstrzygają, że:

• nauczyciel ma prawo do zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej oraz urlopu opiekuńczego,
• nauczyciel, który nie ma już prawa do urlopu wychowawczego a opiekuje się dzieckiem w wieku do lat 8 będzie mógł złożyć wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy; nie wpłynie to na podstawę prawną zatrudnienia poprzez mianowanie;
• nauczyciele nie mogą jednak zawnioskować o elastyczną organizację pracy.

Szczegóły w artykule: Karta Nauczyciela 2023 – nowe uprawnienia rodzicielskie i zwolnienia od pracy nauczycieli>>