Rzecznik Praw Obywatelskich

Rzecznik Praw Obywatelskich powraca do problemu regulowania w statutach młodzieżowych ośrodków wychowawczych katalogu kar dyscyplinarnych. Rzecznik nie zgadza się ze stanowiskiem MEN, że do wychowanków młodzieżowych ośrodków wychowawczych nie ma zastosowania konstytucyjna zasada, zgodnie z którą „wolność osobista jednostki może być ograniczona wyłącznie w akcie prawnym o charakterze ustawowym”.

W odpowiedzi na wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich, resort edukacji wyraził stanowisko, że powoływanie przez gminy spółek z o.o. w celu przekazania im prowadzenia przedszkoli, szkół podstawowych i gimnazjów narusza przepisy art. 5 ust. 5 oraz art. 104 ust. 1 i art. 105 UoSO.

Rzecznika Praw Obywatelskich zaniepokoiła interpretacja prawa oświatowego uzależniająca status prawny pełnoletnich uczniów od tego, czy uczeń utrzymuje się samodzielnie czy pozostaje na utrzymaniu rodziców. Zdaniem RPO, różnicowanie sytuacji prawnej ze względu na obowiązek alimentacyjny to różnicowanie ze względu na sytuację finansową, co narusza konstytucyjną gwarancję równości. Rzecznik prosi resort edukacji o zajęcie stanowiska w tej sprawie.

Co do zasady dostęp do informacji publicznej jest bezpłatny. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy podmiot zobowiązany do udzielenia informacji poniósł dodatkowe koszty w związku ze sposobem udostępnienia informacji wskazanym przez wnioskodawcę lub koniecznością przekształcenia informacji w formę wskazaną we wniosku. Tak ogólnikowa regulacja dotycząca pobierania opłat za uzyskanie informacji publicznej budzi wątpliwości RPO i MAiC.

8 stycznia 2013 r. Trybunał Konstytucyjny rozpozna wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie zgodności zasad rekrutacji do przedszkoli z ustawą zasadniczą. Zdaniem Rzecznika, obecna regulacja nie daje wytycznych, w jaki sposób zasady rekrutacji powinny być określone i dlatego jest niekonstytucyjna. Ministerstwo uważa zaś, że jest to zamierzona dowolność kształtowania tych zasad, dająca możliwość dostosowania ich do potrzeb lokalnej społeczności.

Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, że rady gminy mogą podejmować uchwały, w których zostaną zagwarantowane ulgi w opłatach za przedszkole dla drugiego lub kolejnych dzieci z jednej rodziny.

Rozwiązywanie problemów natury organizacyjnej poprzez zmianę przepisów dotyczących tak wrażliwej kwestii jak nauczanie religii i wychowawstwo, w ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich, nie może mieć miejsca. Rzecznik wyraził negatywną opinię o proponowanych zmianach, które mają umożliwić pełnienie funkcji wychowawcy klasy nauczycielom religii.

Jak wynika z deklaracji Rady Ministrów, w przyszłorocznym budżecie ma zostać przeznaczone 500 mln zł na finansowe wsparcie prowadzenia przedszkoli. RPO poprosił Minister Edukacji Narodowej o udzielenie informacji na temat stanu prac nad ustawą regulującą tę kwestię i przedstawienie założeń do ustawy.

Dane statystyczne zawarte w corocznych raportach na temat zapotrzebowania na miejsca w placówkach resocjalizacyjnych i socjoterapeutycznych resortu edukacji pokazują, że co roku znaczna jest liczba nieletnich, dla których nie udało się wskazać miejsca w ośrodku. Rzecznik zwrócił się do Ministerstwa Edukacji Narodowej z prośbą o podjęcie stosownych działań zmierzających do zapewnienia skutecznej realizacji orzeczeń sądów w przedmiocie umieszczenia nieletnich w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych.

Ponad 100 razy nowelizowany Kodeks pracy nie jest dostosowany do zasad ustroju demokratycznego i wymogów gospodarki rynkowej. RPO wnioskuje o podjęcie społecznej debaty nad nowym prawem pracy.

W 16 szkołach ponadgimnazjalnych przeprowadzono badanie na temat wartości w życiu, definicji współczesnego patrioty, nastawienia do osób innych narodowości oraz źródeł informacji, z których młodzież korzysta budując swój światopogląd na temat bieżących wydarzeń. Rzecznik Praw Obywatelskich na podstawie wyników badania przedstawił 6 rekomendacji dla szkół i systemu oświaty.

Rzecznika Praw Obywatelskich wystąpił do Ministra Zdrowia w sprawie braku przepisów, które jasno określałyby zasady podawania leków dzieciom w przedszkolach. Rodzice dzieci przewlekle chorych często zgłaszają do Rzecznika, że wychowawcy przedszkolni odmawiają delegowania uprawnień rodziców do podawania leków w sytuacji zagrożenia życia.

„Równe szanse w dostępie do edukacji osób z niepełnosprawnościami - analiza i zalecenia", to raport przygotowany przez Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, który zawiera szereg szczegółowych rekomendacji odnoszących się do realizacji prawa do nauki bez dyskryminacji i na zasadach równych szans. Raport został skierowany do Minister Edukacji Narodowej. Przeczytaj o najważniejszych wyzwaniach dla resortu edukacji, które zdaniem Rzecznika pomogą zapewnić równe szanse w dostępie do edukacji.

Pozostawienie określenia wskaźników oceny pracy nauczycieli na poziomie placówki będzie skutkować niespójnym systemem oceniania nauczycieli, opierającym się nie tyle na specyfice pracy danej szkoły co upodobań jej dyrektora. Na ten problem zwraca uwagę Rzecznik Praw Obywatelskich w liście do MEN.